Akcja GPC z p. Milewskim, wzbudzila wiele emocji, rowniez z punktu etycznej oceny dzialania dziennikarzy.
Z ciekawosci sprawdzilam jak w innych krajach jest postrzegana instytucja prowokacji dziennikarskiej.
W Wielkiej Brytanii, Press Complaints Commision,niezalezna organizacja monitorujaca brytyjska prase, stwierdza,ze dziennikarz moze sie "podszywac lub wystepowac pod fikcyjnym nazwiskiem" jesli robi to dla "dobra publicznego". Jako "dzialalnosc dla dobra publicznego " definiuje sie ujawnianie dzialanosci niezgodnej z prawem, szkodliwej spolecznie czy tez mamiacej opinie publiczna.
Amerykanscy dziennikarze maja, teoretycznie, duzo bardziej ostre podejscie, uwazajac "dziennikarska prowokacje " za niedopuszczalna. W praktyce, wielu dziennikarzy ucieka sie do tej praktyki uwazajac ja za najlepsza metode do ujawniania szkodliwej dzialalnosci, ktorej nie mozna by bylo udokumentowac uzywajac metod tradycyjnych.
Okazalo sie, ze w kilku naglosnionych wypadkach: gotowosci czolowych firm lobbyigowych do reprezentowania watpliwych rezimow, sprzedaz zepsutego miesa przez jedna z amerykanskich sieci handlowych czy tez necenie pedofilow przez internet, ocena etyczna nie byla juz tak latwa. Wprawdzie metoda "prowokacji" byla uwazana za nieetyczna, zaden z jej krytykow nie mogl zaprzeczyc, ze we wszytskich tych wypadkach zostaly ujawnione dzialania o znaczacej szkodliwosci spolecznej. Podstawowym dylematem podnoszonym przez krytykow tej metody dziennikarstwa byla kwestia prawdomownosci.Jesli dziennikarze klamia swoim rozmowcom, skad wiadomo, ze nie klamia rowniez swoim czytelnikom ?
W wypadku sprawy firm lobbyingowych, autorzy prowokacji podnosili kwestie znacznje zazylosci pomiedzy dziennikarzami, politykami i lobbistami, ktora utrudniala rzetelne i bezkompromisowe dziennikarstwo.
Pojawila sie rowniez proba definicja warunkow, ktora pozwolila by na definicje sytuacji, w ktorych dziennikarska prowokacja jest dopuszczalna. Oto one:
- Uzyskana informacja ma kluczowe znaczenie dla opini i dobra publicznego np pokazujac niewlasciwe funkjconowanie instytucji publicznych
-Nie bylo innych mozliwosci zdobycia dowodow opisywanej "szkodliwej dzialalnosci spolecznej"
- Jesli dziennikarze ujawnia czytelnikom mechanizm prowokacji i jej powody
- Jesli szkoda wynikajaca z ujawnionej dzialanosci sprzecznej z prawem lub szkodliwej spoelcznie, jest wieksza niz ta wynikajaca z podszywaniasie
- Jesli dziennikarze i ich przelozeni w pelni przedyskutowali i zrozumieli etyczne i prawe konsekwencje planowanej prowokacji
Mysle, ze kazdy powinien w swoim sumieniu rozwazyc czy ujawnienie nadgorliwosci, stronniczosci i braku niezaleznosci prezesa sadu okregowego przez GPC bylo dzialaniem dla dobra publicznego (tzn. bezstronnych i niezaleznych sadow).
