W ubiegłym roku w styczniu i lipcu strona rządowa (PO) oraz związkowcy podpisali porozumienia, których celem było ratowanie Kompanii Węglowej S.A. przed upadłością. Zgodnie z nimi 11 kopalń i 4 zakłady Kompanii mają wejść w skład nowej spółki Polskiej Grupy Górniczej (wcześniej zwanej "Nową Kompanią Węglową") wraz z pracownikami przejętymi przez tą spółkę na mocy art. 231 k.p.
PGG ma rozpocząć swoją działalność w maju tego roku. Aktualnie zarząd Kompanii, strona rządowa i związki zawodowe zakończyły negocjacje dotyczące dalszego postępowanie naprawcze największego w Polsce producenta węgla - głównie były to negocjacje w obszarze systemu wynagrodzeń pracowników i samego procesu tworzenia PGG.
Krótka historia sporu w Kompanii Węglowej
Porozumienie zawarte w lipcu 2015 r. zapewniało objęcie układem zbiorowym obowiązującym w Kompanii, także pracowników przejmowanych przez nową spółkę ("stary" układ zbiorowy miał obowiązywać do czasu ustalenia nowego porozumienia, nie dłużej niż rok). Powyższe ustalenia próbowano zmienić w styczniu br., kiedy to Kompania Węglowa wypowiedziała "porozumienie lipcowe". Nie pomogło to rozwiązać problemów, z jakimi zarząd firmy i związki zawodowe musiały się zmagać w związku z restrukturyzacją firmy.
Główne postulaty strony związkowej obejmowały m.in.:
a) utrzymanie przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń w 2016 r. na poziomie z 2015 r.,
b) wypłatę tzw. "czternastki" za 2016 r. w dwóch ratach 40% i 60%,
c) wypłatę zaległej "czternastki" za 2015 r. zgodnie z porozumieniem z 2004 r.,
d) przedstawienie planu techniczno-ekonomicznego na lata 2016-2017 oraz biznesplanu PGG,
e) realizacje zobowiązań wynikających z "porozumienia lipcowego".
Dwa z ww. postulatów (dot. "czternastki" za 2016 r. i "porozumienia lipcowego") zostały spełnione najszybciej: pierwsza rata czternastki została wypłacona do 15.02.2016 r., a pozostała miałaby być przekazana do 30.06.2016 r. (w wysokościach ustalonych przez zarząd, tj. 30% i 70%). Kompania Węglowa wycofała się także z wypowiedzenia "porozumienia lipcowego". Za to niewywiązanie się ze zobowiązania dot. wypłaty czternastej pensji za 2015 r. do 16.02.2016 r. sprawiło, że związkowcy złożyli skargę do PIP. Postępowanie w tej sprawie jest nadal prowadzone. Negocjacje w sprawie określenia przyszłego systemu wynagrodzeń również długo nie przynosiły efektów. Kompania Węglowa podkreślała, że nowe porozumienie w sprawie płac na 2016 r. jest kluczowe dla ratowania spółki i utrzymanie kilkudziesięciu tysięcy miejsc pracy. Zgodnie z ich propozycją w nowy projekt ws. płac nie powinien uwzględniać dodatkowych składników wynagrodzeń (m.in. barbórka, deputaty, 14 pensja, rekompensata węglowa), a negocjacje z nimi związane powinny zostać odłożone w czasie, co dla związkowców równoznaczne było z obniżeniem wynagrodzeń o ok 1,5 tys. zł.
Według doniesień nettg.pl Kompania Węglowa S.A. nie posiada środków na wypłatę wynagrodzeń za kwiecień i zaległych 14-stych pensji, stąd tak ważnym postulatem było utworzenie PGG właśnie w maju. Oferty poszczególnych inwestorów mają wynieść:
- PGNiG Termiki ok. 400 mln zł,
- PGE ok. 500 mln zł,
- Energi ok. 600 mln zł.
