Jedną z odsłon dramatu związanego z historią Osamy bin Ladena, jest obraz wiwatujących, rozradowanych mieszkańców Nowego Jorku, którzy zgromadzili się przed Białym Domem na wieść o śmierci przywódcy Al-Kaidy. Kiedy patrzyłem na ich rozentuzjazmowane twarze, widziałem w nich wielką nadzieję na odzyskanie wiary w to, że znowu będą mogli w pełni czuć się bezpiecznie, że będą mogli na nowo przeżywać swoje życie w pełnym wymiarze wolności. Ich radość była, w moim odczuciu, wyrazem przekonania, że oto raz jeszcze dobro zatriumfowało nad złem i że został w końcu przywrócony w świecie porządek naruszony przez podłość. Być może była ona także radością z odzyskanej „wielkości”. Ale jednocześnie pomyślałem, że ten obraz jest przejawem ludzkich złudzeń co do istoty życia i natury człowieka. Zawarta w nim radość w moim przekonaniu była „nadnaturalna” i zawierała w sobie ziarna potencjalnego niebezpieczeństwa.
Przyglądając się wiwatującym nowojorczykom, pomyślałem, że są podobni do bohaterów „Dżumy” Alberta Camusa. Utwór ten to kronika zarazy, która opanowała w latach czterdziestych XX wieku algierskie miasto Oran. Historia przedstawiona w „Dżumie” może być potraktowana jako dokument, ale to jednocześnie parabola, wielka przypowieść o złu i człowieku doświadczającym zła. To opowieść o istocie wojny i o tym, co ze sobą niesie, jak i o cierpieniu jako takim, spadającym często niespodziewanie na człowieka. Na utwór Alberta Camusa można również patrzeć jako na dramat wewnętrzny rozgrywający się w każdym z nas. Camus w swojej książce przekonuje, że zło jest wieczne, że ono nigdy nie umiera, co najwyżej niekiedy trwa w uśpieniu, tymczasowo przycicha, by po jakimś czasie znowu wybuchnąć, często ze zdwojoną siłą. Kiedy się pojawia, zmusza człowieka do konfrontacji z samym sobą, do wyborów, które mogą sytuować człowieka po stronie „dżumy” bądź po stronie tych, którzy mają przekonanie, że mogą być poza nią albo po stronie tych, którzy stawiają jej heroiczny opór. Camus jednocześnie pokazuje konsekwencje ludzkich wyborów wobec faktu, jakim jest „dżuma”. Uzmysławia to, co dzieje się ze światem, kiedy władzę nad nim przejmuje zło. Wtedy obumierają więzi między ludźmi, człowiek zaczyna żyć w przerażeniu, redukuje swoje istnienie do sfery biologicznej, do walki o przeżycie, przestaje być wrażliwy, nie wierzy często w dobro i piękno. Przeżycie „dżumy” wiąże się również z przeżyciem samotności, chaosu, absurdu. W takiej sytuacji zasadą istnienia, zdaniem Alberta Camusa, powinien być bunt przeciwko złu, odrzucenie terroru zła. Ten bunt to ofiarne wykonywanie swoich obowiązków wynikających z poczucia odpowiedzialności za siebie i za dobro innych ludzi, to solidarny sprzeciw wobec zła. Tego rodzaju bunt jest jednym z warunków zwycięstwa nad „dżumą”, ale nie przesądza o wszystkim. Wie o tym jeden z głównych bohaterów powieści Alberta Camusa dr Bernard Rieux. Kiedy zdaje się, że Oran został uwolniony od dżumy, kiedy miasto przestaje być miastem zamkniętym, a jego mieszkańcy cieszą się z pokonania zarazy, dr Rieux nie podziela entuzjazmu tłumu, przygląda się mu, jakby był poza nim. On wie „że radość jest zawsze zagrożona”, że „bakcyl dżumy” nigdy nie umiera”.
Obraz wiwatujących mieszkańców Nowego Jorku bezsprzecznie dla wielu ludzi ma w sobie wielką wartość. Daje im poczucie sensu walki, zmagań ze złem, uzmysławia, jaką znaczenie ma ludzka solidarność, pozwala mówić, że człowiek zasługuje na podziw w jego uporczywej walce ze złem, które objawia się w aktach przemocy. Ale ten obraz koniecznie wymaga dopełnienia. Powinien mieć swoje dopełnienie w mądrej przestrodze, w mądrym przypomnieniu czy też uświadomieniu, czym jest „dżuma”, jaka jest jej natura, w świadomości, że ona co najwyżej odchodzi, by móc powrócić.
