Liczba takich przestępstw rośnie od lat, ale w pierwszym kwartale tego roku doszło do rekordowo dużej liczby prób wyłudzeń z wykorzystaniem cudzej tożsamości. Przez pierwsze trzy miesiące tego roku, średnio co 40 minut ktoś posługujący się skradzioną tożsamością próbował wyłudzić pieniądze z banku.
To najwyższy wynik od 16 lat. W sumie w pierwszym kwartale 2024 r. odnotowano ich ponad 3 tysiące, dotychczasowy rekord został pobity aż o 12 proc.
System dokumentów zastrzeżonych
Eksperci nie mają złudzeń, że w obliczu rosnącej liczby prób wyłudzeń zauważany w ostatnich latach, najważniejsza jest prawidłowa reakcja każdego, kto utraci swój dowód osobisty, paszport czy prawo jazdy. Apelują by każdy utracony dokument jak najszybciej zastrzec. Skrócenie czasu od momentu utraty dokumentu do zgłoszenia tego faktu może okazać się kluczowe, aby specjalny System Dokumenty Zastrzeżone zadziałał skutecznie. To ogólnopolska baza milionów skradzionych i zagubionych dokumentów. Chroni przed wyłudzeniami z użyciem cudzej tożsamości. Zastrzegać dokumenty powinni wszyscy - nie tylko klienci banków, bo to najważniejszy krok, który trzeba natychmiast zrobić, gdy utracimy np. dowód osobisty, paszport czy prawo jazdy. W kilka minut dane trafiają do wszystkich banków, operatorów telefonii komórkowych oraz tysięcy innych firm korzystających z systemu.
Łączna kwota prób wyłudzeń kredytów w I kwartale 2024 r. wyniosła 82,9 mln zł. Jest to o 55 proc. więcej niż przed rokiem. Szczęście w nieszczęściu, że pomimo wzrostu ataków z użyciem cudzej tożsamości kwota wyłudzeń nadal trzyma się poniżej 16-letniej średniej wynoszącej 90,4 mln zł. Pomimo rekordu w liczbie prób wyłudzeń odnotowano stosunkowo mało przypadków prób na bardzo wysokie kwoty, bo „tylko” 9 dotyczyło kwot przekraczających milion złotych. Każdego dnia próbowano na cudze nazwiska ukraść łącznie 911 tys. zł. W I kwartale odnotowano aż 3 069 prób wyłudzeń, liczba o 12 proc. wyższa niż dotychczasowy rekord z IV kwartału 2023 r. (2 739 prób). Takich liczb jeszcze do tej pory nie notowano, a dane zbierane są od 15 lat. Statystycznie codziennie dokonywano 34 próby. Tradycyjnie już najwięcej takich przypadków zdarzyło się w województwach dolnośląskim, śląskim oraz mazowieckim.
Coraz więcej wyłudzeń wrażliwych danych
O skali prób wyłudzania pieniędzy z wykorzystaniem skradzionej tożsamości świadczy wielkość Centralnej Bazy Danych Systemu Dokumenty Zastrzeżone z dokumentami, które służą do potwierdzania tożsamości. Na koniec marca (nowszych danych jeszcze nie ma) wyniosła ona 2 515 184 szt., co oznacza, że w I kwartale 2024 r. baza wzrosła o 39 068 szt. (to jeden z najwyższych wyników I kwartału w historii). Statystycznie do bazy trafiało 430 dokumentów dziennie, tj. 10 proc. więcej niż analogicznym okresie w 2023 r.
Związek Banków Polskich wspólnie z Policją i Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji rekomendują, aby zawsze w sytuacji utraty dokumentów tożsamości jak najszybciej zastrzec je w banku – także, gdy dokumenty utraci osoba, która nie korzysta i nigdy nie korzystała z usług bankowych. Najpierw trzeba dokonać zastrzeżenia w Systemie DOKUMENTY ZASTRZEŻONE – w swoim banku lub w dowolnym banku przyjmującym zastrzeżenia także od osób niebędących jego klientami. Można to zrobić osobiście w oddziale bankowym. Część banków przyjmuje zastrzeżenia również telefonicznie, pod numerem +48 828 828 828 (tylko od własnych klientów, po zdalnej weryfikacji tożsamości). Można także skorzystać z konta na stronie www.bik.pl (tylko w sytuacji, gdy ktoś miał tam założone wcześniej konto na utracony dokument).
Dalsze działania to powiadomienie Policji –w przypadku, jeżeli dokumenty utracono w wyniku kradzieży oraz zawiadomienie najbliższego organu gminy lub placówki konsularnej i wyrobienie nowego dokumentu. Informacje dotyczące konieczności zawiadomienia organu gminy o utracie dokumentu, znajdują się na stronach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Warto pamiętać, że trzeba zastrzegać nie tylko dokumenty tożsamości, ale także utracone karty bankowe. W Polce jest ich ponad 30 mln. Najłatwiej i najszybciej jest wykorzystać uniwersalny, międzybankowy System Zastrzegania Kart, dostępny pod numerem tel. (+48) 828 828 828: Wiele banków - Jeden uniwersalny numer. System działa na całym świecie, w systemie 24/7.
Fot. zdjęcie ilustracyjne/Pixabay
Tomasz Wypych
