Przygotowanie mentalne tenisistów

                                                                    -1- 

 

Adam Kowalewski

Przygotowanie mentalne tenisistów na podstawie obserwacji zawodników i zawodniczek ze ścisłej światowej czołówki światowej w odniesieniu do polskich tenisistów.

 

 

         Często zastanawiam się nad obecną sytuacją polskiego tenisa poszukując różnych sposobów rozwiązywania problemów jakie polscy trenerzy, napotykają w pracy z zawodnikiem. W Polsce trenerzy nie są aktywni podczas pracy treningowej z zawodnikiem na korcie. Jeśli trener pragnie być wychowawcą i wymagać dużo od zawodnika powinien również wymagać od siebie.

         Jeżeli zawodnik lub zawodniczka przychodzi na trening bez entuzjazmu i nic mu nie idzie własnie w danym dniu, a dzień wcześniej był zadowolony z treningu trener powinien porozmawiać na ten temat z zawodnikiem, a jest tak, że w Polsce bagatelizuje się ten problem. Trener nie może powiedzieć „nie mam czasu na rozwiązywanie twoich problemów”.

         Niedopuszczalna jest sytuacja aby trener podczas treningu rozmawiał przez telefon komórkowy. Jeżeli zawodnik to widzi będzie uważał, że też jemu wolno tak postępować za przykładem trenera. Taka sytuacja może mieć negatywny wpływ na wyniki zawodnika osiągane podczas turniejów.

         Bardzo podoba mi się współpraca Justine Henin z jej trenerem Carlosem Rodriguezem. To już trzynaście lat. Nie znam przypadku w Polsce, aby trener prowadził zawodnika przez tyle lat.

         Justine miała trudne życie, ponieważ wcześnie straciła matkę i to właśnie Carlos w pewnym sensie przejął rolę polegającą na jej wychowaniu, a potem dopiero na trenowaniu. Od trzynastu lat Justine nie zmieniła trenera, wydawałoby się to niewiarygodne, a jednak tak jest.

         Częste zmiany trenera nic nie dają . Trener powinien pozostać ten sam i powinna się tworzyć wzajemna interakcja polegająca na rozmowie. Zadaniem trenera jest zrozumienie potrzeb jak również ambicji zawodnika. Jeśli marzeniem zawodnika jest znaleźć się w pierwszej „dziesiątce” na świecie to trener powinien uczynić wszystko co w jego mocy aby pomóc zawodnikowi zrealizować ten cel bez wsparcia ze strony psychologa sportu. Jeżeli trener jest wymagający, a jednocześnie przyjacielski i umiejący słuchać zawodnika to będzie to sukces procentujący.

 

-3-

 

Zawsze warto pamiętać też sentencje sławnych ludzi, które mogą wiele pomóc nie tylko w rozwoju mentalnym tenisisty czy też tenisistki. Osobiście wybrałem parę cytatów naszego wielkiego Rodaka Papieża Jana Pawła II – Karola Wojtyły.

„ Wymagajcie od siebie wiele nawet gdyby inni od was nie wymagali”

                                                                                   

„Wymagaj najpierw od siebie”

„Nie ma rzeczy niemożliwych”

                                         J.P. II

                                    

W moim subiektywnym przekonaniu bardzo silna psychikę mają Nadal i Federer. Natomiast uważam, że Thomas Muster miał nie tylko silną psychikę ale również charakter. Dzisiaj nawet Nadal porównywany jest przez niektórych do Mustera. Jeżeli utalentowana młodzież w Polsce wybiera sobie swoich idoli tenisowych mistrzów to nasuwa się pytanie: Dlaczego nie robią nic aby grać tak jak oni. Przecież gra wielkich mistrzów może ukierunkować grę zawodnika zwłaszcza w sensie mentalnym. Dobrze byłoby aby zawodnik cenił swojego idola także za charakter.

