Ciąg dalszy.
16. Mądrość ujawnia się w umiejętności adekwatnego reagowania i podejmowaniu właściwych decyzji. Tylko w standardowych sytuacjach wystarcza wiedza.
17. Trudna do zrozumienia wypowiedź najczęściej nie jest mądra. Prawdziwa mądrość wyraża się w sposób prosty.
18. Człowiek mądry stoi z boku, jest obserwatorem życia. Podejmuje adekwatne decyzje. Ma wgląd w sytuację. Działa w cieniu, bo wie, że zamęt zaburza proces obserwacji. Jednak musi wyjść z ukrycia, aby być usłyszanym. To sugeruje, że osoby na kierowniczych stanowiskach rzadko są mądrzy, potrzebują doradców.
19. Mądrość jest elitarna, wymaga wysiłku i rezygnacji z prymatu JA. W kraju demokratycznym jest przyzwolenie na głupotę w imię wolności. W kraju totalitarnym głupota jest promowana – głupim narodem łatwiej rządzić.
20. Mądrość pojawia się wtedy, gdy na pytania znajdujemy odpowiedzi zgodne z wiedzą, która z oderwanych fragmentów układa się w całość. Wnioski wyciągane z całościowego wglądu są adekwatne do tej wiedzy.
21. Kto krytykuje mądrość? Każdy, kto jej nie rozumie. Albo ten, który chce, aby inni pozostali głupi, gdyż głupich ludzi łatwiej się wykorzystuje.
22. Bez praktykowania mądrość i współczucie pozostaną pustymi pojęciami.
23. Cierpienie pogłębia nasze postrzeganie świata wtedy, gdy zmusza nas do szukania niestandardowych dróg wyjścia z niekorzystnej sytuacji. Cierpiąc, możesz zamknąć się przed światem, skupiając na bólu lub postawić na rozwój. Cierpienie uaktywnia nowe, energochłonne mechanizmy poznawcze niedostępne w poczuciu szczęścia. Nie każde cierpienie, tylko to, które ma wsparcie w nadziei.
24. Nie ma mądrych optymistów. Mądrość wymaga dostrzegania wszystkich aspektów sytuacji, a optymista dostrzega pozytywne. Zdobywana jest na drodze pokonywania trudności, gdyż wtedy jesteśmy zmuszeni, by głęboko wniknąć w sytuację. Ludzie dążą do łatwego i szybkiego szczęścia. Mądrość to długa, trudna droga, prowadząca do trwałego szczęścia.
25. Mądrość działa dwutorowo: wzbudza pożądany stan umysłu i wie, w jakim zakresie, dany stan jest korzystny.
26. Edukacja nie zastąpi mądrości, umiejętności rozumienia mechanizmów, w które jesteśmy uwikłani. Wiedza nie zastąpi wartości wewnętrznych. Prawo nie zastąpi moralności, wewnętrznego kompasu wskazującego to, co jest słuszne.
27. Wiedzę można zdobyć ucząc się informacji na pamięć. Mądrość to zdolność strukturalnego postrzegania i wyciągania wniosków. Człowiek wiedzy rozpoznaje, czasem błędnie. Człowiek mądrości postrzega i nazywa. Wyobraźnia jest konieczna, aby mądrość mogła się wyrazić.
28. Wiedza strukturalna, czynna jest mądrością. Wiedza bierna, encyklopedyczna nie jest mądrością. Mądrość pozwala kreować dobre rozwiązania. Wiedza pozwala dobrać zapisany pomysł rozwiązania do zaistniałego problemu. Mądrość w przeciwieństwie do wiedzy jest kreatywna.
