Pierwszą wojnę światową przygotowywano długo i starannie.Bezpośrednim powodem jej wybuchu było zamordowanie następcy tronu Austro-Węgier, arcyksięcia Ferdynanda i jego żony w Sarajewie. jednakże przyczyny były głębsze: tektoniczne przesunięcia w stosunkach między mocarstwami.
Brytyjskie imperium, do przełomu wieków niewątpliwie światowa potęga nr 1, było – przede wszystkim z powodu kosztownej wojny burskiej – osłabione. Niemcy natomiast urastały do potężnego państwa przemysłowego. Także USA notowały ogromny wzrost gospodarczy.
Oba państwa w pierwszej wojnie światowej zastosowały odmienne strategie. Podczas gdy Niemcy otwarcie walczyły o surowce, rynki zbytu i terytoria, USA były oficjalnie nieaktywne i neutralne. Rząd Stanów Zjednoczonych przyczyniał się do podtrzymywania wojny, gdy pozwalał wielkim bankom udzielać kredytów różnym stronom konfliktu.
Te pożyczki wojenne przynosiły nie tylko odsetki, ale też lukratywne zlecenia dla dynamicznie rozwijającego się przemysłu zbrojeniowego w USA. Wojna w Europie była dla amerykańskiej elity finansowej i przemysłowej wysoce opłacalnym biznesem.
W 1916 roku podczas wyborów prezydenckich zapewnił sobie Woodrow Wilson reelekcję, obiecując amerykańskim wyborcom,iż Stany Zjednoczone nie przystąpią do wojny. Zaraz potem nastąpił zwrot w wydarzeniach wojennych: wydawało się, że Niemcy mogą wygrać. Na Wall Street zadzwoniły alarmy: banki USA zadrżały w obawie przed niespłaconymi pożyczkami udzielonymi Wielkiej Brytanii, Francji i Włochom. Wall Street zażądała od prezydenta wojny.
Jak miał prezydent wytłumaczyć obywatelom, że tak szybko zmienił zdanie? Jak miał ich zmusić do zmiany świadomości i postawy? – Wilson znalazł rozwiązanie, które do dzisiaj uznawane jest za matkę dezinformacyjnej kampanii. Powołał w kwietniu 1917 roku Publik Information Committee (Komitet Informacji Publicznej), którego jedynym celem było naprowadzenie ludności na kurs prowojenny.
Wilson powołał amerykańskich ministrów spraw zagranicznych, obrony oraz marynarki wojennej do komitetu komisji, do której dołączyli czołowi przedstawiciele prasy, nauki i sztuki. Zadaniem komisji było propagowanie patriotycznych haseł oraz antyniemieckich informacji.
Nie było wtedy radia i telewizji, więc relacje o okrucieństwach niemieckich żołnierzy przypadły prasie. Plakaty, rozwieszone w całym kraju, podjudzały przeciw Niemcom. Także Hollywood wniósł swój wkład, przedstawiając filmy pt. „W szponach Hunów”, „Cesarz, bestia Berlina” czy „Pruski sukinsyn”. Kampania była sukcesem: setki tysięcy bezrobotnych młodych mężczyzn wstąpiło do armii, mając nadzieję na lepszą przyszłość w jej szeregach. około 10 tysięcy z nich poniosło śmierć w I wojnie światowej.
W końcu USA ze swymi sojusznikami pokonały Niemcy. Ponieważ jednak europejskie państwa nie były w stanie oddać pożyczek, rząd Stanów interweniował ponownie. Zatroszczył się o to, by w Traktacie Wersalskim Niemcy zostali skazani na wypłaty odszkodowań na rzecz Wielkiej Brytanii, Francji i Włoch. Te płatności były natychmiast – w ramach spłaty pożyczek – przekazywane przez Londyn, Paryż i Rzym bankom amerykańskim.
Brak zahamowań Wall Street jednakże tu się nie kończy.
Jako że Niemcy nie byli w stanie zapłacić odszkodowań, Wall Street ponownie udzielała pożyczek – tym razem pokonanym Niemcom. Gdy po krachu na nowojorskiej giełdzie w 1929 roku zażądały zamorskie banki spłaty kredytów, zdestabilizowały państwo niemieckie i stworzyły idealną pożywkę dla rosnącej w siłę NSDAP.
Napisał: Ernst Wolff
Przetłumaczył: Zygmunt Białas
Link do niemieckiej wersji: https://quer-denken.tv/der-kriegseintritt-der-usa-1917-ein-lehrstueck-fuer-politischen-betrug/