W relacji trener – zawodnik powinna panować niezachwiana harmonia. Trener powinien zebrać wywiad od rodziców zawodnika, który zawierałby informacje na temat cech osobowościowych zawodnika w życiu codziennym.

Powiadają, że rodzice stanowią ‘przeszkodę” we współpracy zawodnika z trenerem. Nie musi tak być. Uzależnione to jest od podejścia. Nie można tworzyć atmosfery w której panowałoby zamieszanie. Najważniejszy jest zawodnik. W tym co robi nie może towarzyszyć jemu tzw. „szum medialny” oraz napięta wokół niego atmosfera.

 

 

                                              

 

 

 

 

 

 

 

PSYCHIKA

 

 

 

         Z pośród zawodniczek WTA TOUR rozgrywających mecze na kortach w Paryżu podczas turnieju wielkoszlemowego najbardziej odporna była Justine Henin . To jest w pełni uzasadnione ponieważ wygrała ten turniej. Kiedy wnikliwie obserwowałem jej grę to mogę teraz stwierdzić, że jej poziom motywacji wewnętrznej był tak wysoki, że w decydujących momentach meczu finałowego przeciwko Swietlanie Kuznietzovej mimo doskonałego przygotowania kondycyjnego Rosjanki. Justine poprzez wysoki poziom motywacji wewnętrznej w decydujących momentach meczu podniosła poziom swojej koncentracji do maksymalnej wartości przy zdobywaniu kluczowych punktów w meczu. Z takich tez powodów wynik meczu brzmi 6:4 i 6:4.

         Przedstawiciele ITF zastanawiają się właśnie jak interpretować głośne okazywanie wsparcia mentalnego dla zawodnika.

Uważam, że w żadnym wypadku nie jest to związane ze wskazówkami o charakterze techniczno – taktycznym za które jest ostrzeżenie gdy zawodnik nie prosi o interwencję trenera podczas przerwy pomiędzy gemami. Wsparcie mentalne należy bowiem traktować jako odrębną sprawę pozwalającą na to aby zawodnik nabrał wiary we własne siły i umiejętności oraz poczucie własnej wartości. Jest to postawa czysto sportowa z moralnego punktu widzenia a jednocześnie może uatrakcyjnić widowisko sportowe. Zawodnik jest wtedy dowartościowany jak jego rywal.

Słowa : „możesz wygrać”, „masz szansę”, „jesteś najlepszy/a” itp. Dodają wiary zawodnikowi we własne siły i umiejętności, które on może i jest w stanie wykorzystać. Jest to zgodne z duchem i zasadami walki sportowej fair play. Ogólnie piękna sportu. Może to mieć pozytywny wpływ na jakość widowiska sportowego nie tylko tenisowego.

 

                                         

 

Z psychologiem sportu moim zdaniem powinien konsultować się tylko trener zawodnika, a nie sam zawodnik. Nie spowoduje to niepotrzebnych spięć. Trener powinien liczyć się ze zdaniem psychologa jak odpowiednio i optymalnie rozwiązać problem zawodnika, następnie trener powinien przekazywać psychologowi sportu swoje uwagi o formie i dyspozycji psychicznej zawodnika w danym dniu. Psycholog powinien starać się znajdować optymalne rozwiązanie sytuacji kryzysowej, a jeśli sam zawodnik poprosi trenera, że chce się skonsultować z psychologiem trener nie może tego zabronić.

Najlepiej jednak jest wtedy gdy trener samodzielnie rozwiązuje kłopoty zawodnika czy tez pomaga zawodnikowi w ich rozwiązaniu.

Zwycięstwo = poczucie własnej wartości, przełamywanie barier, wiara we własne umiejętności, dodawanie pewności siebie, brak lęku przed wygraną, wiara w lepszą własną dyspozycję meczową, budowanie konsekwencji w codziennym działaniu i zmaganiu się z przeciwnościami losu, poświęcanie się dla najbliższych i dedykowanie im zwycięstwa w meczu.

