Oszustwa i uchylanie się od płacenia podatków w krajach członkowskich UE oszacowano na 1000 miliardów euro w skali roku*. To więcej, niż z trudem wykluwający się budżet unijny na 7 następnych lat!
Gdyby pieniądze te zasiliły krajowe budżety zgodnie z prawem - cały skumulowany dług publiczny wszystkich państw EU zostałby spłacony w ciągu niespełna 9 lat. 2000 euro rocznie na unijnego obywatela - umyka w szarej strefie lub trafia do rajów podatkowych.
Czy jest szansa by to zmienić?
Jest, ale...
Do tego niezbędna jest koordynacja systemów podatkowych i ścisła współpraca państw członkowskich w tym zakresie. Parlament Europejski przedstawił 21.maja br. pakiet środków do walki z uchylaniem się od opodatkowania. Propozycja oparta jest na automatycznej wymianie informacji między administracjami fiskalnymi i wyłapaniu luk w europejskim systemie podatkowym. By zadziałała - niezbędne jest ... zniesienie tajemnicy bankowej, a nie wszystkie państwa się na to godzą. Austria i Luksemburg upierają się przy jej zachowaniu.
Walka z rajami podatkowymi jest jednak możliwa. Na te istniejące w ramach UE możemy mieć bezpośredni wpływ, na pozostające poza Wspólnotą - pośredni, ale też skuteczny.
Na czym wic polega?
Po pierwsze na stworzeniu europejskiej publicznej czarnej listy rajów podatkowych i określeniu odpowiednich sankcji dla banków współpracujących z nimi.
Na raje podatkowe zwane w naszej propozycji "systemami prawnymi znajdującymi się na czarnej liście" skutecznie zadziałać mogą m.in :
- zawieszenie lub wypowiedzenie obowiązujących, zawartych z nimi umów o unikaniu podwójnego opodatkowania,
- zakazanie udziału w przetargach publicznych do zamówień na towary i usługi w całej Unii, podobnie jak i dostępu zarówno do unijnej jak i państwowej pomocy, wszystkim przedsiębiorstwom mającym tamże swoje siedziby,
- wprowadzenie nakazu oddzielnego ewidencjonowania i kontrolowania zysków i strat każdej spółki holdingowej danego podmiotu prawnego UE, działającego w raju podatkowym,
- zakazanie ustanawiania lub utrzymywania przez wszystkie instytucje finansowe UE i doradców finansowych - jakichkolwiek filii lub oddziałów w systemach prawnych z czarnej listy,
- cofnięcie licencji europejskim instytucjom finansowym i doradcom finansowym, utrzymującym filie lub kontynuującym działalność w rajach podatkowych,
- wprowadzenie specjalnej opłaty od wszystkich transakcji dokonywanych na rzecz lub z terytoriów z czarnej listy,
- zniesienie pobierania podatku u źródła w przypadku podatników niebędących rezydentami raju podatkowego,
- nieuznawanie w UE statusu prawnego spółek utworzonych w krajach z czarnej listy,
- stosowanie barier taryfowych w handlu.
Szara strefa najlepiej się ma w takich krajach jak :
- Bułgaria, Rumunia, Litwa (30% - 36% straconych wpływów podatkowych w stosunku do ogólnych wpływów z podatków),
- Łotwa, Cypr, Grecja, Polska, Malta, Włochy, Słowenia, Węgry (20-30% strat).
Najgorzej szarej strefie jest w Luksemburgu i Austrii (poniżej 10%) i być może, dlatego państwa te nie zamierzają niczego u siebie zmieniać...? Ale na ich przykładzie widać też, że nie sama wysokość podatków powoduje ucieczki do rajów. W państwach o najwyższych podatkach w UE: Danii, Szwecji, Finlandii, Austrii, Niemczech, Luksemburgu - szara strefa jest stosunkowo mała (od 9% - 17% strat). Wychodzi na to, że "okazja czyni złodzieja" - czyli łatwość w dokonywaniu oszustw i ucieczkach podatkowych jest jej głównym motorem napędowym.
Walce z uchylaniem się od płacenia podatków i rajami finansowymi powinno zatem towarzyszyć uzdrowienie własnych systemów podatkowych.
Z pozdrowieniami z Parlamentu Europejskiego
Lidia Geringer de Oedenberg
* dane na podstawie wyliczeń Heritage Foundation i Banku Światowego.
