Niedaleko Stąporkowa (woj. świętokrzyskie) jest miejsce trochę niezwykłe. Poznanie go może być wspaniałym pomysłem na spędzenie aktywnego dnia. Mowa o rezerwacie przyrody „Skałki Piekło pod Niekłaniem”, który został utworzony pierwszego kwietnia 1959 r.
Źródlana woda
Rezerwat znajduje się na północny-wschód od Stąporkowa, w pobliżu miejscowości Niekłań Wielki. Z Niekłania trzeba kierować się na Szydłowiec, po około 200 m w lesie ukaże nam się parking. Tu musimy zostawić auto (dalej jest już zakaz wjazdu). Do rezerwatu jest około 1.600 m, jeśli pójdziemy (pojedziemy rowerem) oznakowaną ścieżką dydaktyczną koloru zielonego - czyli drogą najkrótszą. Ale w lesie jest kilka oznakowanych szlaków pieszych i tylko od naszej inwencji zależeć będzie, ile czasu w nim spędzimy. Ścieżka dydaktyczna jest wspaniałym źródłem informacji o lesie dzięki umieszczonym wzdłuż niej licznym tablicom.
Około 100 m za parkingiem stoją prawie zawsze samochody. Tutaj bowiem jest źródło wody. Podobno wspaniałej. W wielu opracowaniach spotkałam się z informacją, że źródło to jest początkiem rzeki Kamiennej. Jednak wg map, rzeka Kamienna ma swój początek w zupełnie innym miejscu. Nie pozostało mi więc nic innego, jak sprawę wyjaśnić u najbardziej kompetentnej osoby - Zbigniewa Wijasa, nadleśniczego z nadleśnictwa Stąporków.
- Rzeczywiście, w wielu opracowaniach jest podane, że to źródło to początek rzeki Kamiennej. Nie jest to jednak prawda, gdyż wywierzysko będące początkiem Kamiennej znajduje się kilka kilometrów dalej, w środku lasu. Tam już mało kto dociera, bo nie można poruszać się pojazdami – usłyszałam.
- Woda w źródle, w tym przy drodze, jest bardzo miękka. Jest brana do przyrządzania napojów (kawa, herbata), zup oraz przez wielu także do nalewek. Podobno jest do tego ostatniego celu idealna - dodał nadleśniczy.
A ja dodam jeszcze, że na fotografii źródła (woda wypływająca z kamiennej obudowy) są widoczne plastikowe butelki. Jest to wynikiem tego, iż poprosiłam osoby czerpiące z niego wodę (właśnie do takich pojemników), by na chwilę dały mi możliwość zrobienia zdjęcia tego miejsca.
Woda z tego źródła wpada do niewielkiego zalewu na rzece Czarna, który znajduje się w Niekłaniu Wielkim.
O rezerwacie
Rezerwat obejmuje fragment grzbietu wzniesienia Piekło, zbudowanego z piaskowcowo-ilastych osadów dolnej jury. Na terenie rezerwatu występuje kilkadziesiąt różnych form skalnych w postaci urwisk, skałek, grup skałek o bardzo różnorodnych i oryginalnych kształtach: kazalnic, kominów, okapów i grzybów. Skałki rezerwatu tworzą dwa oddzielone od siebie siodlastym zagłębieniem skupiska: wschodnie i zachodnie. Ciągną się na długości 1 km. Wysokość skał dochodzi do 8 metrów. Te przedziwne kształty, skały uzyskały na skutek wietrzenia i działalności wiatru, sprawiły to także warstwy kamienia o niejednolitym charakterze. W szczelinach skalnych występuje bardzo rzadka paproć - zanokcica północna, roślina reliktowa schyłku epoki lodowcowej.
Na wschód od rezerwatu (około 2 km) znajduje się wywierzysko o nazwie Biały Stok będący początkiem najważniejszej rzeki regionu - Kamiennej.
Legenda o piekle
To z pewnością zasługa skałek o fantastycznych kształtach, które przyczyniły się do tworzenia niesamowitych opowieści. Według jednej z nich, zamieszczonej w książce Jerzego Stankiewicza pt. „Legendy świętokrzyskie”, z rozkazu samego Lucyfera pokutowały tu diabły za złe wykonywanie swoich obowiązków. Ludzi, którzy niebacznie znaleźli się w pobliżu, kierowały na złą drogę lub topiły w bagnach. Same zaś diabły nocą miały odbywać swoje harce. Odwalały kamienie i wdrapywały się na skały, które świeciły piekielnym blaskiem. Ze strachu przed czartami mieszkańcy opuścili ponoć pobliską leśną osadę. Dziś diabłów już nie ma, przynajmniej w tym Piekle, więc bez obaw można się tu wybrać na wycieczkę.
Dla aktywnych turystów
W lasach stąporkowskich są wytyczone 4 szlaki turystyczne PTTK oraz 3 szlaki rowerowe.
Szlaki piesze:
1. szlak niebieski im. Stanisława Malanowicza (Kuźniaki – Pogorzałe, na terenie nadleśnictwa Stąporków: Furmanów, Skałki Piekło, Leśnictwo Mościska, Borki)
2. krótki czarny – Wólka Plebańska – rezerwat Skałki Piekło pod Niekłaniem
3. czerwony Sielpia – Łączna (na terenie nadleśnictwa obręb Miedzierza, Kawęczyn, Mokra)
4. żółty – Wąsosz – Krasna - Serbinów - Rogowice (w całości w granicach zasięgu terytorialnego nadleśnictwa wyznaczony przez Towarzystwo Badań i Ochrony Przyrody)
Szlaki rowerowe:
1. szlak zielony - Sielpia - Czarniecka Góra
2. szlak żółty - Stąporków - Nagłowice
3. szlak niebieski - Żarnów - Antoniów
Lasy nadleśnictwa Stąporków silnie związane są z okresem II wojny światowej. W nich przebywał oddział majora Henryka Dobrzańskiego „Hubal”. W latach okupacji walczyły tu oddziały AK ze zgrupowania „Ponurego”, „Robota", „Szarego” i Gwardii Ludowej.
A już po leśnych szaleństwach proponuję zjeść obiad w Zajeździe pod Lipą w Stąporkowie. Rewelacji nie ma, ale źle też nie jest (recenzja w przygotowaniu).