 

„Musimy uprawiać sport nie tylko dla zdrowia, ale i dla kształtowania charakteru. Ucząc się grać uczymy się żyć”

                                                           Generał Douglas McArthur

 

Tenis jak każdy sport powinien być wielką nauką myślenia i planowania. Każde rozwiązanie taktyczne i techniczno-taktyczne powinno być przemyślane. Nie można dobierać podczas gry turniejowej i treningowej takiego „arsenału uderzeń”, z których nic nie wynika i nie odnoszą one pożądanego skutku.

Tenis jest grą indywidualną, której podstawą jest nie tylko nauczanie uderzeń podstawowych z forhendu i bekhendu, woleja itd. Ale przede wszystkim skłania do myślenia nad doborem rozwiązań taktycznych. Tak więc rola myślenia, planowania strategii gry jest nieodzowna. Myślenie musi być poparte dobrą koncentracją. Trener powinien wyzwolić w zawodniku entuzjazm jak również motywować go do działania.

Istotny jest też w moim odczuciu aspekt wiary zawodnika w to co robi, wiary we własne umiejętności. Tenis to nie tylko gra, to sposób na życie. Ta gra nie polega tylko na prostym przebiciu piłki na drugą stronę. Do gry w tenisa potrzebna jest nie tylko technika, siła , wytrzymałość, skoczność oraz gibkość i szybkość. Potrzebna jest również psychika, przygotowanie mentalne. Potrzebne jest tez kształtowanie charakteru sportowca (tenisisty). Dyscyplina sportu taka jak tenis buduje z psychologicznego punktu widzenia pozytywny obraz samego siebie (w odniesieniu do tenisa i do tenisisty jako sportowca). Jednak jest to dyscyplina sportu w której wyzwalane są emocje związane ze stresem i trzeba się z tym liczyć. Podczas meczu poziom stresu jak również emocji związanych z samą grą jest bardzo wysoki. Są zawodnicy, którzy podczas meczu okazują swoje emocje poprzez sugestywne reakcje i zachowanie np. Nadal i są tez tacy, którzy te emocje tłumią w sobie (Federer). Czują tę samą presję ale w inny sposób okazują emocje. Np. w przypadku Federera emocje opadają po meczu dlatego, że poziom koncentracji i mobilizacji wewnętrznej tego zawodnika są na wysokim poziomie, że jest on skoncentrowany wyłącznie na samej grze. Emocje pomeczowe najczęściej wyraża poprzez płacz gdy wygrywa, natomiast kiedy przegra pozostaje sobą tzn. tą samą osobą, która był przed meczem. Negatywne „pole emocjonalne” można zauważyć obserwując grę Hewitta. Polega ono na okazywaniu nadmiernej radości i zawziętości z powodu błędu rywala. Ma to na celu wywarcie presji na przeciwniku. Może myśli, że po takich jego reakcjach przeciwnik będzie czuł respekt wobec niego i będzie podchodził do niego z rezerwą. Jednak jest mało prawdopodobne aby zawodnik z czołówki światowej na wysokim poziomie gry dał się zdekoncentrować czy tez sprowokować takim zachowaniem. Ostatnio jednak ten zawodnik zmienił się na korzyść. Wżyciu każdego sportowca małżeństwo, narodziny dziecka zmieniają w znacznym stopniu osobowość zawodnika.

Ciekawą postacią w światowym męskim tenisie jest Cypryjczyk Marcos Baghdatis. Wesoły, uśmiechnięty, na luzie, dysponujący dobrą techniką. Czy wygrywa czy przegrywa zawsze jest taki sam. „Przegrałem to trudno ale lubię grac w tenisa”. W tenisie jest w złym tonie okazywać radość po prostych i niewymuszonych błędach przeciwnika ale niektórzy zawodnicy tak czynią by wywrzeć presję na zawodniku. Ale lepiej jest zaskoczyć przeciwnika ciekawym wariantem taktycznym.

