Parę tygodni temu, leniwie przerzucając pilotem kanały telewizyjne otworzyłem Mezzo TV. Nieznany mi pianista grał popularny koncert a-moll Griega. Przykuł moją uwagę, która rychło zmieniła się w podziw. Okazało się, że jest to norweski pianista Leif Ove Andsnes, który szczególnie słynie z nagrań utworów Edvarda Griega - sławnego norweskiego kompozytora i pianisty.
Trzeba było się trochę więcej dowiedzieć o Griegu. Anglojęzyczna wiki jest znacznie bardziej szczegółowa niż polska. Można też posłuchać muzyki Griega z menu dostępnego niżej na tej stronie, choć nie są to nagrania najwyższej klasy. To muzyka często melancholijna, smutna i mroczna - takie są skandynawskie klimaty Północy. Mało znane, choć urocze są niewielkie utwory liryczne, oparte na norweskich motywach ludowych. Bardzo przypominają styl nokturnów, mazurków i etiud Chopina. Jak podaje wiki: His many short pieces for piano — often based on Norwegian folk tunes and dances — led some to call him the "Chopin of the North". Na przykład Folk melody jako żywo jest "szopenowska".
Leif Ove Andsnes ma oczywiście swą stronę internetową, gdzie podane jest wiele szczegółów z jego biografii i twórczości. Ale najwięcej opinii można uzyskać - jak zwykle - od klientów amerykańskiego Amazona. Kupiłem parę płyt w brytyjskim Amazonie, który dostarcza je do Polski błyskawicznie. Szczególnie polecam płytę DVD Ballad for Edvard Grieg.
Zawiera ona m.in. reportaż z ciekawej wędrówki "śladami Griega" w Lipsku i w Kopenhadze, we Włoszech i we Francji, z komentarzami pianisty. Pojawiają się fragmenty utworów Griega, a nawet urywki muzyki grane na fortepianie malowniczo ulokowanym na wysokim urwisku nad głębokim norweskim fiordem. Rzeczywiście go tam przetransportowano specjalnym helikopterem!
Na płycie jest świetne nagranie znanego koncertu a-moll, ale szczególnie piękna i emocjonalna jest ballada g-moll. Andsnes w komentarzu zwraca uwagę na liryczny, ludowy motyw na początku ballady, który jest również powtórzony na jej końcu. Piękno spokoju. Część środkowa, bardzo smutna, została skomponowana przez Griega po śmierci rodziców.
No i są przepiękne Lyric Pieces from Troldhaugen. To jest film z domu-muzeum Griega w Troldhaugen opodal Bergen. Andsnes gra na starym fortepianie Steinwaya i wygłasza po angielsku ciekawe komentarze. Informuje, że ten fortepian kompozytor otrzymał w prezencie od swych miłośników na jubileusz 25-lecia małżeństwa. Prezentuje jego "ciepłe i śpiewne" tony w średnich rejestrach i błyskotliwe "jak małe dzwoneczki" tony wysokich rejestrów. Jakże "szopenowskie" w swych skocznych motywach są te utwory Griega (Norwegian Melody). Pokazuje również malutki domek drewniany Griega, niemal kurnik, malowniczo położony niżej nad morzem, gdzie w samotności (i chłodzie) zwykł komponować.
Piękna opowieść. Leif Ove Andsnes prezentuje się jako świetny pianista, a także jako mężczyzna silny fizycznie i psychicznie, opanowany i zrównoważony, sympatyczny, o ujmującym sposobie bycia. Profesjonalista z klasą.
Jest również dostępna płyta CD, zawierająca wyłącznie Lyric Pieces, grane przez Andsnesa na oryginalnym fortepianie Griega w Troldhaugen. Warto przeczytać komentarze!
Przepiękna muzyka, płyta warta każdej złotówki. Tworzy wspaniały relaks w starym, dobrym stylu. Na przykład Homesickness (Tęsknota za domem) i At Your Feet (U twych stóp).
Zapalić wieczorem świece, otworzyć dobre białe wino i zanurzyć się w Griegowskim oceanie spokoju, z błogosławionym dystansem do polityki i tej całej plazmy i papki w mediach. Z ciepłą bliskością kogoś obok, choćby wirtualnie.
PS Słuchając tego starego fortepianu Steinwaya można zauważyć, że czasami jego ton bywa drewniany i mało dźwięczny. Ale urok starego instrumentu Griega jest niezrównany, mimo wszystko.
