Z ewolucji ryb: zastanawiająca piłka na płetwie

Zastanowiła mnie ciekawa sprawa. Niektóre ryby, takie jak karp i brzana, mają piłkowany, sztywny promień na płetwie grzbietowej. Piłka jest drobna, ot, palcem wymacasz - ale do przecięcia żyłki akurat zdatna.
Czytałem dopiero co w książce Tomasza Heese, że ryby od pojawienia się człowieka w zasadzie pozostały niezmienione. Osiągnęły tak wielką różnorodność przystosowań i form, że niewiele już mogło się w tak krótkim czasie wydarzyć (gatunków ryb jest więcej, niż wszystkich pozostałych kręgowców; żyją w jaskiniach i wodach artezyjskich, w największych głębinach oceanu, w zimnych, górskich stawach i na polach ryżowych). Takie prymitywne rekiny (w porównaniu z rozwiniętymi kostnoszkieletowimi, jak karpiowate) także się nie zmieniają od milionów lat - po prostu trwają.

Wygląda jednak na to, że takie niuanse, jak piłkowany promień płetwy grzbietowej, pojawiły się właśnie wraz z człowiekiem (choć dowieść tego byłoby bardzo trudno). Znane są bardzo stare haczyki rybackie, kościane i krzemienne - można wręcz przyjąć, że "człowiek" to istota polująca i łowiąca ryby przy pomocy narzędzi (choćby prymitywnych) - od swego zarania; że na tym właśnie polegało zaranie człowieka.

Nieprzypadkowe wydają się nawet te właśnie gatunki ryb: zarówno brzana, jak i karp to ryby niezwykle silne, walczące na wędce bardzo dynamicznie. Karp jest jak uparty byk, a brzana jak rozwierzgany koń. Właśnie taka ryba ma szansę przeciąć nienawistną linkę łączącą ją z wędkarzem - działając a) swoją masą (odpowiedni nacisk linki na piłkę) i b) wściekłym stylem walki (w końcu w tych pląsach linka musi trafić na piłkę). Na nic zda się taka piłka płotce, leszczowi czy szczupakowi (któwy ma niekorzystnie w tym aspekcie rozmieszczone płetwy) - i faktycznie jej nie mają.

Co prawda odpowiednio grubą, dobrej jakości żyłkę nylonową (monofilową, tj. nie plecioną) nie jest karpiowi czy brzanie łatwo przeciąć (brzana próbuje dodatkowo przetrzeć ją o kamienie, trąc głową o dno - często z powodzeniem) - ale linki typu sznureczek czy dratwa musiały strzeklać raz za razem! A właśnie takimi od zawsze łowiono (używano także np. końskiego włosa - bardziej wyrafinowana rzecz) - syntetyczne żyłki monofilowe to dopiero wiek XX.