Przedsmak dialogu

Niemiecka telewizja publiczna ARD wyemitowała w niedzielę pierwszą część filmu pt. „Ucieczka i wypędzenie”.

Emisja przyciągnęła do telewizorów jedenastomilionową publiczność. Można się więc spodziewać, że niebawem film zostanie udostępniony również Polakom. Zanim nowy prezes Telewizji Polskiej zdąży wykazać się inicjatywą w tej sprawie, chciałbym zwrócić uwagę na coś innego. Wygląda na to, że niedzielnej projekcji towarzyszyła niezwykle inspirująca debata.

Wśród gości Sabine Christiansen, znaleźli się m.in. historyk i publicysta Michael Stuermer, socjaldemokratyczny polityk Egon Bahr, bawarski minister spraw wewnętrznych Guenter Bechstein, publicysta Helmut Karasek oraz doradca prezydenta RP Marek Cichocki.

Sądząc ze skrawków, które pojawiły się w serwisach informacyjnych, owa debata miała przebieg nad wyraz interesujący. Podejrzewam, że może mieć nawet istotny wpływ na podniesienie polsko-niemieckiego dialogu na poziom europejski. Otóż były współpracownik kanclerza Willy’ego Brandta podczas programu poinformował doktora Cichockiego, że wyzwolenie z komunistycznej opresji Polacy zawdzięczają Niemcom… Okazuje się, że to my nie mamy zielonego pojęcia o sąsiadach zza (przynajmniej na razie) Odry i Nysy.

Być może w trakcie owej debaty pojawiło się więcej podobnych rewelacji. Jeśli tak było w istocie, byłby to prawdziwie inspirujący bodziec dla polsko-niemieckiego dialogu.

Dlatego też chciałbym Andrzejowi Urbańskiemu zaproponować taki mały temat do odstąpienia. Panie Prezesie, czy istnieje szansa na wystaranie się od ARD (albo od pani Christiansen) o zgodę na wyemitowanie owej niedzielnej debaty również w naszej telewizji? I czy byłoby to możliwe wcześniej niż w porze karmienia nietoperzy? Jeśli tak, jestem pewien, że i u nas zainteresuje ona nie tylko nie śpiących po nocach intelektualistów.

Skoro bowiem już niebawem, dla dobra wspólnego europejskiego domu, zostaniemy postawieni przed koniecznością przepraszania za „zbrodnię wypędzenia”, warto żebyśmy mogli się do tego zadania dobrze przygotować. Już teraz dowiedzieć się, jakiego używać języka, by nie urazić uczuć empatycznego partnera. Już dziś poznać styl argumentacji, tak by uniknąć konsternacji lub zgoła dyskwalifikujących wybuchów śmiechu.

Jak zauważył przed laty ks. Józef Tischner, bywa, że z wielu drobnych prawd powstaje jedno wielkie kłamstwo. Oby filmowa historia Leny von Mahlenburg, postaci wzorowanej na uciekającej konno z rodzinnego Friedrichstein Marion Doenhoff, nie doprowadziła nas do podobnych wniosków.