Smoke Gets in Your Eyes

 W mojej poprzedniej notce o Polanach trochę dygresją wspomniałem o piosence

 

Smoke Gets In Your Eyes.

 

Pierwszy raz, dziecięciem będąc, usłyszałem ją w wykonaniu Bogusława Wyrobka. To wykonanie ukształtowało mój odbiór tej piosenki jako utworu stricte popularnego. Nauczony jednak doświadczeniem postanowiłem sprawdzić czy czasem jednak nie powstała do jakiegoś filmu. I rzeczywiście.

 

Smoke Gets In Your Eyes była jedną z chanson musicalu Roberta. Napisałem chanson gdyż oryginalny tytuł musicalu to Operetta Roberta. Powstała ona w 1933 roku. Autorami byli:

Jerome Kern – muzyka oraz Otto Harbach – słowa, jak i libretto całej operetki.

 

Jerome Kern (1885 – 1945) był w pierwszych dziesięcioleciach XX wieku bardzo znanym kompozytorem popularnych pieśni. Od 1902 roku napisał muzykę dla wielu form muzycznych na Broadwayu oraz dla filmów w Hollywood. Liczba jego piosenek przekroczyła 700. Miał na koncie bardzo duże przeboje, jak np. "Ol' Man River", "Can't Help Lovin' Dat Man", "A Fine Romance", “All the Things You Are", "The Way You Look Tonight" oraz największy sukces finansowy “Who?”. Ten ostatni utwór sprzedał się w milionach egzemplarzy płyt i nut. Jego utwory często były adoptowane przez jazzmanów, niektóre stały się klasycznymi jazzowymi standardami.

 

 

Otto Harbach (1873 - 1963) był uznanym, zwłaszcza w Nowym Jorku, autorem tekstów piosenek, ale przede wszystkim librecistą komediowych musicali. Napisał ich co najmniej 50. Ciekawostką jest, że jego rodzice byli Duńczykami i w dzieciństwie źle mówił po angielsku. Dzieci wyszydzały jego mowę, co tak go zmobilizowało do nauki języka, że uzyskał po studiach stopień mistrza języka i uczył angielskiego na uczelni. Do działalności w branży rozrywkowej przeszedł z powodu pogarszającego się wzroku.

Współpracował nie tylko z Kernem ale i z kilkoma innymi kompozytorami. Został wprowadzony do Songwriter's Hall of Fame.

 

Premiera Roberty odbyła się w listopadzie 1933 roku w New Amsterdam Theatre na Broadwayu. Odegrano 295 przedstawień. W głównych rolach wystąpili Tamara Drasin, która śpiewała Smoke Gets In Your Eyes oraz Bob Hope. Dla Hope’a był to początek jego świetnej i długiej później kariery.

 

New Amsterdam Theatre

 

W 1935 roku Roberta została nakręcona przez wytwórnię filmową RKO. Omawianą piosenkę wykonywała Irene Dunne. Razem z nią grali Fred Astaire, Ginger Rogers i Randolph Scott. Dla potrzeb filmu Kern i Harbach napisali kilka nowych piosenek w miejsce starych z musicalu.

MGM zrobiła nową wersję w 1952 roku, tym razem pod zmienionym tytułem Lovely to Look At. Ten film został już nakręcony w Technicolorze.

 

Smoke Gets In Your Eyes spodobała się od premiery. Jeszcze w 1933 roku nagrały ją dwie orkiestry: Paula Whitemana oraz Leo Reismana. Były to aranżacje jazzowe. Wersja zaproponowana przez Whitemana na początku 1934 roku osiągnęła szczyt listy przebojów.

W 1946 roku utwór zarejestrował Nat King Cole. 10 lat potem sporym powodzeniem cieszyła się interpretacji Vica Damone. Była ona mniej jazzowa, a bardziej popularna.

 

Nieustannie Smoke Gets In Your Eyes budziła zainteresowanie jazzmanów. Wykonywali ją m.in. takie sławy jak: Billie Holiday, Louis Armstrong, Thelonius Monk, Art Tatum, Engelbert Humperdinck, Patti Austin, Peggy Lee, Benny Goodman, Tommy Dorsey, Edith Piaf, Judy Garland, Johnny Mathis, Sonny Rollins, Keith Jarrett, Ray Conniff, Dinah Washington, Richard Clayderman, Glenn Miller.

 

Nasłynniejsza wersja piosenki powstała 25 lat po napisaniu. W 1958 roku zaprezentowała ją grupa The Platters. Platters jesienią odbywali tour po Francji. W październiku nagrali dla Mercury Smoke Gets In Your Eyes. Było to zupełnie nowe wykonanie, ale trafiło w gusta fanów. Do USA dotarło dopiero w lecie 1959 roku. Wspięło się na pierwsze miejsce przebojów Billboard Hot 100 zarówno w kategorii pop, jak i R&B. Bardzo im się to przydało.

W Cinnicinatti czterech ‘męskich’ członków zespołu zostało aresztowanych za seksualne napastowanie czterech dziewczyn, z których trzy były ‘białe’. Z reguły w takich przypadkach Murzyni byli skazywani przez sąd. Tym razem opinia publiczna była po ich stronie, co zaowocowało uniewinnieniem.

 

                                             The Platters

 

Sposób wykonania przez Platters narzucił na wiele lat styl nagrywania tego utworu przez wokalistów. Tak to śpiewał i wspomniany na wstępie Wyrobek. Jedynie jazzmani potrafili się z niego wyłamywać.

 

Smoke Gets In Your Eyes była wykorzystana w kilku dobrych filmach, np. w: American Graffiti Georga Lucasa (1973), Always Spielberga (1989) i Being Julia Istvana Szabo (2004).

 

 

Smoke Gets In Your Eyes, lyrics

 

They asked me how I knew
My true love was true
Oh, I of course replied
Something here inside cannot be denied

They said someday you'll find
All who love are blind
Oh, when your heart's on fire
You must realize
Smoke gets in your eyes

So I chaffed them and I gaily laughed
To think they could doubt my love
Yet today my love has flown away
I am without my love

Now laughing friends deride
Tears I can not hide
Oh, so I smile and say
When a lovely flame dies
Smoke gets in your eyes
Smoke gets in your eyes