Chiny nie były jednym z ważnych frontów II wojny światowej.
Większość armii japońskiej była zajęta utrzymywaniem tam porządku, co ograniczało działania Japonii w wojnie z aliantami.
Kilka lat temu na moim blogu ukazał się wpis na ten temat.
Dla nas Polaków wybuch II wojny światowej ma związek z agresją na Polskę 1września 1939 roku. Dopatrywać się można głębiej korzeni konfliktu europejskiego i powiązać je z rozpoczętą wcześniej wojną na Pacyfiku.
Chiny były jednym z państw walczących z faszyzmem podczas ostatniej wojny i również jednym z pól bitwy. W minionych 70 latach państwa zachodnie ignorowały jednak wkład Chin w zwycięstwo z powodu "zimnej wojny", co nie było sprawiedliwe.
Mimo wielu trudności Chiny walczyły z Japonią i wspierały swoich sojuszników m. in. USA, ZSRR i Wielką Brytanię oraz zawiązały z nimi sojusz antyfaszystowski. Po zakończeniu wojny Chiny promowały budowę nowego porządku światowego i organizacji międzynarodowych, m.in. ONZ.
Od końca XIX wieku cesarska Japonia stała się zaborczą potęgą światową zmierzającą do powiększenia swego terytorium. Po aneksji Taiwanu i Korei, Japończycy rzucili swe szpony na Mandżurię, tę sporną ziemię na granicy trzech mocarstw: Chin, Rosji i Japonii.
W kontekście kiedy japońscy nacjonaliści spełniali coraz większą rolę w społeczeństwie, w kraju następował przypływ skrajnej prawicy. Na czele stali często młodzi żołnierze, których lojalność wobec cesarza „usprawiedliwia” wszelkie okrutne akty.
Japońscy żołnierze usuwający barykadę na ulicach Shanghai’u
Szanghajski Bund w 1945 roku
Japonia była potężnym krajem wyspiarskim bez zasobów, żywności ani innych środków do utrzymania się. Sąsiednie Chiny, słabe i pogrążone w chaosie, stały się dla niej idealnym krajem do wykorzystania. W 1931 roku japoński garnizon zajął chińską prowincję Mandżurię, czyniąc z niej marionetkę Tokio.
W 1937 roku armia japońska podbiła dużą część wschodnich Chin, najbardziej żyzną i zaludnioną część kraju. W następnym roku dawna stolica Pekin i nowa Nankin wpadły w ręce Japończyków.
W Chinach nacjonalistyczny rząd Kuomintangu Czang Kaj-szeka walczył ze zbuntowanymi komunistami Mao Zedonga.
W obliczu japońskiego zagrożenia obaj wrogowie postanowili zawiesić konflikt, aby walczyć z najeźdźcą tocząc prawie oddzielne wojny z Japończykami. Komuniści, silnie zakorzenieni na terenach wiejskich północno-zachodnich Chin, cieszyli się znacznym poparciem na obszarach wiejskich, a także na terenach kontrolowanych przez Japonię. Jednak mieli tylko prymitywny sprzęt wojskowy.
Natomiast nacjonaliści usadowieni w odległym regionie Syczuanu, mieli dużą armię gorzej dowodzoną niż armia komunistów, lecz z większym sprzętem wojskowym.
Do 1941 roku nacjonaliści otrzymywali sprzęt ze Związku Radzieckiego. Amerykanie wysyłali żołnierzy, pilotów i sprzęt do nacjonalistów z Indii, przez wyboistą drogę do Birmy, dopóki ich droga nie została odcięta przez natarcie armii japońskiej na Birmę.
Japończycy postrzegali Birmę jako odskocznię do Indii, a także ochronę dla swoich żołnierzy walczących na Półwyspie Malajskim i w Singapurze. Niewielkim kosztem w maju 1942 roku wypędzili brytyjskie wojska indyjskie na zachód do Indii. Japońska okupacja Birmy odcięła birmańską drogę z Mandalay w północno-środkowej Birmie do Chin. Amerykanie wykorzystali tę drogę do zaopatrzenia nacjonalistycznych sił Czang Kaj-szeka, zaangażowanych w ich własną wojnę z Japonią.
Do czasu ponownego otwarcia drogi lądowej w 1945 r. cała pomoc wojskowa dla Chin musiała odbywać się z Indii przez Himalaje.