Jak donosi portal nettg.pl według nieoficjalnych informacji strata KW w ubiegłym roku przekroczyła 930 mln zł, obciążona jest długiem rzędu 7 mld zł i od dwóch lat ma problemy ze spłatą swoich zobowiązań. Jednym z tych zobowiązań są obligacje na kwotę 1,23 mld zł wyemitowane w 2013 r. na okres 5 lat. Obligacje objęły takie banki jak: BZ WBK, BNP Paribas, BP S.A., PKO BP S.A., BGK oraz Alior Bank SA. Warunkiem uczestnictwa ww. podmiotów w tej inwestycji jest uzyskanie przez spółkę PGG rentowności w 2017 r. Sposobem na osiągnięcie tego celu ma być przeniesienie aktywów nierentownych do Spółki Restrukturyzacji Kopalń. Dodatkowo wierzyciele wyrażają zgodę na wydłużenie terminu płatności zobowiązań.
We wtorek, 19.04.2016 r., strony prowadzące negocjacje ustaliły ostateczną wersje porozumienia. Zgodnie z nim zawieszone zostaną do końca 2017 r. wypłaty czternastki (jest to oszczędność rzędu ok 220 mln rocznie, co w porównaniu z 7,75 mld zł przychodów netto ze sprzedaży w 2014 r. nie stanowi wysokiej sumy), przeniesienie 3,8-4 tys. pracowników do Spółki Restrukturyzacji Kopalń, prowadzenie dalszych negocjacji związanych z ustaleniem jednolitego, motywacyjnego systemu wynagrodzeń, utworzenie zespołu monitorującego proces restrukturyzacji oraz przyspieszenie połączenia niektórych kopalń.
O co w tym sporze tak naprawdę chodzi?
Pozostaje pytanie, czy rzeczywiście problemy polskiego górnictwa biorą się z dużych obciążeń płacowych i czy racjonalnie uzasadnione jest ciągłe nagłaśnianie tego typu spraw przez media? Dlaczego głównym tematem nie jest PGG, tylko negocjacje ze związkami zawodowymi? Czy nie ma znaczenia na jakich fundamentach zostanie "postawiona" nowa spółka? Co z samym sensem tego pomysłu, przecież nierentowne kopalnie nie upadną, dalej będą ciężarem dla podmiotów przynoszących zyski.
W ostatnim czasie w największych spółkach z sektora górniczego przeprowadzono wiele audytów. Dwa z nich (2014 i 2016 r.) były przeprowadzone w samej Kompanii Węglowej. Z obu wynika, że brak rentowności tej kopalni wynika m.in. z:
- niedoinwestowania przedsiębiorstw i związane z tym wysokie koszty wydobycia,
- błędów w budowaniu strategii wydobycia (wydobywanie ze ścian o niskim pokładzie surowca),
- rozbudowanych schematów organizacyjnych i związany z tym nadmiar stanowisk kierowniczych,
- korzystanie w latach 2011-2015 z usług doradczych, które pochłonęły 45 mln zł,
- nieuporządkowanej sieci dystrybucji i związanym z tym odpływem kapitału do podmiotów zewnętrznych, nienależących do spółek górniczych.
Audytorzy Roland Berger Strategy Consultants już na początku 2014 r. podkreślali, że: "głównym problemem górnictwa nie są wynagrodzenia górników - poziom ich zarobków to pochodna trudnego charakteru tego zajęcia oraz rynku pracy. Obniżenie wynagrodzeń nie jest więc wyjściem z patowej sytuacji, pomocna może być jednak zmiana ich struktury."
Jakie są zatem propozycje rozwiązania tych problemów?
Najważniejsze pytania, jak zwykle, dalej pozostają bez odpowiedzi; może po to, by za jakiś czas znów można było się rozpisywać nt. negocjacji ze związkami zawodowymi górników - to w końcu jest "atrakcyjny" temat...
Źródła: nettg.pl, energetyka.salon24.pl, bip.kwsa.pl, gornictwo.wnp.pl, rolandberger.pl, solidarnoscgornicza.org.pl
© Wszelkie prawa zastrzeżone.