Przydatne jest też poznawanie osobowości zawodników, którzy osiągnęli najwyższy poziom mistrzostwa sportowego w tenisie. Poprzez obserwację ich gry zawodnik może czerpać z nich wzory. Ważną rolę odgrywa tutaj motywacja. Jeśli zawodnik na poziomie juniorskim osiąga zadowalające wyniki i wzoruje się na swych idolach to jest dobre. Ważne jest tylko aby mógł się choć trochę przybliżyć do ich wyników podpatrując ich grę.

Najlepsza jest obserwacja zawodnika przez trenera. Najważniejsza jest analiza przeprowadzana przez trenera nie tylko uderzeń (technika), poruszanie się ( sprawność), ale także analiza aspektu mentalnego (psychika) . Podczas meczów Justine Henin w Warszawie mogłem obserwować jej zachowanie na korcie i zachowanie jej trenera na treningu i podczas meczu. On wie na co ja stać i ona wie czego on od niej wymaga. Sytuacja taka zauważalna jest w momentach kryzysu i sukcesu. Trener w tym wypadku posiada umiejętność oceny szans zawodniczki szczególnie kiedy musi bronić meczbole i kiedy ma meczbole. Zachowuje wtedy pełną koncentrację. Podczas meczu zawsze szuka wzrokiem trenera jedno spojrzenie i wszystko staje się jasne.

            Kariera Agnieszki i Urszuli Radwańskich przebiega profesjonalnie pod każdym względem. Ważną rolę w ich życiu tenisowym pełni ojciec, który jest trenerem i zna najlepiej charakter swoich córek. U Agnieszki Radwańskiej widać duże opanowanie w grze w związku z tym lepszy komfort gry. Natomiast Ula to „żywy ogień” jest agresywna w grze i to jest dobre .Nie ma presji. Właściwie obie nie mają.

 

 

-5-

SAMOZAPARCIE I MOTYWACJA

           

Poprzez samozaparcie i motywację rozumiem pozytywne kształtowanie obrazu (wizerunku) tenisisty. Są to cechy osobowościowe, które są pomocne w kształtowaniu procesu treningowego i startowego w drodze do mistrzostwa sportowego w tenisie. Te czynniki nazwane są przeze mnie powyżej cechami odnoszą się do postawy zawodnika zarówno podczas treningu jak i w czasie spotkań mistrzowskich w turniejach. W tenisie a także w jakimkolwiek sporcie bardzo trudno znaleźć motywację a także samozaparcie kiedy zawodnik wraca do uprawiania dyscypliny po kontuzji, która mogła zakończyć karierę sportową na zawsze. W tenisie takim przykładem jest Austriak Thomas Muster. Natomiast w narciarstwie alpejskim Hermann Maier. Powstaje pytanie: Dlaczego ci Panowie mieli motywację i samozaparcie w powrocie do sportu? Odpowiedz jest prosta: ponieważ kochali sport a przede wszystkim tego chcieli i kochali swoje dyscypliny do tego stopnia, że Thomas Muster grał w tenisa z noga w gipsie a Maier zjeżdżał ze stoku z kolanem w śrubach.

            Monica Seles po próbie zamachu na jej życie na korcie wróciła do tenisa. Najwyraźniej miłość do sportu zwycięża.

            Tak się zastanawiam, dlaczego sytuacje kryzysowe, beznadziejne są drzwiami do powrotu do sportu. Ambicja, determinacja zawodnika jest prawdziwa wtedy gdy on bardzo tego pragnie. Musi pokonać przy tym różne przeszkody ze strony ludzi, którzy spisali już zawodnika na straty. Najważniejsze jest to aby zawodnik zawsze posiadał poczucie własnej wartości. Np. Thomas Muster pomimo bólu, łez i cierpienia grał w tenisa z nogą w gipsie na wózku inwalidzkim.

