Zamek Azay-Le-Rideau zbudowano na wyspie. Otoczony jest niezbyt wysokimi murami. Wokół tli się miasteczko jakby żywcem przeniesione z mroków średniowiecza. Wąskie uliczki, urzekające zaułki, jakieś portale, jakieś kolumny. Okruchy, pozostałości - wszystko pieczołowicie pozbierane, posklejane i wystawione na widok publiczny ku uciesze współczesnych. Na rzeczce łódki, które można wypożyczyć. Obok kaczki; jedne śpiące, inne nieśpiące, ale senne. Atmosfera sielska, też senna. Nagle w krętych uliczkach rozlega się odgłos klaksonów. Ślub! W tym średniowiecznym zakątku ludzie żenią się całkiem współcześnie.

Zamek - z zewnątrz ledwo widoczny, aby broń Boże, ci co nie zapłacili za bilet nie nasycili nim swych niegodnych oczu - wprost cudny! Kiedyś zachwycił Balzaca, który piał peany na jego cześć, bo mieszkał w pobliskim Sache i był często goszczony przez sąsiadów. Sześć km stąd jest owo balzakowskie Sache - miejsce też cudnej urody!

Zamek Sache stoi całkiem samotny, całkiem średniowieczny, a wokół kompletna pustka! Absolutnie nikogo! Tylko przystrzyżone trawniki, starodrzew, kamienne mury i murki, a w oddali pola i las. Gdzieniegdzie polne kwiaty, o których można by wiele napisać.

Jadąc tutaj spotkaliśmy niezwykłą łąkę. Wysiano na niej ot, tak sobie, ogrodowe kwiaty. Rosły jak trawa, jak żyto. Nie znam ich nazw, lecz podobne kwiaty spotykaliśmy na kwietnikach paryskich placów i w pałacowych ogrodach. Czegoś podobnego nigdy nie widziałem. Rozkwiecona łąka pełna paryskich kwiatów. Jakie to literackie, jakie poetyckie!

Zamek Sache należał do dalekiego kuzynostwa Balzaca, więc ten przykleił się do nich na całe lata. Siedział tam w nieskończoność i pisał! A warunki miał ku temu doskonałe. Zapewne w jego czasach na zamku było nieco więcej osób niż teraz. Bo teraz nie ma tu nikogo. Okolica pusta, skłania do zajęcia się czymś tak mało absorbującym jak pisanie. Fajne miejsce, natchnione!

Na koniec pojechaliśmy do zamku Villandry. To tylko 22 km od Sache, a więc żabi skok. Pomknęliśmy krętymi i wąskimi drogami przez krainę zwaną Doliną Loary. Mijaliśmy kamienne siedliska, kamienne domiszcza, kamienne bramy prowadzące do wnętrz kamiennych posiadłości.

Zamek jak zamek - piękny, lecz przecież wiele tutaj zamków jest pięknych. I to nie zamek czyni Villandry miejscem niezwykłym. To ogrody go takim czynią!

Patrząc z góry, powiedzmy z I piętra zamku Villandry, choćby z korytarza, gdzie po lewej stronie rozlokowano książęce sypialnie, a więc patrząc z góry w głąb poukładanej przestrzeni, u zamkowego podnóża możemy dostrzec pręgi żywopłotów układające się w różne wzory. Wzory tylko z pozoru wydają się rozwichrzononymi i nieskładnymi. One mają głęboki zamysł, przekształcany powoli i konsekwentnie, aby w ostatecznym rezultacie zamknąć pomysłowość twórcy w czterech wielkich kwadratach. Wzór każdego odpowiada jakiejś idei. Zostało to precyzyjnie objaśnione w folderze w różnych językach - w tym również po polsku!

Wycięte w głębokim odcieniu zieleni wzory, niepokojące cienie między powyginanymi wcięciami bezwzględnie prowadzonej rośliny wydają się być wyrżniętymi w gołej ziemi.

Obok inny ogród, obsadzony dla odmiany warzywami. Warzywa jako rośliny ozdobne. Dekoracyjne. Olbrzymie głowy kapusty obrośnięte szpalerami równiutko przyciętego bukszpanu. Papryka, pory, pietruszka. Wokół płożące się, na prawdę płożące się, nie wyższe niż 40 cm jabłonie. Na nich dorodne jabłka. W narożach równiutko ścięte grusze. A pomiędzy tym wszystkim pnące róże i kapusta chińska, kapusta modra, sałata, rzodkiew. Wszystko przemyślane w kształtach, w kolorach, w kompozycji. Ten ogród jest wprost niewiarygodny!

I ogród wodny - oaza spokoju. Wielkie przestrzenie równo przystrzyżonej trawy obsadzone rzędami równych, takich samych drzew. W środku, w symetrycznych kamiennych obramowaniach staw i dwa pływające po nim łabędzie! Jedno z drugim połączone kanałem spadającej wody, ujętej w karby kamiennych obramowań.

Villandry to na prawdę miejsce niezwykłe!