Polskim badaczom ludobójstwa OUN-UPA udało się ustalić, że w miesiącach lipiec-sierpień 1945 roku w zbrodniach nacjonalistów ukraińskich zginęło 189 osób (odpowiednio: w lipcu 144, w sierpniu 45). Ponadto w tym czasie członkowie OUN-UPA zabili 56 przedstawicieli formacji zbrojnych Polski lubelskiej (odpowiednio: w lipcu 52, w sierpniu 4). Jak widać, od kilku miesięcy zbrodnie OUN-UPA wygasają.
Podział zabitych wg przedwojennych województw:
lwowskie: 195 (ofiary głównie w obecnych granicach Polski)
tarnopolskie: 32
stanisławowskie: 14
lubelskie: 3
wołyńskie: 1
Największe zbrodnie OUN-UPA w tym czasie:
16/17.07.1945 – w Wojutyczach (pow. samborski, lwowskie) zabito 2 rodziny polskie (10 osób). Na kobietach dokonano zbiorowego gwałtu. Na szyi jednej z ofiar powieszono kartkę: „Lachy zabierajcie się z ukraińskiej ziemi za San, bo pozbędziecie się życia i majątku tak jak ona.”
25.07.1945 – uprowadzenie i zabicie w Hadyńkowcach (pow. kopyczyniecki, tarnopolskie) dwóch polskich rodzin (ok. 10 osób)
18.08.1945 – podczas napadu rabunkowego UPA na Ujkowce (pow. przemyski) zabito 13 Polaków i 2 Ukraińców.
OUN-UPA vs Sowieci
17.07.1945 – k. wsi Olesziw (stanisławowskie) odbito więźniów podczas transportu. Zginęło 16 sowieckich konwojentów.
9.08.1945 – ostrzelanie rajcentru w Żabiem (stanisławowskie). W wyniku wymiany ognia zginął podoficer sowiecki i 4 upowców. UPA spaliła także radę wiejską w Krasjofiji i posterunek IB w Hołowach. Podobne ataki miały miejsce w 9 innych rajcentrach (centrach administracji sowieckiej).
OUN-UPA vs Polska Ludowa
5.07.1945 w zasadzce sotni „Burłaka” zginęło 9 milicjantów z posterunku Krasiczyn.
20.07.1945 – zasadzka czoty „Kruka” z sotni „Mesnyky I” na pododdział 26 pp 9DP WP. Zginęło 6 Polaków. W odwecie 29.07.1945 grupa milicjantów i żołnierzy WP aresztowała i rozstrzelała 15 Ukraińców z Nienowic (k. Radymna), u których znaleziono broń.
24.07.1945 – atak UPA na posterunek MO w Cisnej. Zginęło 7 milicjantów. Mógł to być odwet za aresztowanie 30 banderowców z okolicznych wsi.
12/13.08.1945 i 26/27.08.1945 – ataki sotni z kurenia „Rena” na garnizon wojskowy (w sile plutonu piechoty i baterii artylerii) w Baligrodzie, odparte ze znacznymi stratami przeciwnika. Wcześniej (31.07) zaatakowano posterunek MO w mieście.
W lipcu-sierpniu 1945 roku z rąk OUN-UPA zginęło 56 funkcjonariuszy Polski lubelskiej.
Inne wydarzenia godne uwagi:
Lato 1945 – pojawienie się na Podlasiu pierwszych sotni UPA, przybyłych z pow. hrubieszowskiego.
31.07.1945 Delegat Sił Zbrojnych na Kraj płk Jan Rzepecki, wobec objęcia przez St. Mikołajczyka funkcji wicepremiera w Tymczasowym Rządzie Jedności Narodowej, wydał odezwę, w której stwierdzał, że „przedłużanie akcji leśnej przestało być zasługą dla sprawy polskiej, ale obecnie jest dla niej wręcz szkodliwe i niebezpieczne”. 6 sierpnia rozwiązał Delegaturę Sił Zbrojnych. Walkę zbrojną zdecydowano zamienić na cywilną konspirację. Wielu żołnierzy podziemia nie podporządkowało się temu rozkazowi.
16.08.1945 - w Moskwie zawarto umowę graniczną pomiędzy Polską a ZSRR. Oznaczała ona zrzeczenie się przez Polskę ziem kresowych na rzecz ZSRR(faktycznie i tak będących od dawna w rękach Sowietów). Formalnie umowa zaczęła obowiązywać dopiero od 4.02.1946, kiedy wymieniono się dokumentami ratyfikacyjnymi.