Sąd w Rosji zakazał istnienia organizacji Memoriał. Co to oznacza?
Prof. Bogdan Musiał: To smutna wiadomość, ale trudno mówić o jakimkolwiek zaskoczeniu. To kolejny dowód na trwającą w Federacji Rosyjskiej restalinizację historii. To znaczy, po krótkim czasie odwilży, gdy za rządów Borysa Jelcyna odkrywano białe plamy w historii sowieckiego imperium, za czasów Władimira Putina nastąpił powrót do narracji wybielającej Józefa Stalina. Stawiający okres stalinowski wręcz na piedestale. I Memoriał stał tu na drodze. Więc teraz nastąpił cios w organizację, która o prawdę historyczną walczy, nieznane fakty odkrywa.
Przeczytaj też:
"Dramatyczny moment" w "Kropce nad i". Tomasz Lis zaskoczył
Polacy kojarzą organizację głównie z dochodzeniem do prawdy o zbrodni katyńskiej?
Zbrodnia katyńska oczywiście tak, ale też to dzięki Memoriałowi świat dowiedział się o operacji polskiej NKWD, o wielkiej zbrodni ludobójstwa na Polakach w ZSRR. Praktycznie cała mniejszość Polska została wymordowana. Oczywiście ludobójstwo miało miejsce wobec wszystkich narodów sowieckiej Rosji. Także wobec samych Rosjan. Polacy mają Memoriałowi bardzo wiele do zawdzięczenia. I wydaje mi się, że polski rząd powinien organizację dziś jakoś wesprzeć. Decyzja rosyjskiego sądu dziś uderza w niezależne badania, w praktyce uniemożliwia je.
Czy sprawa Memoriału odbije się jakimś echem na Zachodzie, np. w Niemczech, czy raczej decydować będą biznesowe relacje z Federacją Rosyjską, a sama organizacja jest nieznana?
To zależy gdzie jest nieznana. Wśród osób nie interesujących się historią nie, ale w środowiskach eksperckich Memoriał jest organizacją znaną i cenioną. Wielu badaczy powołuje się na ustalenia Memoriału. Co do wsparcia na poziomie rządowym, obecny nowy gabinet w Niemczech jest prorosyjski. Ale nie wykluczałbym, że jakieś materialne wsparcie nastąpi. Być może zostaną przekazane pieniądze na badania, być może w sprawie Memoriału Niemcy będą działać na zasadzie podobnej do historii Aleksieja Nawalnego. Będą apele, wystąpienia publiczne, protesty. Mocne deklaracje wsparcia. Poza pomocą materialną w ślad za słowami nie pójdą jednak czyny. Bo niemiecki rząd nadal będzie współpracował z Rosją Władimira Putina. Wspólny biznes będzie kwitł. Z gazociągu NordStream2 Niemcy na pewno się nie wycofają. Natomiast słów i deklaracji o prawach człowieka możemy się spodziewać. Zresztą taka jest polityka Niemiec od lat. Z jednej strony mówią o demokracji i poszanowaniu praw człowieka. Z drugiej bez mrugnięcia okiem dogadują się z reżimem. To działanie sięga czasem do kanclerza Willy Brandta. Taka polityka pobłażania wobec Rosji i ograniczania się wyłącznie do działań pod publiczkę sięga czasem Willego Brandta w latach 70-ych. I jest znakiem rozpoznawczym szczególnie dla rządów SPD. Natomiast wracając do głównego tematu – cios w Memoriał najbardziej uderza też w zwykłych ludzi w Rosji. Bo wśród ofiar komunizmu Rosjan było najwięcej. Dlatego też mówi się o zbrodniach stalinowskich, komunistycznych czy bolszewickich, a nie rosyjskich. Dziś prawda znów ma być skrywana. A odbudowany stalinowski mit.
Przeczytaj też:
Czarnek zły na Dudę. „Mamy prawo zrobić porządek”
Krzysztof Brejza: Kwestię inwigilacji musi wyjaśnić komisja śledcza
Ujawniono kolejne maile Dworczyka. "Proponuję rozstrzelanie na dziedzińcu TVN"
Komentarze