Antoni Kocjan (1902-1944), konstruktor

Antoni Kocjan urodził się w 1902 roku i jako gimnazjalista – brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Gdy ukończył gimnazjum w 1923 roku, podjął studia na wydziale elektrycznym i lotniczym Politechniki Warszawskiej w 1923 roku. Studiował także na Wydziale Leśniczym Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego.

W okresie studiów zaangażował się w pracę Sekcji Lotniczej Koła Mechaników Studentów Politechniki Warszawskiej. Poznał tam wielu ówczesnych miłośników żeglugi powietrznej – między innymi Stanisława Rogalskiego, Stanisława Wigurę i Jerzego Drzewieckiego, przyszłych założycieli firmy lotniczej znanej jako RWD.

Antoni Kocjan był bardzo dobrym fachowcem – tak dobrym, że praca nad kolejnymi konstrukcjami uniemożliwiła mu ukończenie tego kierunku studiów, co nie przeszkodziło w opracowaniu kolejnych projektów samolotów RWD.

Gdy uzyskał tytuł inżyniera po ukończeniu WSGW, w 1932 roku skonstruował swój pierwszy szybowiec Czajka i od 1932 roku rozpoczął pracę głównego konstruktora w Warsztatach Szybowcowych na warszawskich Polach Mokowskich.

Szybowce jego konstrukcji zdobyły wysokie oceny pilotów a zainteresowanie nimi okazały zagraniczne firmy produkcyjne – które zakupiły licencje na produkcję tych szybowców.

Czajka, szybowiec szkolno przejściowy (1931)

http://www.piotrp.de/SZYBOWCE/gszd18-01.jpg

Wrona, szybowiec szkolny (1932)

http://www.muzeumlotnictwa.pl/katalog/foto_tytul/78.jpg

Komar, szybowiec treningowo-wyczynowy (1933)

http://www.piotrp.de/SZYBOWCE/gkomar-6.jpg

Sroka, szybowiec treningowy (1934)

http://www.samolotypolskie.pl/uploads/Products/product_2852/preview_szd-15-sroka_src_1.jpg

Sokół, szybowiec akrobacyjny (1935)

http://www.piotrp.de/SZYBOWCE/gsokol.jpg

Mewa (wspólnie z inż. Szczepanem Grzeszczykiem), dwumiejscowy szybowiec wyczynowy (1936)

http://www.samolotypolskie.pl/uploads/Products/product_1485/preview_mewa.jpg

Orlik, szybowiec wyczynowy (1937-1939)

http://www.piotrp.de/SZYBOWCE/gorlik_7.jpg

Bąk, motoszybowiec (1937)

http://www.samolotypolskie.pl/uploads/Products/product_1482/preview_bk.jpg

Dorobek konstrukcyjny Antoniego Kocjana – nie tylko, że były to szybowce udane, ale również cenione przez instruktorów tak w Polsce, jak i za granicą, jego umiejętności pilota samolotów silnikowych (wraz z Franciszkiem Żwirko w 1929 r. ustanowił rekord wysokości samolotem RWD-2) jak i szybowców, udoskonalane konstrukcje szybowców (oznaczone w nazwie „bis”), znaczny udział w projektowaniu samolotów silnikowych (RWD) oraz prace projektowe i doświadczalne nad konstrukcją pływaków dla samolotów przeznaczonych do startu i lądowania z powierzchni lustra wody pozwoliły przyznać mu tytuł inżyniera.

Jego wiedza zawodowa pozwoliła na rozpoznanie tajemnicy obiektów latających startujących w okolicach Pustkowa-Blizny k. Dębicy. Był to jego drugi sukces związany z produkcją tajnej broni niemieckiej V-1 oraz V-2. Pierwszy sukces dotyczył wskazania niemieckiego Peenemünde, którego zniszczenie opóźniło prace nad tą bronią o około pół roku.

Antoni Kocjan był związany z podziemną konspiracja i przypadkowo ujęty w łapance ulicznej, trafił do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu tym samym transportem, którym dotarł Witold Pilecki podejmując się misji rozpoznania tajemnicy obozów zagłady. Gdy udało się uwolnić A. Kocjana z tego obozu – co trwało około roku, jego działalność konspiracyjna była jeszcze bardziej zaangażowana, zdecydowana i już niczego nie bał się. Brał udział m.in.w zdobywaniu niezbędnych podzespołów do produkcji uzbrojenia na potrzeby Armii Krajowej, do której wstąpił ok. 1940 roku.

Ponownie został ujęty w czerwcu 1944 roku. Są informacje, że został ujęty przez przypadek, ale też są informacje, że został aresztowany w związku z wykryciem nielegalnej, konspiracyjnej drukarni. Nie przyznał się do współudziału w tej sprawie i były nadzieje, że zostanie zwolniony z niemieckiego więzienia na Pawiaku. W połowie sierpnia został jednak rozstrzelany. Są informacje, że nie został zwolniony mimo takiej nadziei, ponieważ jedna z łączniczek ujawniła jego udział w akcji produkcji granatów. Został brutalnie pobity w czasie przesłuchania a ponieważ niczego nie potwierdził, został zastrzelony.

Mimo, że Antoni Kocjan nie przeżył wojny, to już w 1946 roku przystąpiono do odbudowy polskiego lotnictwa - jednym z pierwszych modeli był szybowiec ABC wzorowany na szybowcu Wrona.