Wymiary czasu w ekonomii
Cyfrowe poszerzenie naszej kultury z jednej strony otwiera szansę na samodzielność w określaniu i zaspokajaniu potrzeb dobrostanu społecznego, z drugiej zagraża wykorzystaniu technologii do cyfrowego zniewolenia. Oczekując na wykorzystanie cyfrowej modernizacji do właściwego dla polskiej kultury oparcia wolności na fenomenie solidarności, warto wspierać politykę samodzielności gospodarstw domowych oraz wprowadzanie nowych instytucji infrastruktury sektora dobroczynności społecznej gospodarki rynkowej.
Rysunek 1. Możliwe kierunki wykorzystania cyfrowego poszerzenia kultury gospodarowania. Źródło: opracowanie własne Andrzej Madej.
Określenie strategii wzmocnienia wspólnotowości, egalitaryzmu, pracodzielności i solidarnego rozwoju wiedzy wymaga refleksji ekonomicznej. Refleksji nad roztropnym i dobroczynnym rozporządzaniem zasobami materialnymi, respektującej trzy wymiary czasu w życiu człowieka.
Wymiary czasu systematycznego, spontanicznego i wiecznego. Perspektyw którym w przedsokratejskiej Grecji patronowali bogowie Chronos, Kairos i Aion.
Tymczasem od czasów oświecenia refleksja ekonomistów ogranicza się do dwóch wymiarów czasu: systematycznego i wiecznego. Lekceważąc znaczenie czasu wiecznego w motywacjach podejmowania trudu pracy.
Udomowienie form pracy
Technologiczne ułatwienia w samodzielności pracy ułatwiają kompetencje i obyczaje pracy komercyjnej, służącej uzyskiwaniu wynagrodzenia dla pośredniego zaspokajaniu potrzeb. Ułatwiają również kompetencje i obyczaje pracy dobroczynnej, służącej zaspokajaniu potrzeb własnych i swoich bliskich bez pośrednictwa instytucji komercyjnych.
Rys. 2. Ekonomia potrzeb zakresy refleksji. Źródło: opracowanie własne Andrzej Madej.
Praktyka samodzielnego zarządzania organizacją obu zakresów prac wymaga przyjęcia wspólnych wartości dla równoczesnego projektowania działania homo oeconomicus w trzech wymiarach czasu. Refleksja ekonomii potrzeb powinna obejmować zarówno motywacje, postawy i role w pracy wykonywanej w domu jak i zasady, instytucje i zadania infrastruktury Sektora dobroczynności.
Bieżanowska strategia solidarności międzypokoleniowej
Narodowa potrzeba wsparcia solidarności międzypokoleniowej jako źródła samodzielności gospodarstw domowych, jest od kilku lat przedmiotem spotkań pasjonatów rozwoju Polski w podkrakowskim Bieżanowie. Praktycznymi wnioskami wynikającymi z tych spotkań było przesłanie w grudniu 2020 pięciu Petycji do ministerstw współodpowiadających za rozwój Polski 1).
Kluczowe oczekiwania tych Petycji, zarysowane są na rysunku 3 w środowym kole PROCESY. Są tam trzy naszym zdaniem kluczowe dla modernizacji zmiany w zakresach motywowania pracy, wprowadzania innowacji i określania wspólnych wartości.
W prawym kole ZAMIERZENIA przedstawione są innowacje infrastruktury gospodarczej, odpowiadające potrzebom nowych powinności i kompetencji w systemach edukacji przez całe życie, ochrony zdrowia oraz kultury pamięci. Pięć nowych instytucji koniecznych dla realizowania nowych zadań publicznych odpowiednio dla solidarnego rozwoju wiedzy jako paradygmatu polityk społecznych.
Rys. 3. Bieżanowska strategia solidarności międzypokoleniowej. Opracowanie własne Andrzej Madej.
Zestawione propozycje są wnioskami ze społecznych rozważań możliwych efektów cyfrowego poszerzenia czasu, przestrzeni oraz pamięci naszej kultury. Nowych możliwości poznania w różnych wymiarach naszego życia.
----------------------
1) Opis wystąpień oraz linki do ich treści przedstawione są w tekście Strategia solidarności międzypokoleniowej https://www.salon24.pl/u/madej/1102442,strategia-solidarnosci-miedzypokoleniowej
