Patologie akademickie w kwietniu 2011 r ( w mediach)

 

W kwietniowym mediach o patologiach nie było zbyt wiele informacji. Czyżby zaraz po utworzeniu w lutym 2011 r. ministerialnego Zespołu do Spraw Dobrych Praktyk Akademickich skala patologii akademickich gwałtownie sie obniżyła ? Raczej watpliwe. Jak na razie brak oznak działalności zespołu, brak serwisu na którym by można się było zapoznać z działalnością zespołu , jak i skalą patologii akademickich w Polsce oraz metodami ich zwalczania.

Długotrwały już monitoring medialny patologii akademickich prowadzony przez autora wskazuje, że ujawnianie tych patologii w mediach w dużej mierze zależy od aktywności regionalnych dziennikarzy a brak informacji nie świadczy o tym, że patologii nie ma.

 

W ostatnim okresie spadła zdecydowanie ilośc informacji o mobbingu akademickim kierowanych do mnie z czego jednak nie wnioskuję, aby ta patologia zanikła. Spora ilość wejść na stronęhttp://nfamob.wordpress.com/MEDIATOR AKADEMICKI KONTRA MOBBING ( ok. 100 dziennie) gdzie możnazapoznać sie z podstawowymi informacjami na temat mobbingu akademickiego świadczy o zainteresowaniu problemem .Ludzi krzywdzeni mają łatwo dostepne źrodło informacji i poradnik stąd ograniczają kontakt e-mailowy czy telefoniczny..

 

Bardzo dobrze, że media nagłaśniają patologię wieloetatowości , z czym ma sie rozprawić znowelizowana ustawa o szkolnictwie wyższym. (Etaty pani minister Dziennik Polski, 8.04.2011, Anna Kolet-Iciek) . Badania wskazują, że zdecydowana większość profesorów, a więc najlepiej uposażonych na uczelniach pracuje na więcej niż jednym etacie. Skutki powszechnie są widoczne. Najwyższy czas z tym skończyć. Ale nowelizacja ustawy tak naprawde wieloetatowości nie likwiduje. A zapewne nie zlikwiduje też wielozatrudnienia (w innej, nie-etatowej formie).Wymóg jednoetatowości ‘ będzie można obejść – pracując na umowach cywilnoprawnych albo w ramach własnej działalności gospodarczej lub zatrudniając się na pierwszym etacie w uczelni niepublicznej.‘-( Reforma nie sprawi, że polski uniwersytet zamieni się w OksfordDziennik Gazeta Prawna, 2011-04-21).

Członkowie rady Wydziału Lekarskiego Kształcenia Podyplomowego wrocławskiej Akademii Medycznej dotkniętej aferą rektora Ryszarda Andrzejaka chcą aby rektor i prorektorzy uczelni poddali się do dymisji. ‘ Uczelnią nie może kierować zrzeszenie autonomicznych rektorów. Kolegium Rektorskie w obecnym składzie wyczerpało możliwości zarządzania akademią – akcentuje prof. Klinger. ‘ Jak widać nieraz autonomia uczelniana bywa szkodliwa szczególnie jeśli uczelnie opanują osoby nieuczciwe. (Uczeni z AM wzywają rektora i prorektorów do dymisji -Gazeta Wyborcza Wrocław, Tomasz Wysocki 2011-04-13). Pod wpływem opozycji uczelnianej rektor wrocławskiej Akademii Medycznej, złożył w końcu w Ministerstwie Zdrowia gotowość do dymisji (Oskarżony o plagiat rektor złożył dymisjęRzeczpospolita, 22-04-2011) .

“- Na prośbę Ministerstwa Zdrowia prof. Andrzejak będzie kierował uczelnią do 29 kwietnia. Potem w ciągu miesiąca na uczelni muszą się odbyć wybory władz – mówi Arkadiusz Förster, rzecznik AM. “ – Nagła dymisja rektora i prorektora Akademii Medycznej- Tomasz Wysocki 2011-04-22.Gazeta Wyborcza Wrocław).

Mirosław Piotrowski, profesor KUL i eurodeputowany z listy PiS pozwał do sądu naukowca za krytyczną recenzję jego książki.. Ostatnio ‘został „wytupany” podczas posiedzenia rady wydziału nauk humanistycznych KUL’ ( Na KUL wytupali profesora Piotrowskiego, europosła PiS -Gazeta Wyborcza Lublin, Paweł P. Reszka 2011-04-14).

