Przeszłość chwalebna i zwycięska

Książka ks.Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego „Księża wobec bezpieki” trafiła do księgarń.

„Szczególnie zależy mi na tym, żeby z tą publikacją zapoznali się ludzie młodzi. Zarówno świeccy, jak – zwłaszcza – klerycy i księża. Mam nadzieję, że książka pozwoli lepiej zrozumieć moralne wybory, których musiało dokonywać poprzednie pokolenie, żyjące w systemie totalitarnym. A także pozwoli im na określenie własnych postaw życiowych, gdy w innej rzeczywistości – również niełatwej i skomplikowanej – będą musieli wybierać między odwagą a konformizmem, między ewangeliczną służbą a karierowiczostwem i materializmem, między solidarnością a egoizmem, a przede wszystkim między trudną prawdą a łatwym przemilczeniem i jeszcze łatwiejszym kłamstwem.”- powiedział autor „Księży wobec bezpieki” podczas spotkania promocyjnego, które odbyło się 28 lutego b.r. w Krakowie.

Autor zadedykował książkę kapłanom i świeckim, zapomnianym bohaterom zmagań z systemem komunistycznym. W sposób szczególny – swoim nieżyjącym przyjaciołom – księżom Kazimierzowi Jancarzowi i Adolfowi Chojnackiemu. Jako motto wybrał fragment Modlitwy Eucharystycznej: „Niech Twój Kościół będzie żywym świadectwem prawdy i wolności, sprawiedliwości i pokoju, aby wszyscy ludzie otworzyli się na nadzieję nowego świata.”

Wbrew atmosferze, jaką w okresie poprzedzającym jej wydanie stworzyły media, książka nie ma wiele wspólnego z literaturą sensacyjną. To chyba największa zasługa Autora, który niemal na każdej stronie daje świadectwo głębokiej miłości do Kościoła, zawierzenia Opatrzności, miłosierdzia i pokory wobec bliźnich. Księdzu Isakowiczowi-Zaleskiemu udało udowodnić, że o sprawach najbardziej bolesnych da się mówić w sposób odpowiedzialny. Bez rozmijania się z prawdą, bez popadania w sofistyczne wykręty, a zarazem w duchu ewangelicznego braterstwa. Ogromny takt, z jakim Autor porusza się w sferze ludzkich dramatów, jego dyskrecja i dążność do interpretowania sytuacji wątpliwych na korzyść opisywanych bohaterów, rodzą w czytelniku podziw. Należy z całą mocą podkreślić, że mimo „personalistycznego”, skupionego na konkretnych osobach ujęcia, książka w żadnym razie nie daje się sprowadzić do rozwiniętej „listy konfidentów UB”. Oczywiście w tekście pojawia się wiele nazwisk. W tym takie, które długo jeszcze będą budzić emocje. Jednak siła tej książki tkwi w daleko posuniętym zniuansowaniu poszczególnych, opisywanych przypadków. Takie ujęcie zadaje kłam wszystkim, którzy zwalczając ideę rozliczenia z trudną przeszłością lubią odwoływać się do argumentu o tworzeniu „czarno-białego” obrazu rzeczywistości. Książka, której autorem jest prezes Fundacji św.Brata Alberta pokazuje, że zwycięstwo w starciu ze złem można osiągnąć nie poprzez relatywizm, a za sprawą wierności Dekalogowi i przykazaniu miłości.

Tych, którzy nie pamiętają „realnego socjalizmu” z pewnością poruszą opisy modus operandi funkcjonariuszy SB. Księża katoliccy, o czym również nie wolno zapominać, byli w PRL najbardziej prześladowaną grupą społeczną. Każdy duchowny był przedmiotem inwigilacji. Tych, których nie udało się złamać lub namówić do zdrady, starano się szykanować na wszelkie sposoby. Niekiedy działania SB przybierały formy skrajnie perfidne. Szantaż był narzędziem, z którego korzystano nader chętnie. Tym większy szacunek należy się znakomitej większości polskich księży, którzy oparli się werbunkowi, albo potrafili z bezpieką zerwać. Jak oceniają historycy, na współpracę ze „zbrojnym ramieniem partii” przystało zaledwie około 10 % duchowieństwa.

Książka ks. Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego stanowi milowy krok na drodze do odnowy polskiego Kościoła. W istotnym stopniu przyczyni się także do wzmocnienia naszej suwerenności. Nie tylko w sferze duchowej, ale także politycznej. Trzeba bowiem pamiętać, że mikrofilmy zawierające dokumentację współpracy niektórych księży z bezpieką do tej pory znajdują się w archiwach KGB. Jako takie potencjalnie nadal stanowią źródło szantażu.

Last but not least, książka ma wybitną wartość edukacyjną. Napisana jest pięknym językiem, wolnym od specjalistycznej terminologii charakterystycznej dla opracowań naukowych.