            Obserwując „tenisowe krajowe podwórko” widzę, że większość zawodników za szybko się poddaje i skazuje siebie na porażkę. Pełnosprawni zawodnicy o doskonałych warunkach fizycznych, obdarowani przez naturę doskonałymi warunkami somatyczno-morfologicznymi posiadają marną psychikę gdzie głowa nie pracuje i przez to jest zaburzone myślenie na korcie, które równocześnie blokuje motywację wewnętrzną i naturalną ambicję w dążeniu do celu jakim jest zwycięstwo w meczu jak również we wszystkich spotkaniach mistrzowskich zwłaszcza w kluczowych momentach tenisowej kariery gdzie powinien być zauważalny postęp w samej grze jak również poprawieniu pozycji w klasyfikacji światowej na listach ATP oraz WTA. Zawodnicy o których mówię wykazują brak odporności na stres. Podczas obserwacji meczów turniejowych i samych treningów zawodnicy polscy nie wykazują dostatecznego zaangażowania w grę.

            Dla mnie, 33-letniego człowieka gającego w tenisa najlepszymi wzorami do naładowania w tenisie męskim byli i nadal są Thomas Muster i Michael Chang. Oni dokładnie wiedzieli w jakim celu wychodzą na kort czy to podczas treningu czy podczas spotkań mistrzowskich. Mieli oni tylko jeden cel: WYGRAĆ dając z siebie wszystko. Podczas spotkań mistrzowskich obaj dobiegali niemal do wszystkich piłek. Obaj wierzyli oczywiście każdy na swój sposób w sukces na korcie i ta wiara niezachwiana ani przez moment dodawała im siły.

Michael Chang posiadał podobnie jak Muster serce do walki ale poparte głęboką nie skrywana wiarą w Boga. Mówił, że kluczem do jego każdego zwycięstwa w meczu i turnieju była zawsze modlitwa. W ten właśnie sposób potrafił motywować się przed mecze i w jego trakcie. Dzięki tej „rozmowie z bogiem” potrafił nabrać wewnętrznej siły, która pomagała jemu w utrzymaniu koncentracji przez cały czas trwania meczu. To było kluczem do wygranej w turnieju Roland Garross w Paryżu. Wtedy w finale pokonał Stefana Edberga należącego również do zawodników odpornych psychicznie. Myślę, że na kształtowanie sfery mentalnej Changa miał wpływ jego brat Carl, który był jego trenerem. Chang oprócz wielkiej motywacji posiadał wybitną postawę jako sportowca .Reasumując to postawa mentalna Changa miała podłoże religijne czyli dobry grunt w aspekcie wiary w boga, który daje motywację, samozaparcie, siłę ale przede wszystkim wiarę w sukces nie tylko na korcie ale również w życiu. Przed wyjściem na kort Chang czytał Biblię i to jego wzmacniało, podnosiło na duchu.

„Zmierzam do celu, do nagrody w górze, do której zostałem powołany przez Boga w Chrystusie Jezusie” List św. Pawła do Filipian 3:14

W pierwszym Liście św. Pawła do Koryntian w rozdziale 9 mamy wersy, które dotyczą wysiłku fizycznego, który jest potrzebny do odniesienia zwycięstwa czytamy:

„Czy nie wiecie, że zawodnicy na stadionie biegną wszyscy, a tylko jeden zdobywa nagrodę? Tak biegnijcie abyście nagrodę zdobyli”

„A zawodnik od wszystkiego się wstrzymuje, tamci wprawdzie, aby znikomy zdobyć wieniec, my zaś nieznikomy”.

„Ja wtedy tak biegnę nie na ośle, tak walczę nie na pięści, nie jakbym w próżnię uderzał”.

„Ale umartwiam ciało swoje i ujarzmiam, by przypadkiem będąc zwiastunem dla innych, sam nie został odrzucony”

To jest filozofia Michaela Changa. Adekwatnym do tego jest także wers 29 z 40 rozdziału Księgi Izajasza:

„Zmęczonemu daje siłę,

A bezsilnemu moc w obfitości”.