…’Piotrowski miał przyczynić się do zwolnienia z KUL byłego tajnego współpracownika SB i teraz – on – za pośrednictwem tych dwóch profesorów mści się na polityku. Co więcej w efekcie nagonki Piotrowski ma teraz otrzymywać obelżywe listy, w tym z fekaliami ..’ No cóż konflikt ewidentny. Na podstawie doniesień medialnych trudno wyrobić sobie opinię jak było naprawdę, ale rozstrzyganie spraw akademickich przed sadem nie jest najlepszym rozwiązaniem. Gdyby była instancja mediatora akademickiego – niezaleznego od władz, takie sprawy nie musiałby tak bulwersować opinii publicznej.

Wg badań Fundacji Batorego polskie prawo nie chroni demaskatora, który wykrył nieprawidłowości w firmie

(Ujawnili aferę, stracili pracę -Rzeczpospolita, Izabela Kacprzak 14-04-2011) . Niestety nie ma takich badań dotyczących instytucji akademickich, gdzie demaskatorzy często tracą pracę (czasem dożywotnio) i tak się dzieje w uczelniach najwyżej lokowanych w rankingach, ktore jednakże patologii jako kryterium oceny nie uzwględniają ! 

 

Marek Wroński wytropił kolejne nierzetelne habilitacje (Marek Wroński
 -Wycofane habilitacje
 FA.4/1011)co ma skutkować m.in, tym że ‘ Nierzetelni autorzy będą zwracać koszty druku monografii poniesione przez uczelnię.
’ Podniósł także bulwersującą sprawę „ekspertyzy prawnej” firmy Plagiat-PL która „wybielała” nierzetelny doktorat, tym samym ‘ rzucając cień na rzetelność firmy „walczącej z plagiatami”.’. No cóż walczący z plagiatami nie są bezgrzeszni. 

W tomie – Rozprawy Komitetu Etyki w Nauce przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk pod redakcją Jerzego Pelca (NAUKA 3/2010 ) opublikowano szereg tekstów poświęconych etyce w nauce. Tom przygotowano na zakończenie prac komitetu. Niestety nie zamieszczono żadnego tekstu poświęconego monitoringowi etyki w nauce w okresie prac komitetu , ani konkretnych osiągnięć komitetu na polu zwalczania licznych patologii w polskim życiu naukowym. Chyba te teksty mają uzasadnić, że jednak komitet etyką w nauce sie interesował, choć ja takiego wrażenia nie odniosłem, gdyż komitetu sprawami etycznymi zainteresować nie zdołałem. No cóż w nauce mamy ogrom komisji etycznych I kodeksów etycznych a z etyką nauka w Polsce jest na bakier. Co gorsza jak zauważyłem także członkowie komisji, twórcy kodeksów z etycznym postępowaniem mają kłopoty i nie za bardzo chca nawiązywać dyskusje, kontakty z tymi, którzy w sprawach etycznych środowiska akdemcikigo starają sie wypowiadać.

Najbardziej mnie zdumiewa, że jako nie- członek jakiegokolwiek gremium etycznego sprawy etyczne, patologie nauki wniosłem na czoło problematyki Niezależnego Forum Akademickiego, otworzylem serwisy poświecone etyce i patologiom a komisje, komitety tworzą tylko coraz to nowe kodeksy, zasady, a nie widać aby one mialy jakikolwiek wpływ na stan etyczny polskiego środowiska akademickiego.

Firnalnym efektem działań KEN PAN wraz z KEN PAU  jest zaproponowanie kolejnej, chyba w założeniu mocniejszej instytucji etycznej – Urzędu do spraw Etyki w Nauce (USEN) i Rady Etyki w Nauce (REN) który oczywiście winien mieć odpowiednie zabezpieczenie finansowe do swojego dzialania .

Zadania USEN:

– monitorowanie działań naukowców pod kątem zgodności z zasadami etyki w nauce;

– przyjmowanie do rozpatrzenia informacji o naruszaniu tych zasad;

– rozpatrywanie indywidualnych i konkretnych wypadków, zarówno na skutek informacji otrzymanej z zewnątrz, jak z własnej inicjatywy;

– występowanie jako instancja odwoławcza od decyzji komisji dyscyplinarnych w jednostkach

naukowych;

– wydawanie i rozpowszechnianie biuletynu informującego o konkretnych wypadkach naruszenia zasad etyki w nauce;

– współdziałanie z REN, w szczególności dostarczanie jej materiałów do syntez opracowanych przez REN 

Rada Etyki w Nauce (REN)

Charakter i struktura

REN to zespół społeczny, złożony z cieszących się zaufaniem i szacunkiem w swym środowisku:

a) uczonych reprezentujących wszystkie dziedziny nauki, oraz

b) przedstawicieli innych zawodów, np. mediów, lub

c) grup i stowarzyszeń społecznych, ogółem w liczbie nieprzekraczającej 35 członków i tyluż

ich zastępców….

Do zadań REN należy w szczególności:

– identyfikowanie in abstracto, tj. bez wymieniania danych osobowych ani czasu i miejsca zdarzenia, negatywnych zjawisk, praktyk i tendencji w zakresie nauki, oparte na konkretnych materiałach, dostarczonych zwłaszcza przez USEN;

– formułowanie stanowiska w zakresie najważniejszych problemów etyki w nauce, zwłaszcza w kwestiach kontrowersyjnych;

– określanie środków zaradczych i karnych w stosunku do łamiących zasady etyki w nauce;

inicjowanie nowych rozwiązań wychowawczych, prawnych i organizacyjnych sprzyjających przestrzeganiu standardów etyki w nauce;

– opracowywanie ogólnych wytycznych polityki w zakresie etyki w nauce, oparte na analizie materiałów dostarczonych przez USEN, komisje dyscyplinarne w jednostkach naukowych bądź pochodzących z innych wiarygodnych źródeł;

– zwoływanie i przygotowanie pod względem teoretycznym debat i konferencji na temat etyki w nauce (ich strona organizacyjna, administracyjna i finansowa pozostaje w gestii USEN);

– publikowanie opinii REN, materiałów z konferencji REN, informacji o ważnych w skali światowej wydarzeniach w zakresie etyki w nauce (przy finansowej, organizacyjnej i technicznej pomocy USEN)

Ciekawe czy do utworzenia takiego urzędu dojdzie i jakie będzie miał wyniki. Póki co, jak można zauważyć, szereg zadań przewidzianych dla tego urzędu staram się od lat spełniać, ale żaden komitet etyczny nie chce z moich doświadczeń skorzystać ! Faktem jest, że korzystają z tej mojej pracy członkowie środowiska akademickiego o czym świadczą już miliony wejść na strony strefy NFA i moje osobiste, liczne dyskusje, oraz zgłoszenia patologii akademickich.

 

Bibliografia:

kwiecień 2011

 

Wycofane habilitacje
 – Marek Wroński, Forum Akademickie 4/2011

Etaty pani minister - Dziennik Polski, 8.04.2011, Anna Kolet-Iciek

Resort edukacji oddajcie wikipedystom- salon24

Awantura między naukowcami KUL. Wpłynął akt oskarżenia - Gazeta Wyborcza Lublin,Anna Gmiterek-Zabłocka, TOK FM 2011-04-08,

Uczeni z AM wzywają rektora i prorektorów do dymisji - Gazeta Wyborcza Wrocław, Tomasz Wysocki 2011-04-13

Na KUL wytupali profesora Piotrowskiego, europosła PiS - Gazeta Wyborcza Lublin, Paweł P. Reszka 2011-04-14

Ujawnili aferę, stracili pracę - Rzeczpospolita, Izabela Kacprzak 14-04-2011

Oskarżony o plagiat rektor złożył dymisję - Rzeczpospolita, 22-04-2011

Uniwersytet Medyczny znów przegrał- Gazeta Wyborcza Katowice, Judyta Watoła 2011-04-28,

Rektor wizerunku nie uchronił, a uczelnię pogrążył - Gazeta Wyborcza Wrocław, Tomasz Wysocki 2011-04-29

Rozprawy Komitetu Etyki w Nauce przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk

NAUKA 3/2010

redaktor tomu

JERZY PELC