Przed przeczytaniem tego wpisu polecam przejrzeć galerię zdjęć krakowskich witraży. Zachwycające, nieprawdaż? Kwiaty, zwierzęta, alegorie. Tyle kolorów i subtelne linie. Około stu lat temu w naszym mieście panowała moda na takie witraże, więc można je spotkać w wielu kamienicach od Starego Miasta po Aleje Trzech Wieszczów. Oczywiście jeszcze więcej jest ich w kościołach, nie tylko w Krakowie. Gdzie i jak one powstawały, można dowiedzieć się w Muzeum Witrażu, które od lipca tego roku jest otwarte dla wszystkich zainteresowanych.
Właściwszym określeniem tego miejsca byłaby „pracownia”, bo Zakład Witrażów S.G. Żeleński, założony w 1902 roku, cały czas działa. Podobnie jak w pracowni pozłotniczej, o której pisałam ostatnio, tu też miejsce, technika i narzędzia tworzenia witraży nie zmieniły się. Można więc zobaczyć projekty, próbki szkła w różnych kolorach, wycinanie i oprawianie fragmentów oraz „malowanie” szczegółów. Łatwo tu sobie wyobrazić Wyspiańskiego albo Mehoffera sprawdzających, jak posuwa się realizacja ich dzieł.
Krakowska pracownia witrażów od początku była w europejskiej czołówce. Oto lista odznaczeń, które otrzymała jeszcze przed I wojną światową:
1902 Lwów,
1904 St. Louis,
1905 Buczacz (Złoty Medal),
1906 Medyolan,
1907 Paryż (Złoty Medal),
1907 Wiedeń (Złoty Medal),
1907 Antwerpia („Grand Prix”, Medaille D’or Avec Croix Insigne),
1907 Wadowice,
1908 Jarosław,
1909 Lwów (Dyplom Honorowy),
1909 Złoczów (Dyplom Honorowy),
1909 Częstochowa (Dyplom Honorowy),
1910 Żółkiew (Najwyższe Odznaczenie),
1910 Krotoszyn (Najwyższe Odznaczenie),
1910 Bydgoszcz (Najwyższe Odznaczenie),
1912 Pleszewo (Złoty Medal).
Współczesne realizacje również są często nagradzane. Bardzo podobają mi się witraże dla sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Białymstoku, które w 2013r. otrzymały Złoty Medal na Międzynarodowych Targach Poznańskich.
Muzeum zwiedza się zawsze pod opieką przewodnika. Zwykłe zwiedzanie trwa dość krótko (ok. 40min.) i może pozostawiać pewien niedosyt, ale jest szansa spotkania artystów przy pracy, a zarówno oni, jak i przewodnik chętnie odpowiadają na wszelkie pytania. Tym, których sztuka witrażu naprawdę zainteresuje, polecam inne krakowskie muzea, oddziały Muzeum Narodowego, gdzie można zobaczyć projekty młodopolskich mistrzów: Gmach Główny, Dom Józefa Mehoffera oraz Kamienicę Szołayskich.
