Anoreksja ma genetyczny związek z byciem rannym ptaszkiem. W analizie genetycznej naukowcy powiązali ryzyko rozwoju anoreksji z byciem tzw. skowronkiem, czyli tendencją do wczesnego wstawania. Z chorobą wiąże się także bezsenność.
Anoreksja powiązana z porą wstawania. Skowronki zagrożone
Anoreksja częściej występuje u tzw. skowronków, czyli osób, których zegar biologiczny nakłania ich do wczesnego wstawania i wczesnego zasypiania – donoszą badacze z amerykańskiego Massachusetts General Hospital (MGH) . Zauważyli oni też związki między anoreksją i bezsennością.
Za pomocą tzw. randomizacji mendlowskiej naukowcy sprawdzili korelacje między obecnością genów decydujących o chronotypie "skowronka" oraz genów sprzyjających anoreksji. Znaleźli związek, który może działać w obie strony – bycie rannym ptaszkiem może sprzyjać chorobie lub anoreksja może skłaniać do wczesnego wstawania. Genetyczne ryzyko anoreksji sprzyjało jednocześnie bezsenności.
- Nasze odkrycie wskazuje, że anoreksja to zaburzenie powiązane z porannym wstawaniem, w przeciwieństwie do większości innych zaburzeń psychicznych powiązanych z porą wieczorną. Potwierdza też ono wcześniejsze wyniki pokazujące związki między anoreksją i bezsennością -tłumaczy mówi prof. Hassan S Dashti, autor pracy opublikowanej w czasopiśmie „JAMA Network Open”. - Niestety, nie ma wielu opcji leczenia anoreksji. A przy obecnych metodach, u około 50 proc. chorych dochodzi do nawrotów. Jedna z przyczyn tego stanu rzeczy to słabe zrozumienie przyczyn schorzenia.
Jednocześnie znajduje się ono na drugim miejscu wśród wszystkich zaburzeń psychiatrycznych pod względem śmiertelności. Niezbędne jest więc poszukiwanie nowych sposobów zapobiegania i leczenia anoreksji.
- Odkrycie pośrednio może w tym pomóc. Kliniczne implikacje naszego odkrycia są jeszcze niejasne. Jednak uzyskane przez nas wyniki mogą pomóc w kolejnych badaniach metod prewencyjnych i terapeutycznych opartych na oddziaływaniu na zegar biologiczny - mówi główna autorka publikacji Hannah Wilcox.
Anoreksja - Co to znaczy
Nazwa anoreksja pochodzi z języka greckiego: anorexia nervosa: an to brak, pozbawienie, a orexis to apetyt. Oznacza Jadłowstręt psychiczny, zaburzenie odżywiania polegające na celowej utracie wagi wywołanej i podtrzymywanej przez osobę zaburzoną. Jednocześnie zaburzony jest obraz własnego ciała i występuje lęk przed przybraniem na wadze. Największe zagrożenie zaburzeniem dotyczy wieku między 14. a 18. rokiem życia. Po raz pierwszy opisał to zaburzenie w XVII wieku Richard Morton. Klasyfikacja ICD-10 wyróżnia dwie postaci anoreksji – jadłowstręt psychiczny i jadłowstręt psychiczny atypowy. Anoreksję cechuje szybko postępujące wyniszczenie organizmu. Przyczyny choroby są złożone. Uważa się, że leżą w powiązanych ze sobą czynnikach osobowościowych, społeczno-kulturowych i biologicznych. Leczenie polega na zapobieganiu zagrożeniu życia wynikającemu z powikłań somatycznych jadłowstrętu i psychoterapii.
Jadłowstręt psychiczny występuje na poziomie 8–13 przypadków na 100 000 osób rocznie. Zaburzenie występuje od 6 do 12 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. W 75 proc. przypadków rozpoczyna się przed 25. rokiem życia. Wyróżniono dwa typy anoreksji..Typ restrykcyjny (ograniczający), charakteryzujący się tym, że chora osoba ogranicza przyjmowanie pokarmu do bardzo niewielkich ilości i nieregularnie stosuje środki przeczyszczające. Natomiast typ bulimiczny (z napadami objadania się lub przeczyszczaniem), w którym osoba choć zazwyczaj ogranicza ilość przyjmowanego pokarmu, regularnie ma okresy przejadania się lub prowokowania wymiotów, nadużywania leków przeczyszczających i moczopędnych.
na zdjęciu: waga domowa, zdjęcie ilustracyjne.
Tomasz Wypych
Czytaj dalej:
