Niedawno na stronie Językowe Dylematy jedna z użytkowniczek poruszyła szczególnie godną uwagi i interesującą kwestię, zadając poniższe pytanie:
Mam pytanie – kiedy mówimy mnie a kiedy mi? Coraz częściej słyszę zdanie: …mnie się to podoba lub mnie się wydaje….
Odpowiedziałem następująco:
Na początek chciałbym wyrazić radość. Jeśli to, co Pani napisała, jest prawdą, znaczyłoby to, że forma poprawna jest „coraz częściej” używana w Pani otoczeniu. Ja niekoniecznie mam podobne doświadczenia.
Ale do rzeczy. Jak już napisałem, w sytuacji, którą Pani wskazała, użyjemy właśnie formy mnie. Dlaczego? Na początek wyjaśnienie z pewuenowskiego Słownika poprawnej polszczyzny, a potem pewna praktyczna porada, która może pomóc w rozstrzyganiu, czy użyć mnie, czy też mi.
Forma C.mi, stanowiąca całość akcentową z wyrazem poprzedzającym, nie może być używana w takich pozycjach, na które regularnie pada akcent logiczny, tzn. na początku i na końcu zdania oraz w połączeniach z przyimkami. Formy akcentowanej mnie używa się wtedy, gdy chce się wyróżnić właśnie ten zaimek. Np.: Mnie (nie: mi) nie tłumacz takich oczywistości. Ale: Pozwól mi (nie: mnie) się wytłumaczyć. Skierował się ku mnie (nie: ku mi) z groźną miną. Ale: Podoba mi (nie: mnie) się taki wystrój mieszkania.
A teraz obiecana porada praktyczna. Generalnie relacja pomiędzy formami celownika mnie i mi jest dokładnie taka, jak pomiędzy formami celownika w drugiej osobie liczby pojedynczej tobie oraz ci. Czyli jeśli ktoś ma czasami wątpliwości, jakiej formy użyć, niech podstawi sobie formę drugiej osoby, którą większość osób ma w nawyku wybierać poprawnie.
Na przykład mamy dwa zdania:
Mnie/mi się to podoba.
Podoba mnie/mi się to.
Warto podstawić formę drugiej osoby. Łatwe, prawda? Nikt nie powie przecież:
Ci się to podoba
lub
Podoba tobie się to.
Naturalne jest, że powiemy
Tobie się to podoba
oraz
Podoba ci się to.
I analogicznie:
Mnie się to podoba.
Podoba mi się to.
-------------------------------
Zapraszam na bloga Językowe Dylematy, gdzie poruszamy więcej tego typu tematów, z przyjemnością odpowiadamy na pytania i rozstrzygamy wątpliwości dotyczące poprawnej wymowy lub pisowni. Od czasu do czasu ciekawe wpisy publikuję także tutaj, na Salonie.
Zobacz:
