Dużo się mówi o integracji, ale często bywa tak, że nie mając na co dzień kontaktu z osobami niepełnosprawnymi, po prostu nie umiemy się zachować, a wszelkie krępujące sytuacje wynikają nie ze złej woli, a z braku wiedzy i obycia.
Dobrym pomysłem jest zapoznanie się z prostymi zasadami, jak się zachować w stosunku do osoby niepełnosprawnej, by nie popełnić gafy. Przede wszystkim należy pamiętać, że osoba niepełnosprawna, to taki sam człowiek ja ty, więc traktuj ją tak, jakbyś sam chciał być traktowany.
Niemniej warto przyswoić sobie kilka podstawowych zasad:
- zawsze pytaj zanim udzielisz pomocy
-bądź taktowny inicjując kontakt fizyczny
-zawsze zwracaj się bezpośrednio do osoby niepełnosprawnej (nie do jej asystenta czy tłumacza języka migowego)
-nie podejmuj za osobę niepełnosprawną decyzji - ona sama najlepiej wie, na co ja stać
Osoby korzystające z wózka lub niepełnosprawne ruchowo
-nie pochylaj się nad osobą na wózku, żeby uścisnąć jej dłoń
-nie proś o trzymanie płaszczy czy innych okryć
- szanuj przestrzeń osobistą osoby na wózku- nie popychaj, nie dotykaj wózka
- podczas rozmowy usiąć na krześle, tak by być na jednym poziomie z osobą, z którą rozmawiasz. Jeśli nie jest to możliwe, stań tak, by osoba na wózku mogła utrzymywać z tobą kontakt wzrokowy bez zadzierania głowy
Osoby niewidome lub niedowidzące
-zanim nawiążesz kontakt fizyczny uprzedź o tym osobę niewidzącą- przedstaw jej się
-osoba niewidoma korzysta ze swoich rąk do utrzymania równowagi, nie chwytaj jej za rękę, zaproponuj jej swoje ramię
-jeżeli osoba niewidoma korzysta z pomocy psa przewodnika, idź po przeciwnej stronie niż pies, opisuj otoczenie, wskazuj przeszkody
-jeśli wskazujesz osobie niewidomej drogę, podaj jej konkretne wskazówki, nie wymagające orientacji wzrokowej
- nie dotykaj laski ani psa osoby niewidomej. Pies jest w pracy i nie wolno go rozpraszać. Laska stanowi część przestrzeni osobistej osoby niewidomej.
Osoby niesłyszące i niedosłyszące
-pamiętaj, że polski język migowy ma inną składnie niż język polski, więc czytanie z warg dla osób posługujących się językiem migowym jest bardzo trudne
-jeśli wymiana informacji podczas rozmowy jest skomplikowana, najlepiej skorzystać z pomocy tłumacza języka migowego
-zorientuj się w jaki sposób osoba niesłysząca chce się porozumiewać - gestami, pisząc, mówiąc...
-jeśli podczas rozmowy obecny jest tłumacz języka migowego, patrz na osobę niesłyszącą (z nią rozmawiasz) i zwracaj się bezpośrednio do niej
-zanim zaczniesz mówić do osoby niesłyszącej czy niedosłyszącej, upewnij się, że na ciebie patrzy, nie zasłaniaj ust, stań tak, by dobrze widziała twoją twarz, mów wyraźnie, ale nie krzycz
Osoby z porażeniem mózgowym
-wiele osób z porażeniem mózgowym mówi niewyraźnie i wykonuje przy tym mimowolne ruchy ciała -nie lekceważ przekazu, kontroluj swoje reakcje i rozmawiaj z daną osobą tak, jak z każdym innym
- osoba, która może się na pierwszy rzut oka wydawać pijana, chora lub wymagać natychmiastowej pomocy lekarskiej może mieć w rzeczywistości porażenie mózgowe lub posiadać inny rodzaj niepełnosprawności - najpierw zdobądź informacje o sytuacji, a potem podejmuj działania
Zaburzenie psychiczne
Osoby z zaburzeniami psychicznymi mają różne osobowości i sposoby radzenia sobie ze swoją niepełnosprawnością. Jedni sa nadpobudliwi inni wyciszeni, jedni są nadwrażliwi inni mają problemy z odczytaniem znaków społecznych. Każdego należy traktować indywidualnie. Nie generalizuj. W razie potrzeby po prostu zapytaj jak możesz pomóc.
Osoby z upośledzeniem umysłowym
Mogą mieć problemy z wykorzystywaniem zdobytej wiedzy i praktycznym jej zastosowaniu w sytuacjach życiowych.
-zwracaj sie do takiej osoby używając jasno sformułownych zdań
-nie używaj języka dziecinnego, nie traktuj protekcjonalnie
-bądź cierpliwy i daj swojemu rozmówcy tyle czasu, ile potrzebuje
Najważniejsze w kontaktach z osobami niepełnosprawnymi jest po prostu traktowanie ich na równi z innymi, z życzliwością i naturalnością.
Na podstawie:
Praktyczny poradnik savoir - vivre wobec osób niepełnosprawnych
Savoir-vivre wobec osób z niepełnosprawnością
