Bezpłatne szczepienia przeciwko HPV, wirusowi mogącemu wywołać nowotwory, to niekwestionowany sukces polskiej ochrony zdrowia. I chociaż Ministerstwo Zdrowia robi wszystko, by promować akcję szczepienia dzieci w wieku 12–13 lat, to Ministerstwo Edukacji niechętnie włącza się te w działania.
Minister edukacji kontra szczepionki
Przemysław Czarnek, minister edukacji przekonuje jednak, że „nie ma co wpuszczać HPV do szkół, bo mogłyby się pojawić zarzuty o seksualizację, a nie ma co przed wyborami robić sobie kłopotów”. Minister uważa, że uczestniczenie placówek oświatowych w propagowaniu szczepień przeciwko występowaniu nowotworu szyjki macicy, sromu i pochwy, odbytu, głowy, czy szyi miałoby znamiona “seksualizacji dzieci”. Dlatego nie chce angażować szkół do kampanii promującej szczepienia, bo skoro wirusem można zarazić się najczęściej na skutek stosunku seksualnego, to przed wyborami nie warto robić sobie kłopotów. Takie zdanie podziela m.in. Jan Pospieszalski, prawicowy publicysta, a na antenie Radia Maryja pojawiają się wypowiedzi wskazujące, że szczepienia byłyby niepotrzebne, gdyby wszyscy zaczynali życie seksualne dopiero w małżeństwie.
Darmowe szczepienia dla 12- i 13-latków
Każdego roku na raka szyjki macicy umiera 350 tys. kobiet, a liczba nowych przypadków oceniana jest na ponad 600 tys. Ten nowotwór jest czwartym pod względem częstości występowania nowotworem złośliwym u kobiet na świecie, piątym w Europie i siódmym w Polsce. Według różnych danych w naszym kraju, co roku 2,5 - 3 tys. pań słyszy taką diagnozę, połowa z nich niestety przegra walkę z nowotworem.
Jedną z przyczyn tej ciężkiej choroby jest zakażenie wirusem HPV. Lekarze uważają, że wszystkie przypadki raka szyjki macicy są poprzedzone przewlekłą infekcją HPV, a szczepienie chroni przed rakiem szyjki macicy. Od lat w Polsce dostępne są trzy szczepionki przeciw HPV: szczepionka 2-walentana, 4-walentna i 9-walentna. Wszystkie chronią przed najbardziej onkogennymi typami wirusa, czyli 16 i 18, a także przed zmianami przednowotworowymi i nowotworami narządów płciowych (szyjki macicy, sromu, pochwy) i odbytu. Zalecane są dziewczętom i młodym kobietom, a także chłopcom i młodym mężczyznom. Koszt szczepienia to co najmniej 280 zł. Polska była jednym z niewielu krajów, w którym szczepienia nie były refundowane. Od tego roku dla 12- i 13-latków będą bezpłatne.
Przypomnijmy, że od 27 maja dzieci w wieku 12 i 13 lat można było zapisać na bezpłatne szczepienia przeciwko HPV, wirusowi brodawczaka ludzkiego stanowiącemu jedną z przyczyn raka szyjki macicy. Szczepienia ruszyły. W ramach programu bezpłatnych szczepień przeciw HPV zaszczepiono już w Polsce ponad 6,1 tys. dziewczynek i chłopców w wieku 12 i 13 lat. To zaledwie 10 procent.
Skuteczność szczepień nastolatków jest największa
Zakażenia HPV dotyczą obu płci. HPV odpowiada za wszystkie zachorowania na raka szyjki macicy oraz inne typy nowotworów u kobiet i mężczyzn.
- Polska wpisuje się w założenia WHO i stworzyła plan likwidacji raka szyjki macicy jako problem zdrowia publicznego. Szczepienie dziewcząt w wieku 12 i 13 lat zmniejsza ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy o blisko 90% - wyjaśnia dr hab. n. med. Andrzej Nowakowski, profesor Narodowego Instytutu Onkologii - Państwowego Instytutu Badawczego.
Badania jednoznacznie pokazują, że skuteczność szczepień nastolatków jest największa, bo następują przed pierwszym kontaktem z wirusem. W przypadku szczepień 12 i 13-latków podajemy tylko dwie dawki szczepionki.
- W ciągu 15 lat w ponad 120 krajach realizowane są powszechne, bezpieczne programy szczepień przeciw HPV i podano ponad 500 mln dawek - informuje dr hab. Ewa Augustynowicz z Zakładu Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru NIZP PZH.
Eksperci podkreślają, że wiek 12 i 13 lat wskazany do szczepień ma chronić dzieci w przyszłości, a nie zachęcać do aktywności seksualnej. Twarde dane pokazują, że ponad 90 proc. mężczyzn i ponad 80 proc. kobiet w trakcie swojego życia będzie mieć do czynienia z brodawczakiem. Mimo że wirus wywołuje łagodne infekcje, to jednak nigdy nie wiadomo, czy z czasem nie dojdzie do rozwoju patogenu, który powoduje raka. Według Krajowego Rejestru Nowotworów, w Polsce tylko w roku 2020 z powodu nowotworów HPV-zależnych (głowy i szyi, odbytu i narządów płciowych) zachorowało 12 777 i zmarło 12 877 kobiet i mężczyzn.
Tomasz Wypych
(Na zdjęciu pielęgniarka szczepi uczennicę Gimnazjum nr 22 w Łodzi przeciwko wirusowi HPV, wywołującemu u kobiet raka szyjki macicy. fot. PAP/Grzegorz Michałowski)
Czytaj także:
