Przemysław Mandela Przemysław Mandela
1015
BLOG

Architekci warszawskiego zwycięstwa: generał Zygmunt Zieliński

Przemysław Mandela Przemysław Mandela Historia Obserwuj temat Obserwuj notkę 0

 

W kontrofensywie znad rzeki Wieprz, która przesądziła o zwycięstwie Wojska Polskiego w Bitwie Warszawskiej brała udział nie tylko 4. Armia generała Leonarda Skierskiego, ale również 3. Armia, której dowódca również został przez historię zepchnięty w cień i zapomnienie. Zasługi dowódców obu armii, które wchodziły w sierpniu 1920 roku w skład Frontu Środkowego przejął dowodzący nim generał Edward Rydz-Śmigły, wydatnie wzbogacając tym samym swoją wodzowską legendę, której apogeum w II RP przypadło na drugą połowę lat trzydziestych. 

generał major Zygmunt Zieliński

podczas Bitwy Warszawskiej: dowódca 3. Armii (Front Środkowy)

odznaczony:Orderem Orła Białego, Krzyżem Komandorskim Orderu Wojennego Virtutti Militari, Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtutti Militari, Krzyżem Niepodległości, Medalem Niepodległości, Krzyżem Walecznych (czterokrotnie), Krzyżem Komandorskim Orderu Legii Honorowej

Zygmunt Zieliński urodził się 1 sierpnia 1858 roku w Rzeszotarach w powiecie wielickim. W roku 1864 przeniósł się wraz z rodzicami (Paweł Zieliński oraz Józefa z domu Klewskich) do miejscowości Michalczowa k. Nowego Sącza, gdzie spędził dzieciństwo i wczesną młodość. Rozpoczął naukę w I Gimnazjum w Nowym Sączu, którą jednak wkrótce później później porzucił na rzecz kariery wojskowej. W roku 1875 odbył przeszkolenie rekruckie w 20. Pułku Piechoty w Krakowie, by później znaleźć się w Szkole Kadetów w Budapeszcie (ostatnie dwa lata nauki spędził w Wiedniu), którą ukończył ostatecznie w 1878 roku

Po zakończeniu nauki powrócił do 20. Pułku Piechoty, w którym dosłużył się stopnia podporucznika. Później służył w 28. Pułku Piechoty w Innsbrucku (lata 1891-1892), 98. Pułku Piechoty w Josephstadt oraz 13. Pułku Piechoty w Opawie, zostając w 1910 roku jego dowódcą wraz z awansem do stopnia pułkownika.

W lipcu 1911 roku na właśną prośbę Zieliński odszedł w stan spoczynku i kupując kamienicę w Krakowie zamierzał oddać się życiu rodzinnemu wraz z żoną Józefą Onitsch oraz dziećmi: Janem i Władysławą. Spokojną emeryturę przerwał wybuch Wielkiej Wojny w sierpniu 1914 roku, a także rysująca się nadzieja odzyskania przez Polskę niepodległości. Jeszcze w tym samym miesiącu Zygmunt Zieliński ochotniczo wstąpił w szeregi Legionów Polskich, gdzie został organizatorem i pierwszym dowódcą 2. Pułku Piechoty. Przeszedł cały szlak bojowy II Brygady na froncie karpackim od października 1914 do kwietnia 1915 roku, kiedy to stanął na czele III Brygady Legionów Polskich.

Po tzw. kryzysie przysięgowymw kwietniu 1917 roku, pułkownik Zygmunt Zieliński stanął na czele Legionów do czasu ich rozwiązania. Później został dowódcą powstałego w ich miejsce Polskiego Korpusu Posiłkowego, otrzymując w listopadzie awans do stopnia generała. Po buncie żołnierzy polskich, spowodowanym przyznaniu przez Państwa Centralne ziemi chełmińskiej Ukrainie, Zieliński został przez władze austriackie internowany. Podobnie jak innych polskich oficerów Austriacy uwięzili go w obozie Chust, a później Marmarosz Sziget. Dopiero rozkład monarchii austro-węgierskiej w październiku 1918 roku, sprawił że generał został uwolniony i listopadzie 1918 roku mógł wstąpić do Wojska Polskiego, które zweryfikowało jego stopień do generała majora.

Pierwszym przydziałem Zielińskiego w Wojsku Polskim było stanowisko doradcze w Okręgu Generalnym Kraków. Jednak już w grudniu 1918 roku stanął on na czele Grupy Operacyjnej, z którą walczył z Ukraińcami w obronie Przemyśla i Lwowa oraz w bitwach pod Grochowcami, Fredropolem, Sądową Wiśnią i Gródkiem Jagiellońskim. 

W lipcu 1920 roku generał Zieliński został dowódcą 3. Armii walczącej z bolszewikami na Lubelszczyźnie. 16 sierpnia w ramach polskiej kontrofensywy znad Wieprza jego armia wraz z 4. Armią generała Skierskiego uderzyła na odłonięte skrzydło wojsk Armii Czerwonej prącej na Warszawę. Już pierwszego dnia żołnierze jednostki generała Zielińskiego pokonali blisko 45 km i zdobyli Włodawę i Wohyń, rozbijając sowiecką Grupę Mozyrską. 17 sierpnia Polacy rozbili 58. Dywizję Strzelców i podeszli pod Brześć, wyzwalając równocześnie Białą Podlaską. Później 3. Armia przeszła do działań o charakterze pościgowym aż do reorganizacji Frontu Środkowego. 26 sierpnia 1920 roku na stanowisku dowódcy armii zastąpił generała Zielińskiego, generał Władysław Sikorski.

Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej, generał Zygmunt Zieliński został mianowany dowódcą Okręgu Generalnego Pomorze, a później Okręgu Korpusu nr VIII ze sztabem w Toruniu. W maju 1922 roku otrzymał awans do stopnia generała dywizji, a wraz z początkiem roku 1923 przeszedł w stan spoczynku z prawem do noszenia munduru w stopniu generała broni.

Zmarł 11 kwietnia 1925 roku. Jego pogrzeb stał się okazją do wielkiej manifestacji patriotycznej środowisk legionowych. Spoczął na Cmentarzu Rakowieckim obok mogiły żołnierzy Legionów spod Rokitny. 

Bogowie, dajcie mi cierpliwość, bym pogodził się z tym, czego zmienić nie jestem w stanie. Dajcie mi siłę, bym zmieniał to co zmienić mogę. I dajcie mi mądrość, bym odróżnił jedno od drugiego. - Marek Aureliusz

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura