Akademia Cywilizacyjna - poszukiwanie polskości (9)

Określając drogę realizacji celu cywilizacyjnego przez podmiot cywilizacyjny proponuję wyróżnić 6 cech charakterystycznych:

- prawo

- wolność,

- honor,

- godność,

- własność,

- pieniądz.

- Prawo jest zawsze tworzone przez podmiot cywilizacyjny. Może to być prawo wewnętrznie stanowione, gdy to społeczeństwo samo określa cel i drogę jego realizacji lub prawo narzucone przez podmiot zewnętrzny – mowa o prawie objawionym przez Boga (mogą być tego różne warianty).

 Wolność - oznacza stosunek jednostki do prawa. Może być wolnością „DO”, gdy jest to prawo tworzone wspólnie drogą konsensusu jednostek stanowiących społeczeństwo (prawo wewnętrzne), albo mieć charakter wolności „OD”, przy prawie narzuconym. (Tu interesujące są rozważania Ericha Fromma w dziele „Ucieczka od wolności”).

- Honor odnosi się do wypełniania obowiązków wynikających z roli jednostki w społeczeństwie jaka jej przypada w ramach ustanowionego prawa; mogę te obowiązki być wypełniane własną wolą, bądź jako niewolnicze wykonywanie nakazów.

- Godność ; każdy byt ma swój cel istnienia kształtujący jego naturę, co wynika z metafizycznej definicji prawdy. Życie, czy funkcjonowanie w zgodności z naturą własną bytu jest jego godnością.

- Własność. Pełne prawo własności ma tylko Stwórca (twórca) względem swego dzieła. W społeczeństwie można mówić jedynie o prawie do korzystania z danego dobra przy zaznaczeniu, że to podmiot cywilizacyjny określa zakres jego wykorzystania.

- Pieniądz określa zasady i relacje wymiany praw do użytkowania poszczególnych dóbr. Cywilizacja określa sposób umocowania pieniądza i ewentualnie jego funkcje dodatkowe.

Należy zauważyć, że każda cywilizacja odrębnie definiuje nie tylko zasady ale i cechy cywilizacyjne kształtując podstawy etyki, a tym samym tworząc odrębne systemy filozoficzne. Stąd nasuwa się ważne stwierdzenie: cywilizacje kreują systemy filozoficzne, religie, narody, a także kształtują wyobrażenie Boga.

W tym miejscu konieczne jest zastrzeżenie, że powstałych systemów wartości cywilizacyjnych nie można mieszać, gdyż stanowią spójną całość – znaczenie poszczególnych cech jest współzależne od innych . Wprowadzenie do społeczeństwa cechy zdefiniowanej w innej cywilizacji powoduje degenerację systemu - powstały konglomerat przyjmuje najgorsze cechy cywilizacji tworzących mieszaninę.

Powołam się tu na trzy osoby ostrzegające przed takim „mieszaniem” – to Chrystus mówiący, że „nie można dwóm panom służyć”, prof. Koneczny stwierdzający, że „nie można być cywilizowanym na różne sposoby” i Roman Dmowski mówiący, że „Polakiem jestem i mam polskie obowiązki”.

Przypomnę też, że „mieszanie” bardzo często prowadzi do przejścia na tor rozwoju oparty na negacji. W drugą stronę (przejście na drogę opartą na miłości) raczej się nie zdarza; takie przypadki , jeśli już, to całkowite odrzucenie starego systemu i przejście na drogę miłości.

Dygresja.

Rozważając kwestię drogi na jakiej realizowany jest cel cywilizacyjny nie można pominąć pewnych porównań i analogii dotyczących chińskiej myśli filozoficznej, gdzie pojęcie drogi (DAO, TAO) ma specyficzne znaczenie. Można nabyć przekonania, że chińskie ujęcie dotyczy nie myśli zbiorowej, gdzie społeczeństwo (może) uczestniczyć w kształtowaniu drogi realizacji celu cywilizacyjnego z racji bycia podmiotem cywilizacyjnym, ale dotyczy indywidualnych wyborów danej jednostki w ramach systemu chińskiego.

Dla zainteresowanych tworzeniem środowiska Cywilizacji Polskiej:

moje dane: mail: kjw-1948@o2.pl; tel. 501 692 029