Miecz w kamieniu to powszechnie znany artefakt związany z legendami arturiańskimi. Jednak ten, który znajduje się w kaplicy Monte Siepi w opactwie San Galgano w Toskanii, chociaż prawdopodobnie nie ma nic wspólnego z angielskimi opowieściami, nazywany jest często toskańskim Excaliburem.
Kamień i miecz, o którym mowa, znajdują się w kaplicy Monte Siepi w opactwie San Galgano w Toskanii. W jego historii właściwą rolę odegrał Galgano Guidotti, który urodził się w 1148 roku. Guidotti był brutalnym i okrutnym rycerzem, któremu był daleko do rycerzy Okrągłego Stołu Króla Artura. W wieku 32 lat Guidotti ujrzał Michała Archanioła, który powiedział mu, że musi zakończyć życie w grzechu i wejść na drogę prowadzącą do Boga, bo wkrótce stanie przed obliczem Pana. Rycerz początkowo zignorował rady Archanioła. Prawdziwie uwierzył, dopiero kiedy pewnego dnia podczas konnej podróży stanął na wzgórzu Monte Siepi i ponownie usłyszał głos z nieba, który nakazywał mu zmianę. Guidotti stwierdził, że jego przemiana jest tak trudna, jak „rozbicie skały mieczem”. Wypowiedziawszy te słowa, postanowił zademonstrować beznadziejność swojej sytuacji, ale zamiast złamać miecz na skale, po prostu go w nią wbił. Tego dnia rycerz doznał zbawienia. Uwierzył w boską moc i modlił się gorliwie przed skałą z mieczem. Postanowił porzucić swoje dawne życie i zamieszkał w pustelni na skale Monte Siepi. Od tego momentu prowadzi pustelniczy tryb życia, mimo iż zarówno jego matka jak i przyjaciele próbują go odwieść od tej decyzji. Szybko roznosi się wieść o tajemniczej mocy, która promieniuje z miecza w skale i zaczynają się schodzić do młodzieńca ludzie w poszukiwaniu uzdrowień, egzorcyzmów i podobnych cudów. Niektórzy z nich decydują się na pójście w jego ślady i szybko dookoła Galgano zbiera się grupa naśladowców oraz zwolenników. Galgano udaje się do Rzymu, by dostać od papieża pozwolenie na utworzenie zakonu.
Rok po rezygnacji z życia świeckiego, w 1181 roku, Galgano umiera i bardzo szybko dochodzi do jego kanonizacji. Miecz z ponad metrowym ostrzem, wbity po rękojeść tkwi w kamieniu do dziś spoczywając nieruszony w toskańskiej kaplicy, chroniony przed chciwymi złodziejami. Legenda głosi, że jeden ze złodziejaszków został zaatakowany przez stado wilków, gdy próbował wyciągnąć miecz. W kaplicy jest również para zmumifikowanych dłoni, które podobno należały do złodzieja. Jak wykazała analiza metodą datowania radiowęglowego dłonie, podobnie jak miecz, pochodzą z XII wieku. Cystersi w 1185 roku wznieśli tam również swoje opactwo, które obecnie jest tylko malowniczą ruiną.
Historia Galgano jest być może pierwowzorem mitu o królu Arturze, elementy takie jak miecz, dwunastu apostołów, magiczna moc i natura odwołują się do pewnych archetypów i uderzają w naszą podświadomość. Miecz w kamieniu wbity przez Galgano Guidotti znany jest we Włoszech jako toskański Excalibur, legendarny miecz znany z legend arturiańskich. Czy to właśnie miecz Galgano zainspirował powstanie tego fragmentu arturiańskiej legendy? Mario Moiraghi, autor książki „Tajemnica San Galgano”, uważa, że najsłynniejsze wersje legendy, napisane przez Chrétiena de Troyes i Wolframa von Eschenbacha, czerpały z życia Galgano. Niewykluczone, że najsłynniejszy angielski bohater wywodził się z Italii.
Cała ta historia jest bardzo fascynująca, istnieje wiele dokumentów, które potwierdzają autentyczność niektórych wydarzeń, a dookoła postaci Św. Galgano pojawiło się wiele legend i wielu artystów przedstawiło go na swoich dziełach, co potwierdza autentyczność jego kultu i jego duże rozprzestrzenienie.
Wielokrotnie podważano autentyczność miecza w kamieniu z Monte Siepi. Dopiero badania prowadzone pod kierunkiem Luigiego Garlaschellego, jednego z najbardziej znanych we Włoszech naukowców, potwierdziły jego autentyczność. Ustalono, że skład chemiczny miecza w kamieniu z Monte Siepi jest typowy dla broni używanej w XII wieku.
Dzisiaj z opactwa San Galgano pozostała tylko struktura kościoła, ale w kapliczce Monte Siepi, można zobaczyć nie tylko miecz w skale, ale również resztki cyklu fresków z XIV wieku, jednego z bardziej znanych malarzy z Sieny Ambrogio Lorenzetti. Kapliczka jest pokryta ciekawą kopułą, która bardzo przypomina kształt mauzoleów rzymskich dedykowanych męczennikom. Wejście do opactwa jest płatne, ale w cenie tego samego biletu, można również wejść do utworzonego w 2015 roku muzeum w Chiusdino, gdzie znajdują się ciekawe eksponaty i obrazy, związane z historią Świętego. Św. Galgano jest w pewnym sensie pierwowzorem Św. Franciszka. W czasach dużej korupcji kościoła, obaj przywołują do powrotu do natury, prostoty i do życia w ubóstwie. Badania posadzki kaplicy, wykonane za pomocą georadaru, odkryły pustą przestrzeń bezpośrednio pod kamieniem. Garlaschelli przypuszcza, że może to być grób Galgano. Hipotezę mają potwierdzić dopiero badania wykopaliskowe. Sceptycy, dla których miecz to mistyfikacja uważają, że historia została wymyślona przez pobożnych mnichów z opactwa po 1220 roku., kiedy zaczęto szerzyć kult Galgano. Mimo wyników nowoczesnych badań nadal nie wiadomo, jak udało się wbić żelazną klingę w litą skałę. Chyba że był to cud świętego rycerza-rozbójnika.
tajemnice-swiata.pl; przewodnik-po-florencji.pl; wprost.pl
fot.: stadtfuehrung-florenz.de
