Historyk, znawca tajemnic masonerii Tadeusz Cegielskiopublikował właśnie drugi w swym dorobku kryminał, którego akcja toczy się w 1957 roku. W "Tajemnicy pułkownika Kowadły" Ryszard Wirski - oficer milicji mający doświadczenie jeszcze z pracy w przedwojennej policji – dostaje od zwierzchników polecenie jak najszybszego ujęcia sprawców zuchwałego napadu, w którym łupem padła rekordowa suma pieniędzy. Wirski obawia się, że specjaliści na miarę Szpicbródki powtórzą niebawem swój wyczyn. Jego najgorsze obawy sprawdzają się co do joty.
Napisać dobry kryminał nie jest łatwo, bo to mocno eksploatowana forma literatury. Cegielski zbudował wielowątkową historię, co stanowi coraz rzadszą umiejętność, zwłaszcza gdy poczytamy skandynawskich mistrzów, którzy w swej znakomitej większości tworzą fabuły liniowo, a ich jedyną komplikacją są podróże w czasie w ramach życia jednego bohatera. Autor wprowadza gamę ciekawych postaci, poczynając od betonowych zwierzchników Wirskiego, przez ambitnych podkomendnych, z których jeden obowiązkowo donosi, aż po obdarzoną nieprzyzwoicie długimi nogami młodą adeptkę litertury, a prywatnie żonę Wirskiego. Pojawia się też przedwojenny król kasiarzy, tajmniczy lovelas, piękna cudzoziemka i esesmani - ci ostatni w charakterze trupów. Zaletą "Tajemnicy" jest też precyzyjna topografia ówczesnej Warszawy, po której rasowy historyk biega jak po własnym podwórku, a my wraz z nim. Wpadamy na słynny Bal Gałganiarzy, na sztywnego sylwestra w Filharmonii, a także na rockanrollową zabawę w Hybrydach. Czytałem tę historię z przyjemnością, ale w tyle głowy ciągle miałem pytanie: czy naprawdę komunistyczni dygnitarze daliby taką swobodę przedwojennemu policjantowi, który nie dość, że ma niewłaściwie pochodzenie, to jeszcze bezczelnie popisuje się znajomością nie tylko zachodniej literatury, ale też, o zgorozo, łaciny?