            Tenisista w swojej postawie na korcie powinien być niezachwiany, zmotywowany do działania a tym samym do odniesienia sukcesu. Jego wiara w ten sukces powinna być wielka i wynikać z motywacji a może inaczej motywacja powinna wynikać z wiary oraz samozaparcia. Nie można pokazać przeciwnikowi swojej bezradności i załamania. Tenisista, który podejmuje walkę na korcie bez względu czy wygra czy przegra jest taki sam tzn. najlepszy.

            Motywacja dzieli się na wewnętrzna i zewnętrzną. Zewnętrzna objawia się w postaci nagród, które rozdają. Wewnętrzna wypływa z charakteru i osobowości zawodnika.

Z motywacją zawsze związane są motywy wewnętrzne i zewnętrzne.

Jeżeli zawodnik czyni wszystko z wiarą to jemu na pewno uda się osiągnąć upragniony cel.

                                                                       -7-

 

Chang uważał rozdział 3 wers 14 z Listu do Filipian za swoje motto, które jest (było) bardzo motywujące dla niego a jeszcze skłaniało go oprócz tego do lepszej koncentracji.

Czerpanie wzorców ze znanych sportowców jest bardzo potrzebne.

 

RELACJE MIĘDZYLUDZKIE NA LINI TRENER –ZAWODNIK

1.      udowodnienie zawodnikowi, ze z wiarą może dokonać wszystkiego, „zdobycie wieńca laurowego”

2.     musi być silny, jak Ursus z „Quo Vadis” aby wiedział czego chce

3.      aby tak jak Ursus czerpał swa siłę z wiary i dzięki tej sile „wziął byka za rogi”

4.     trener wzorem dla zawodnika

5.      trener autorytetem moralnym

Relacje zawodnika z trenerem z trenerem powinny przebiegać mniej więcej tak jak relacje ucznia z mistrzem w książce pt. „Imię Róży” autorstwa Umberto Eco.

Książka „Imię Róży” przedstawia losy zakonnika i jego ucznia. Uważam na przykładzie tej książki, że relacje trenera i zawodnika powinny być zbliżone do relacji głównych bohaterów tej książki :

1.   zaufanie

2.   naśladownictwo

3.   autorytet

4.   rola wychowania

5.   erudycja

6.   skupienie

7.   ciekawość

8.   wyrzeczenie się czegoś dla idei

Szósty punkt odnosi się do chęci przyswajania sobie np. wariantów gry, elementów techniczno taktycznych, które trener chce wprowadzić jako nowość, tym bardziej jak jeszcze nikt tych elementów nie wprowadzał. Trener w swojej pracy musi poszukiwać nowości, ponieważ będzie miało to pozytywne odbicie w grze zawodnika jak również w jego samorealizacji.

                                        GRA BEZ BARIER

      Uwierzyć w sens życia i pracy dla tenisa z perspektywy trenera i zawodnika. Gra w tenisa jest pewnego rodzaju egzystencją gdyż życie zawodowego tenisisty to podróże zawodnika po całym świecie., częste zmiany miejsca pobytu. Związane jest to z uwarunkowaniami klimatycznymi. Jeżeli trener przekazuje zawodnikowi wartości w sposób umiejętny uwzględniając jego cechy osobowościowe i predyspozycje, umiejętność słuchania. Mam tutaj na myśli konsekwencję w działaniu, koncentrację, ambicję, waleczność. Zawodnik musi w tym momencie uwierzyć w sens wykonywanej pracy na treningu i oczywiście podczas meczu. 

