Dlaczego średnie wynagrodzenie w Polsce jest 4 razy mniejsze niż w rozwiniętych krajach UE? Jest to efekt skali, zwany też czasem ekonomią skali. To obraz w jakim tempie zmienia się wielkość produkcji, gdy ilości wszystkich wykorzystywanych czynników zmieniają się w tej samej proporcji. Rosnące korzyści skali występują w przypadku gdy np. 2-krotne zwiększenie czynników wytwórczych pociągnie za sobą ponad 2-krotny wzrost produkcji. Efekt skali przywołał Ryszard Florek , Prezes Zarządu FAKRO w czasie sesji krynickiego Forum „Rywalizacja w biznesie. Rozwój czy destrukcja? Pytanie o rolę regulatora europejskiego”. Florek, którego firma odniosła bardzo duży sukces, także na rynkach zagranicznych uważa, ze bogate kraje zostaną bogatymi, a biedne biednymi. Unia Europejska nie dała i nie może dać gwarancji aby różnice się wyrównały. Przekonywał, że w Europie nie ma wolnej konkurencji. W sposób najbardziej świadomy i legalny wprowadza się normy, które mogą być do realizacji tylko dla jednej firmy, która to akurat zawarła pakiet wyłączności z inną firmą na podzespoły produktu. I nikt się przez tak domknięte drzwi nie wśliźnie. To są bariery pozacenowe, wykraczające poza konkurencyjność. Rynek Europy Zachodniej jest silny i brutalny, trudno się na nim zorganizować i odnieść sukces.
Krzysztof Pawiński , Prezes Zarządu, Grupa Maspex Wadowice uważa, ze taki stan rzeczy jest normalny, bo w DNA biznesu jest dążenie do dominacji. Rywalizacja jest czymś, co w nas tkwi. Musimy być innowacyjni, walczyć. Rywalizacja to matka postępu. Oczywiście niezbędne są szersze uregulowania, efektywne sądownictwo gospodarcze, które na dobrą sprawę w Polsce nie istnieje.
Rynki dojrzałe, te w Europie Zachodniej, są bardzo wolne, tam wzrost jest bardzo wolny, są świetnie zorganizowane i bardzo trudno się tam wbić przyznał ze swojego doświadczenia Tomasz Hanczarek, Prezes Zarządu Work Service. – Najbliżej jest nam do krajów o podobnej przeszłości, rozwoju i mentalności. W obszarze dawnych „demoludów” moja firm ma największe sukcesy – przyznał.
Żywioł globalizmu pozbawiony jest regulacji. Ten wątek, przy braku zainteresowania innych paneli stów podjął Józef Oleksy, zresztą w ujęciu bardziej światowym niż europejskim. Mechanizm prawa jest pochodną samej demokracji, to ona go rodzi. Jest jednak zawężony do organizmu państwa, w przypadku Unii – grupy państw. Poza tym zbiorem już nie ma regulacji. Nie mamy regulacji światowej, bo nie ma demokracji światowej. Globalizacja jest żywiołem, który bardzo przyspiesza i może doprowadzić do destrukcji. Potrzebujemy zatem nowej i sprawnie działającej instytucjonalizacji świata, swoistej Unii Świata, gdzie państwa część swoich kompetencji oddadzą. To jest projekt na razie wirtualny, niesłychanie trudny do realizacji – wystarczy spojrzeć z jakim wysiłkiem buduje się te struktury w Unii Europejskiej.
