W związku z dynamicznym rozwojem obszarów aglomeracyjnych będących stolicami największych aglomeracji i związanym z tym przyrostem demograficznym wzrasta liczba samochodów, co w konsekwencji często prowadzi do korków. Brakuje ustawy metropolitalnej, ale nie brakuje inicjatyw – miasta i gminy coraz częściej działają wspólnie w tym temacie. Dobrym przykładem jest Aglomeracja Wrocławska, gdzie uruchomiono m.in. zintegrowany system kolei miejskiej i Wrocławski Rower Miejski w gminach podmiejskich.
Aglomeracje bez ustawy, ale z inicjatywą
Obszary wokół dużych miast to miejsca dynamicznego przyrostu ludności, gdzie transport publiczny często nie nadąża za potrzebami mieszkańców. Brakuje skoordynowanych połączeń, a mieszkańcy gmin ościennych są często zmuszeni do korzystania z samochodów. Tymczasem polskie miasta nie mają do dyspozycji narzędzi takich jak ustawa metropolitalna, która ułatwiłaby integrację usług.
Mimo to niektóre aglomeracje próbują rozwiązywać problem we własnym zakresie. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (GZM) – jako jedyna funkcjonująca na podstawie odrębnej ustawy – wdraża zintegrowane bilety i wspólne planowanie przestrzenne. Pozostałe duże miasta, jak Kraków, Łódź czy Wrocław, muszą radzić sobie poprzez porozumienia między samorządami.
Aglomeracja Wrocławska stawia na współpracę
Wrocław i otaczające go gminy od lat tworzą nieformalny związek funkcjonalny. Choć nie ma ustawy, jest wspólne działanie, które koordynuje Stowarzyszenie Aglomeracja Wrocławska. Jednym z kluczowych projektów jest bilet aglomeracyjny, który umożliwia mieszkańcom tańsze podróże koleją na podstawie biletu MPK.
Wprowadzenie tego rozwiązania 1 sierpnia 2024 roku było możliwe dzięki porozumieniu miasta Wrocław, Kolei Dolnośląskich, Polregio oraz wsparciu finansowemu powiatu wrocławskiego i Aglomeracji Wrocławskiej. Pasażerowie posiadający bilet czasowy (minimum 24-godzinny) mogą bez dodatkowych kosztów przemieszczać się pociągami po Wrocławiu oraz do przystanku Iwiny. Oznacza to realne oszczędności rzędu nawet 100 zł miesięcznie dla dojeżdżających z gmin Aglomeracji Wrocławskiej.
– To rozwiązanie korzystne i ekologiczne. Zmniejsza liczbę samochodów w mieście, ułatwia życie mieszkańcom i wpisuje się w nasze cele transportowe – komentuje prezydent Wrocławia Jacek Sutryk.
Autobusy 900 i rowery miejskie – nie tylko dla miasta
Uzupełnieniem transportu szynowego są tzw. „900-setki” – linie autobusowe, które łączą Wrocław z gminami ościennymi. Obsługiwane są przez MPK, ale współfinansowane przez lokalne samorządy. To konkretne przykłady, jak współpraca międzygminna może realnie poprawiać mobilność w aglomeracji. Aktualnie popularne „900-setki” dojeżdżają do gmin: Czernica, Długołęka, Wisznia Mała.
Od 2025 roku również Wrocławski Rower Miejski (WRM) wychodzi poza granice miasta. Nowe stacje pojawiły się m.in. w Czernicy, Siechnicach, Kątach Wrocławskich, Kobierzycach i Wiszni Małej. To efekt współpracy Aglomeracji Wrocławskiej z operatorem Nextbike. Do września 2025 roku system WRM będzie miał 240 stacji i 2400 rowerów, w tym elektryczne. Rower staje się realną alternatywą dla transportu publicznego w godzinach szczytu.
– Dzięki zaangażowaniu Aglomeracji Wrocławskiej mamy dziś system transportowy, który łączy miasto z gminami – mówi Renata Granowska, wiceprezydent Wrocławia.
Dodajmy, że na terenie 5 gmin aglomeracji (Czernica, Kobierzyce, Kąty Wrocławskie, Wisznia Mała i Siechnice) zostanie uruchomione łącznie 22 stacje, co daje 220 rowerów.
Przyszłość bez ustawy, ale z planem
Choć nadal brakuje ram prawnych dla funkcjonowania aglomeracji, działania takie jak we Wrocławiu pokazują, że samorządy są w stanie wspólnie tworzyć efektywny system transportu. Wspólne bilety, autobusy aglomeracyjne i system rowerów miejskich to fundament, który można rozwijać.
W planach są kolejne integracje – być może doczekamy się biletu obowiązującego w całym województwie dolnośląskim. To ambitny cel, ale dotychczasowe doświadczenia Aglomeracji Wrocławskiej pokazują, że współpraca działa.
Red.
Wrocław, fot. commons.wikimedia.org