Istotną rolę w przygotowaniu mentalnym tenisistów oraz tenisistek odgrywa sen. Kiedy zawodnik dobrze spał, następnego dnia jest w stanie dobrze się zaprezentować w meczu. Jednak są przykłady na to, że w nocy poprzedzającej dzień finału turnieju wielkoszlemowego nie mogą zasnąć. Przykładem jest Justine Henin. Mimo zaburzonego snu zawodniczka wygrywa mecz. W tym właśnie przypadku wygrywa motywacją wewnętrzną i tym, że myślała cały czas o meczu w dniu go poprzedzającym. Nasuwa się pytanie: Dlaczego praktycznie przy braku snu można wygrywać? Otóż taka zawodniczka jaka jest Justine posiada wybitne cechy wolicjonalne wynikające z jej charaktery czy tez osobowości. Nie śpi ponieważ chce grać. W myślach analizuje taktykę opracowaną na mecz wspólnie z trenerem.

            W Polsce zawodnikiem, który uważa, że sen odgrywa istotna rolę w Jego grze jest wielokrotny Mistrz Polski Bartek Dąbrowski. Trener powinien czuwać również nad przestrzeganiem przez zawodnika dyscypliny pod względem diety ale przede wszystkim pod względem wychowawczym.

 

PRZYGOTOWANIE MENTALNE PAR DEBLOWYCH

 

1.   Wzajemne zrozumienie

Gra deblowa to nie tylko gra, ale również wzajemne poznawanie się zawodników. Jeden poznaje wady i zalety drugiego. Kolejną sprawą jest pomoc w nabywaniu i doskonaleniu zalet a jednocześnie w ograniczaniu wad., które mogą stanowić przeszkodę we wzajemnych relacjach. Zalety i wady odnoszą się w tym aspekcie do cech osobowościowych dwójki zawodników, które ujawniają się podczas wspólnej gry. Jeden powinien rozumieć drugiego, szczególnie w momentach niekorzystnych dla danej pary podczas meczu. Wzajemne zrozumienie polega na pomaganiu w tłumieniu emocji jak również wzajemnej motywacji. Podczas gry obaj zawodnicy powinni mieć zdolność przewidywania tego co zrobi jeden albo drugi w danym momencie ale również to co jest najistotniejsze powinni „czytać grę” przeciwników. Pomocne jest tutaj wzajemne zrozumienie. Odgrywa ono również rolę w ustalaniu taktyki gry.

2.   Wzajemna motywacja

Debliści stanowią drużynę i wspólnie ponoszą odpowiedzialność za przebieg meczu. W sytuacji jak jeden zawodnik popełni błąd drugi powinien pocieszyć i zmotywować partnera do jeszcze większego wysiłku oraz koncentracji jak również wiary w sukces.

Przykładem zgranej pary deblowej, która osiągnęła już w pełni poziom mistrzowski są bracia Mike i Bob Bryan. Ich system opiera się na wzajemnej komunikacji. Poza tym Graja tylko i wyłącznie deble i miksty. Para ta zna się wzajemnie doskonale. Jeden zawodnik jest w stanie przewidzieć co zrobi drugi i wspomóc w kłopotach. Podstawą tutaj jest zaufanie.

Relacje pomiędzy deblistami powinny przebiegać jak „w starym dobrym małżeństwie”:

1)   Zaufanie

2)   Szczerość

3)   Wspólnota

4)   Lojalność

 

AUTOPORTRET TENISISTY

 

Przykładowy test osobo twórczy- wybrane sytuacje

T – tak zgadzam się

C – częściowo zgadzam się

N – nie, nie zgadzam się

 Mam zwyczaj spędzania na korcie podczas treningu więcej czasu niż inni zawodnicy, ponieważ jestem perfekcjonistą i lubię aby wszystko było wykonane bez zarzutu.

 

 

T         C       N

 

 

Mam wiele talentów, których nie umiem czerpać korzyści. Na treningu wszystko mi wychodzi natomiast na meczu nie.

 

                                          T               C         N

 

Dzięki systematycznej pracy i motywacji do niej można podnieść swój poziom umiejętności potrzebnych do osiągnięcia mistrzostwa sportowego w tenisie. Z wiarą podchodzić do wszystkiego i nie bać się wyzwań.

 

                                  T     C     N