Szkoła Austriacka zajmuje się ekonomią i filozofią społeczną. Uznając każdego człowieka za przedsiębiorcę zakłada racjonalność ludzkich działań i uznaje kapitalizm za konieczny fundament zdrowego społeczeństwa.
Za protoplastów Szkoły Austriackiej i szerzej – całej współczesnej ekonomii – należy uznać hiszpańskich scholastyków z Salamanki. Wbrew utartym poglądom, że scholastyka nic nie wniosła w świat nauki należy zauważyć, iż sformułowała ona po raz pierwszy prawo podaży i popytu oraz badała inne prawidłowości społeczne. Kolejnym znaczącym przełomem była XVIII wieczna praca Richarda Cantilliona „Ogólne rozważania nad prawami handlu”, która uprzedziła słynne „O Bogactwie narodów” Adama Smitha stawiając podobne tezy. Jean Baptiste Say rozwijał młodą dziedzinę ekonomii twierdząc, że podaż tworzy popyt (prawo Saya) oraz podkreślał, że ekonomia nie polega na gromadzeniu danych, lecz na opisie zjawisk. Ostatnią postacią, którą warto wspomnieć jest niedoceniany często F. Bastiat, doskonały publicysta min. uczący, że rozbicie szyby mimo, iż przynosi korzyść szklarzowi prowadzi do ubożenia społeczeństwa.
Ekonomiści od wieków poszukiwali rozwiązania paradoxu wody i diamentu: Dlaczego woda, która jest konieczna do życia jest warta wielokrotnie mniej niż niepraktyczny diament? Problem ten rozwiązał min. Carl Menger. Jego prawo użyteczności marginalnej wskazywało, że pojęcie wartości istnieje wyłącznie w umysłach ludzi i jest wyłącznie subiektywne; wartość każdej kolejnej konsumowanej jednostki tego samego dobra jest dla człowieka coraz to niższa. Ceny kształtują się w procesie wymiany na rynku w oparciu o użyteczność krańcowych jednostek dóbr, co sprawia, że cena diamentu jest wielokrotnością ceny powszechnie dostępnej wody.
Innym odwiecznym problemem teoretycznym ekonomii była kwestia lichwy: Co upoważnia kapitalistów do pobierania procentu za pożyczone pieniądze. Bohm-Bawerk dostrzegł, że ludzie bardziej cenią dobro dostępne od razu, od tego samego dobra dostępnego dopiero w przyszłości i stworzył pojęcie preferencji czasowej. Niższe wartościowanie czasu teraźniejszego i decyzja o odroczeniu konsumpcji pozwala na pobranie procentu za pożyczone środki osobie, która potrzebuje ich w krótszym terminie. W ten sposób ekonomia odparła marksowską teorię wyzysku, gdyż pracownicy otrzymując niskie, lecz stałe wynagrodzenia unikają zmienności gospodarczej. Można powiedzieć, że otrzymują od razu udział w zysku za co płacą procent kapitaliście, który musi odłożyć zysk w czasie. Termin preferencji czasowej wprowadza pojecie czasu do produkcji, co poniekąd implikuje, że każdy człowiek jest kapitalistą, gdyż niezależnie kto byłby właścicielem kapitału (kapitalista, spółdzielnia robotnicza itd.) musiałby pobrać procent za inwestowanie w czasie.
Rozkwit Szkoły Austriackiej przypada na XX wiek w głównym stopniu za sprawą pracy Ludwiga von Misesa. Mises dowodził, że socjalizm jest niemożliwością naukową, gdyż uniemożliwia on kalkulację ekonomiczną w związku z czym jest systemem ekonomicznym całkowicie niewydolnym, prowadzącym z konieczności do upadku poprzedzonego ubóstwem całego społeczeństwa. Brak wymiany rynkowej w socjalizmie uniemożliwia pojawienie się cen oddających wartości dóbr a tym samym porównanie różnych dóbr, usług i działań.
Dla Misesa ekonomia jest nauką badającą prawidłowości ludzkich działań (prakseologią), u podstaw której leży metodologiczny subiektywizm i indywidualizm metodologiczny (działają i wartościują wyłącznie jednostki) oraz przekonanie, że każde działanie prowadzi do redukcji dyskomfortu i w związku z tym musi być uznane za racjonalne. Dla Misesa pieniądz z definicji powstaje na wolnym rynku i jest towarem, nie wytworem instytucji państwowych, a potencjał zmiany świata leży po stronie konsumentów, którzy wybierając produkty i ich dostawców decydują o przyszłych losach przedsiębiorców i o strukturze kapitału.
Wizję nakreśloną przez Misesa poszerzył noblista Friedrich von Hayek dostrzegając, że wiedza jaka dostępna jest ludzkości ma charakter rozproszony w związku z czym dla centralnego planisty jest niedostępna. Rynek jest wynikiem spontanicznego działania ludzi tak jak i inne ludzkie wytwory np. język.
Cykle koniunkturalne nie mogą być modelowane ekonometryczne, a polityka państwa i ekspansja kredytowa jest źródłem błędnych decyzji przedsiębiorców – a zatem i kryzysów ekonomicznych. Zmiana stopy procentowej wpływa wyłącznie na część struktury produkcji i oprócz np. częściowej stymulacji zaburza strukturę np. powodując, że przedsiębiorcy przeinwestowują. Za proces decywilizacyjny odpowiada także obciążenie podatkowe, gdyż skracając okrężne procesy produkcji podwyższają preferencję czasową. Wszyscy niemal przedstawiciele Szkoły Austriackiej krytykują interwencję rządu w gospodarkę we wszystkich sektorach od edukacji po politykę fiskalną.
Znaczący wpływ do filozofii społecznej oprócz Misesa i Hayeka wniósł także M. Rothbard wprowadzając na stałe pojęcia libertarianizmu oraz anarchokapitalizmu do myśli społecznej. Zgodnie teorią Rothbarda państwo posiada monopol na użycie siły i przemocy z którego korzysta aby zapewnić sobie dochód. Państwo umożliwia także tworzenie prywatnych monopoli, gdyż w wolnej gospodarce libertariańskiej monopole nie mogą się utrzymać (formalnie monopol prowadzi do szybkiego powstania konkurencji). Rothbard uważa, że podstawą dla etyki wolnej od wartościowania jest oparcie jej w prawie własności oraz prawie do samoposiadania, myśliciel wraca tym samym do koncepcji praw natury.
Szkoła Austriacka prężnie działa – zwłaszcza w USA, ale może niedługo… także w Polsce. Przykładowe zagadnienia współczesnych badaczy związanych z ASE to:
H.H. Hoppe – Krytyka demokracji jako systemu/ustroju nie chroniącego własności prywatnej
J. H de Soto – Propozycja reformy systemu bankowego
I. Kirzner – Teoria przedsiębiorczości
