Kilka godzin temu prof. Muhammad Yunus i założony przez niego Grameen Bank otrzymali Pokojową Nagrodę Nobla. Za pomysł i działalność mikropożyczkową, która milionom ludzi, głównie kobiet, dała szansę wyjścia z beznadziejnej nędzy. Socjał jakiś? Hippis? Feminista, może na chrześcijaństwo przeszedł?
Nie, ekonomista, który 30 lat temu pożyczył własne 27 dolarów kilkudziesięciu Banglijczykom na ich własne małe działalności gospodarcze. Nie rozdał, a pożyczył. Otrzymał zwrot tych pożyczek, z nich finansował następne. Skalkulowane tak, by były zwracane mimo braku zabezpieczeń, co oznaczało, że raczej udzielane kobietom, bo są bardziej odpowiedzialne w zarządzaniu finansami, niż faceci. Wyrachowany, choć nie działający dla akumulacji zysku na prywatnym koncie w Szwajcarii czy Delaware.
Yunus to pod wieloma względami klasyczny przykład liberalizmu w działaniu. Nieskrępowana wolność umysłu i woli zmiany rzeczywistości poprzez działanie kapitału. Przedsiębiorczość wspierająca przedsiębiorczość. Nie jakiś tam margines biznesu, a prawdziwie ekscytująca twórczość biznesowa tam, gdzie jeszcze za wcześnie na biznesplan i studium wykonalności projektu.
Za kilka godzin przyjdzie mi komentować w jednej z radiostacji wydarzenia gospodarcze z kolegą, który zupełnie poważnie stwierdził niedawno, że gospodarka nie jest po to, by tworzyć miejsca pracy. Z pewnością sądził, że jest w tym swoim twierdzeniu bardzo liberalny, ale Adama Smitha to by raczej nie przekonał.
Dlaczego zestawiam tak różne sprawy? Już tłumaczę: wolność wymiany myśli, idei, kapitału, dóbr i usług nie dławiona zakazami, cłami, podatkami na redystrybucję od wszystkich do wybranych - przynosi dobrobyt społeczeństwom dlatego, że działający w granicach prawa ludzie potrafią użyć owoców swojej pracy dla dobrych celów, a w konsekwencji nawzajem dają sobie coraz ciekawsze i bardziej dochodowe zajęcie. To jeden z wyznaczników zdrowia gospodarki: czy tworzy ona nowe miejsca pracy i na ile kreatywna ta praca jest?
Nic to nie ma wspólnego z socjalizmem. To po prostu reguła ekonomiczna, która sprawdza się wszędzie, od Bangladeszu po Polskę.
Wolność wymiany to także najlepsza metoda na pokojowe bogacenie się narodów. Jak by nie patrzeć, od idei wolności zaczęła się cywilizacja europejska i globalizacja, której skutkiem jest włączenie do rynku pracy miliarda nowych pracowników z Azji i Afryki. To m.in. dlatego światowa gospodarka rośnie i rośnie dobrobyt ludzi. Związane interesami, bogacące się społeczeństwa mniej są skłonne do wojowania.
Tymczasem w dniu wręczania Pokojowej Nagrody Nobla nie dało się poczytać o tym nowym, ekonomicznym wymiarze pokoju. Lubię zaglądać do wortali finansowych, a wśród nich do Money.pl. To niezły serwis. Porażające jest jednak, że w zakładce „Serwis finansowy" miał przez całą niedzielę taki oto zestaw tematów: Niech ABW wyjaśni, kto stał za seksaferą. Sikorski chce odwołania dowódcy sił powietrznych. Polacy napisali 20 tys. listów do rządów w obronie ludzi. Jutro oświadczenie Anety Krawczyk? Politycy: Sprawa zarzutów o molestowanie pozostaje. Łyżwiński nie jest ojcem dziecka Anety Krawczyk.
Starczy za wiele. A podaję ten zestaw tak dla przykładu. Sami wiecie, że wszędzie to samo.
Ja wiem, że nie tylko u nas nieszczęścia chodzą stadami. Założę się, że Banglijczyków też trapią rozliczne przypadłości, takie jak burakokracja, kartoflactwo, tamtejsza odmiana michnikowszczyzny czy wykształciuchostwa, a jeszcze zęby szczerzy jakiś rodzaj czerwonki. Lepiej nie wspominać o liberalizmie, bo to już choroba wstydliwa bardziej, niż imPOtencja.
Tylko proszę, postarajmy się, by sprawy szeregować w ich realnym wymiarze. Niech Yunus i ci nasi rodacy, którzy uparli się i przewalczyli uznanie dla programu lepszego niż „Płatnik" pozostaną bohaterami weekendu. Nie Lepper i Łyżwiński. Proszę!
