Zawsze, gdy myślimy o państwach złych do cna w pełnym znaczeniu tego słowa automatycznie przychodzi nam na myśl dwudziesty wiek z Trzecią Rzeszą i Związkiem Radzieckim na czele. To jest rzecz jasna prawda, lecz ja bym protoplastę tych ‘’imperiów zła’’ jak określił kiedyś ZSRR prezydent Reagan dopatrywał się w znacznie odleglejszej przeszłości.
Starożytny Rzym – pierwsze co nam się z nim kojarzy to wspaniałe imperium, wysoki poziom techniki, okazałe, wiekopomne budowle. Jest to prawda, ale po części. Moim zdaniem pod względem moralnym to imperium było do cna zdegenerowane. Począwszy od władców z psychopatycznymi Neronem i Kaligulą na czele, po zwykłych ludzi cieszącymi się krwawymi i zwyrodniałymi walkami gladiatorów, gdzie krew lała się obficie. Już nawet spuszczę zasłoną milczenia fakt, że w efekcie tych’’ przedstawień’’ wyginęła w wielu rejonach populacja dzikich zwierząt.
A i życie w tym imperium paradoksalnie nie było usłane różami – duża część społeczności mieściła się w obskurnych ruderach, a nieliczna garstka zamieszkiwała okazałe pałace.
Rzym bezwzględnie obchodził się z innymi nacjami, nie szczędząc kobiet i dzieci. Gdyby się uprzeć, to można by się dopatrzyć z ich ręki pierwszej masowej eksterminacji ludności w dziejach – w Rzymie stoi kolumna Trajana upamiętniająca prawie doszczętne wymordowanie Daków.
Dlatego też warto nieco inaczej spojrzeć na dwudziestowieczne totalitaryzmy, gdyż nie były one pierwsze w stosowaniu zła na szeroką skalę.
