Kutia stwierdziła w komentarzach do ostatniej notki, że postawione przez nas pytania wyglądają na nieco rozmyte. Obawiałem się, że takie może być przyjęcie mojego wprowadzenia, chociaż przyznam szczerze, że miałem zupełnie inny zamiar. Moją rolą było postawienie pewnych pytań, które wisieć miały nad głowami uczestników konferencji.
Cieszę się, że Kutia nie miała racji. Już podczas dyskusji, po wystąpieniu dr Ewy Solskiej, dr Słapek stwierdził, że w jego mniemaniu historyk powinien „być niekiedy daltonistą” i „widzieć świat w czarno-białych kolorach”. Okazało się, że w podobny sposób swoje tematy potraktowali i inni uczestnicy. W opiniach zgromadzonych na obradach adeptów sztuki historycznej na pierwszy plan wysunął się z pewnością moralizatorski aspekt uprawiania historii. Przede wszystkim osądzano. Do najbardziej wyrazistych można zaliczyć m. in. wystąpienia mgra Wojciecha Dębskiego (o Vladzie Palowniku), Marka Woźnickiego (kardynał Richelieu) czy Tomasza Kowala (o Emilu Laurichu, jednym z SS-manów w obozie na Majdanku). Jedyne spory, jakie pojawiały się w czasie dyskusji dotyczyły tego, czy daną postać można nazwać „czarnym charakterem” czy nie. Najburzliwsza debata dotyczyła antysemityzmu Ludwika IX.
Badano także zgodność z prawdą historyczną wizerunków poszczególnych postaci. Na uwagę zasługiwał m. in. referat Jagody Pajdy o carycy Katarzynie II, wspomniane wystąpienie mgra Dębskiego czy mgra Jakuba Ciechanowskiego. Bardzo często rozważania miały charakter biograficzny. Zainteresowaniem cieszyły się orientalne rozważania Sylwii Szyc o Toyotomim Hideyoshi. Do najoryginalniejszych w tym zakresie zaliczyć też można z pewnością referat mgra Marka Falco o życiu Stanisława Szukalskiego.
Czy warto? Na pewno tak. Na co dzień na kartach historii spotykamy tych, którzy są wielbieni podziwiani. Tymczasem żywoty i działalność tych, których wizerunki są o wiele bardziej mroczne i spowite niesławą okazują się nie mniej ciekawymi przedmiotami badań, których wyniki bywają zaskakujące.
W przyszłym roku przedstawimy zapewne kolejną edycję „Czarnych charakterów”, w tej czy innej formule. Nie jest to jednak jedyna inicjatywa (niekoniecznie konferencja), jaką planujemy.
Szczegóły już wkrótce.
Paweł Wrona
(Horatius)
Przewodniczący
KNHS UMCS
