O referendum ogólnokrajowym stanowi art. 125 Konstytucji. Inicjatorem jego przeprowadzenia może być Sejm lub Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, pod warunkiem iż Senat wyrazi bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby Senatorów zgodę na jego przeprowadzenie.
Powołując się na powyższy przepis urzędujący jeszcze Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski w dniu 13 maja 2015 r. drukiem nr 899 (http://www.senat.gov.pl/prace/senat/druki/) przekazał Marszałkowi Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Panu Bogdanowi Borusewiczowi projekt postanowienia o zarządzeniu ogólnokrajowego referendum, zawierającego w § 2 treść trzech pytań mających następujące brzmienie:
„Pytanie pierwsze: Czy jest Pani/Pan za wprowadzeniem jednomandatowych okręgów wyborczych w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej?.
Pytanie drugie: Czy jest Pani/Pan za utrzymaniem dotychczasowego sposobu finansowania partii politycznych z budżetu państwa?.
Pytanie trzecie: Czy jest Pani/Pan za wprowadzeniem zasady ogólnej rozstrzygania wątpliwości co do wykładni przepisów prawa podatkowego na korzyść podatnika?”.
Jednocześnie zarządził przeprowadzenie referendum ogólnokrajowego zgodnie z postawionymi pytaniami na dzień 6 września 2015 r.
W § 4 tegoż postanowienia zamieścił następujące wyjaśnienia dotyczące przedmiotu referendum. Są one następujące „udzielenie odpowiedzi pozytywnej „TAK” oznacza zgodę, zaś udzielenie odpowiedzi negatywnej „NIE” oznacza brak zgody: 1) na wprowadzenie jednomandatowych okręgów wyborczych w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (odpowiedź na pytanie pierwsze); 2) na utrzymanie dotychczasowego sposobu finansowania partii politycznych z budżetu państwa (odpowiedź na pytanie drugie); 3) na bezpośrednie wpisanie do ustawy – Ordynacja podatkowa zasady, zgodnie z którą w przypadku istnienia wątpliwości prawnych organ zobowiązany jest wątpliwości te rozstrzygać na korzyść podatnika (odpowiedź na pytanie trzecie)”. Wyjaśnienia dotyczą kart do głosowania, które zostaną wydrukowane przez Państwową Komisję Wyborczą, o ile Senat na najbliższym posiedzeniu, tj. w dniach 20-21 maja 2015 r. wyrazi zgodę na przeprowadzenie ogólnokrajowego referendum.
Należy się spodziewać, iż taka zgoda zostanie wyrażona, ponieważ Platforma Obywatelska dysponuje wymaganą bezwzględną większością głosów. Wynik głosowania w Senacie można z góry przewidzieć.
A zatem, należy się spodziewać, iż ogólnokrajowe referendum zostanie przeprowadzone w dniu 6 września 2015 r. pomimo tego, iż będzie to pierwsze tego typu referendum zwołane w obecnej kadencji Sejmu i Senatu RP.
W mijającej kadencji w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa takich jak podniesienie wieku emerytalnego, obowiązek szkolny dla 6-latków próbowano przeprowadzić referenda ogólnokrajowe. Jednakże ani Sejm na podstawie art. 125 ust. 2 Konstytucji, ani też Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski na podstawie art. 125 ust. 3 Konstytucji ich nie zarządzili w obawie, iż wynik takich referendów w powyższych sprawach byłby nie tylko wiążący, ale również z góry znany.
W mojej ocenie taką sprawą o szczególnym znaczeniu dla Państwa, w której mogłoby być zasadne przeprowadzenie referendum ogólnokrajowego byłaby sprawa wprowadzenia euro w Polsce, przywrócenie powszechnego obowiązku obrony, reforma systemu emerytalnego, ingerencja Państwa związana z przewalutowaniem kredytów mieszkaniowych zaciągniętych w walutach obcych (o ile były one denominowane) na kredyty złotówkowe.
W mojej ocenie zarówno wprowadzenie jednomandatowych okręgów wyborczych w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, zmiana sposobu finansowania partii politycznych, czy też wpisanie w Ordynacji podatkowej zasady zgodnie, z którą w przypadku istnienia wątpliwości prawnych organ zobowiązany jest wątpliwości te rozstrzygać na korzyść podatnika są sprawami ważnymi. Niemniej jednak nie są to sprawy o szczególnym znaczeniu dla Państwa, zwłaszcza w chwili obecnej. Ich załatwienie nie wymaga zmiany Konstytucji. Mogą one zostać załatwione w normalnym trybie legislacyjnym.
Jeżeli weźmiemy pod uwagę, iż mają one służyć reelekcji obecnego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego oraz uzyskania korzystnego wyniku wyborczego dla Platformy Obywatelskiej w zbliżających się wyborach parlamentarnych, to należy uznać, iż jest to wyłącznie element gry wyborczej mający przyciągnąć na stronę PO i B. Komorowskiego elektorat Pawła Kukiza.
Na inicjatywę przeprowadzenia referendum Prezydent Bronisław Komorowski miał 5 lat i to nie tylko w tych trzech sprawach, ale również w innych sprawach o szczególnym znaczeniu dla Państwa, takich jak demontaż OFE, zasadność podwyższenia wieku emerytalnego, wprowadzenia obowiązku szkolnego dla 6-latków itd. Z uprawnień, o których stanowi art. 125 ust. 1 Konstytucji, nie skorzystał on jednak. Również nie skorzystał z tych uprawnień Sejm Rzeczypospolitej Polskiej (koalicja PO i PSL).
Pojawiły się głosy, iż przeciwko inicjatywie Prezydenta będzie głosować zarówno SLD jak i PSL.
Elementarna znajomość Konstytucji wskazuje, iż zarówno SLD, jak również PSL nie będzie miało żadnego wpływu, ponieważ SLD w Senacie nie ma ani jednego Senatora, a PSL posiada, zaledwie 2 Senatorów. Niestety, Klub Parlamentarny PiS posiada w Senacie obecnej kadencji tylko 32 Senatorów i nie będzie w stanie zapobiec tej inicjatywie.
A zatem, w mojej ocenie na 75 posiedzeniu Senatu, Senat Rzeczypospolitej Polskiej wyrazi bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby Senatorów Panu Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej B. Komorowskiemu zgodę na przeprowadzenie ogólnokrajowego referendum, które odbędzie się w dniu 6 września 2015 r.