Wiosną 1945 roku Chińska Narodowa Armia Rewolucyjna zaopatrywana drogą birmańską i transportem powietrznym zrestrukturyzowana pod dowództwem amerykańskiego generała Alberta Wedemeyera, była w końcu w stanie stawić opór w skoordynowany sposób.
Ponieważ operacja Ichi-Go nie powstrzymała ataków powietrznych, Japończycy ze swojej strony chcieli zneutralizować chińskie lotnisko w prowincji Zhenjiang, które służyło jako baza dla sił powietrznych USA i pozwoliło aliantom narazić armię na kłopoty w regionie. Kolejnym celem ofensywy było przejęcie kontroli nad liniami kolejowymi łączącymi Hunan z Guangxi i Kanton z Hankou oraz uniemożliwienie Chińczykom przygotowania pełnej ofensywy.
Pierwsza część ofensywy, która rozpoczęła się 21 marca atakiem na zachodni Henan i północne Hubei, zakończyła się sukcesem. Japończykom udało się przejąć kontrolę nad kilkoma bazami lotniczymi, pozbawiając Chińczyków możliwości otrzymania posiłków z powietrza.
Armii japońskiej zaczynało brakować sprzętu, kończyło się paliwo do samolotów i mieli tylko wojska lądowe, narażone na amerykański atak powietrzny.
Co więcej, trwające wówczas wyzwolenie Filipin spowodowało poważne zakłócenia ich głównego szlaku dostaw ropy z okupowanych Holenderskich Indii Wschodnich.
8 kwietnia 1945 r. 4000 żołnierzy piechoty Cesarskiej Armii Japońskiej rozpoczęło atak w kierunku prowincji Zhenjiang i miasta Xining w prowincji Qinghai.
Wojskom chińskim wyposażonym już w amerykański sprzęt i wspieranym przez samoloty udało się odeprzeć Japończyków, których straty oficjalnie wyniosły 1500 zabitych i 5000 rannych1 (liczba ofiar została później skorygowana do 2700 zabitych), co zakończyło się całkowitym niepowodzeniem 7 czerwca. Był to strategiczny sukces Chińczyków, pomimo ich większych strat niż Japończycy.
Wojska japońskie poddające się armii chińskiej.
Od początku kwietnia Chińska Narodowa Armia Rewolucyjna rozpoczęła kontrofensywę w zachodnim Guangxi przeciwko Cesarskiej Armii Japońskiej, aby odzyskać terytoria zajęte przez Japonię podczas już wspomnianej wcześniej operacji Ichi-Go. W lipcu wojska japońskie zaczęły wycofywać się z prowincji Jiangxi aby bronić innych terytoriów, podczas gdy Chińczycy rozpoczęli także ofensywy w prowincjach Henan, Fujian i Guangdong, stopniowo odzyskując kontrolę nad wszystkimi docelowymi terytoriami.
Na początku sierpnia Chińczycy całkowicie odzyskali kontrolę nad Jiangxi, otoczyli pozostałe wojska japońskie i zajęli miasto Nanchang. W tym samym czasie Związek Radziecki rozpoczął ofensywę w północnych Chinach.
Wojska japońskie poddały się w Guangxi 10 sierpnia, a Chińczycy odzyskali kontrolę nad większością prowincji. Japończycy wycofując się poddali na wszystkich frontach.
Wojska chińskiego rządu ogłosiły swoje zgromadzenie przed rządem Kuomintangu, a projapoński reżim panujący w Nanjing skutecznie zniknął. Kilka dni później nadeszła zapowiedź kapitulacji Japonii.
2 września 1945 r. Imperium Kwitnącej Wiśni poddało się Stanom Zjednoczonym, kończąc wojnę na Pacyfiku zapomnianą kartą II wojny światowej.
Kapitulacja Japonii, która oficjalnie nastąpiła wraz z podpisaniem aktów kapitulacji Japonii w Tokio, oficjalnie zakończyła działania wojenne II wojny światowej.
Początkowo przychylny kontynuacji konfliktu i negocjacjom z ZSRR rząd japoński został zmuszony do przyjęcia kapitulacji i warunków ustalonych przez aliantów na konferencji poczdamskiej.
