2014-04-30
Wniosek w sprawie szkodliwości ministerialnego elementarza
Dnia 30 kwietnia 2014 r. Minister Edukacji Narodowej otrzymał wniosek o niewydawanie i niezlecanie druku książki "Nasz elementarz. Podręcznik do szkoły podstawowej. Część 1" M(...) L(...) i L(...) W(...) (http://www.naszelementarz.men.gov.pl/elementarz/naszelementarz.pdf), oraz o jej niezalecanie do użytku w nauczaniu czytania i pisania, a to z powodu jej sprzeczności z zasadą ścisłej alfabetyczności polskiej pisowni, skutkującej kształtowaniem błędnych wzorców rozpoznawania polskiej mowy w piśmie, i upośledzającej tym zdolność czytania i pisania w języku polskim.
Ścisła alfabetyczność polskiej pisowni
Wniosek jest uzasadniony stwierdzeniem, że polska pisownia oparta jest o zasadę ścisłej alfabetyczności ("ortografia płytka") stosowaną do liter oraz do układów (sekwencji) liter; określa ścisłe związki pomiędzy literami i układami liter łacińskich i polskich a głoskami, grupami dźwięków niemal tożsamych (fonemami) języka polskiego; określa ścisłe odwzorowania mówionego języka polskiego w literach oraz w ich układach.
Naukę odwzorowań dźwięków mowy polskiej w literach oraz w ich układach można znacznie ułatwić, korzystając z podręcznika zwanego w Polsce "elementarzem", obrazującego i wyróżniającego w starannie dobranych przykładach powiązania między literami i ich układami a dźwiękami mowy. Zastosowanie w nauce czytania i pisania podręcznika zaniedbującego obrazowania tych powiązań, pozostawiającego to obrazowanie wyobraźni osoby uczącej się czytania i pisania, oczywiście spowolni naukę. Zastosowanie w tym celu podręcznika podsuwającego błędne wzorce powiązań między literami lub ich układami a dźwiękami mowy, nie tylko jeszcze bardziej spowolni naukę, lecz nadto może doprowadzić do utrwalenia tych błędnych wzorców w pamięci wzrokowej i językowej osoby uczącej się, upośledzającego jej zdolność do czytania i pisania poprzez zmuszanie jej do świadomego poprawiania swych błędnych skojarzeń wywoływanych przez utrwalone błędne wzorce. Osoba taka będzie czytała i pisała wolniej niż osoba nie obciążona błędnymi skojarzeniami; będzie zmuszona skupiać więcej uwagi na czytaniu lub pisaniu, co utrudni jej rozumienie czytanego tekstu podczas czytania, oraz rozważanie pisanej treści podczas pisania.
Elementarzem prawidłowo obrazującym polską pisownię jest książka "Elementarz" Mariana Falskiego. Litery i układy liter przedstawiono w niej w ścisłym związku z dźwiękami języka polskiego, w kolejności pozwalającej budować przykładowe słowa i wyrażenia z liter i układów liter uprzednio przedstawionych (http://archi.wiki.praw.pl/2kiux5qohtb). Układy liter związane z dźwiękami języka polskiego są w niej przedstawione w powiązaniu z przykładami gramatycznych przekształceń wewnątrzwyrazowych (morfologicznych) języka polskiego, co znakomicie służy rozpoznawaniu i zapamiętywaniu związków układów liter z głoskami języka polskiego oraz z jego gramatyką (morfologią gramatyczną)
Szkodliwość ministerialnego elementarza
Książka "Nasz elementarz. Podręcznik do szkoły podstawowej. Część 1" M(...) L(...) i L(...) W(...) jest szkodliwym w nauce czytania i pisania zbiorem wyrażeń obrazujących wbrew zasadzie alfabetyczności pisowni języka polskiego użycie liter bez ukazania ich związków z głoskami. Nadto w książce brakuje przykładów gramatycznych przekształceń wewnątrzwyrazowych powiązanych z układami liter.
Rażąco błędnym, sprzecznym z zasadą ścisłej alfabetyczności pisowni języka polskiego, obrazowaniem użycia liter jest przedstawienie w książce "Nasz elementarz" wyrazów ("Asia, Kasia, Isia, Misia, Jasio, Stasio, i Tosiek. Ile? Siedem.": 57) zawierających układ liter "si" --- w polskiej pisowni równoznaczny z literą "ś" --- w rozdziale "S jak smok", dotyczącym litery "s", zamiast w rozdziale "Si jak siedem". Litera "ś" oraz układ liter "si" oznaczają w polskiej pisowni inną głoskę (fonem) niż litera "s". Łączne podczas nauki czytania obrazowanie samotnej litery "s" wraz z układem liter "si" skutkuje upośledzeniem rozpoznawania układu liter "si". Osoba ucząca się zostaje obciążona błędnym kojarzeniem lub utożsamianiem znaczenia litery niesamotnej "s" w układzie "si", ze znaczeniem litery "s" występującej samotnie, i w efekcie czyta wolniej, ponieważ napotykając układ liter "si", za każdym razem wpierw musi rozpoznawać samotne "s", a następnie mniej lub bardziej świadomie odrzucać to rozpoznanie, aby rozpoznać niesamotne wystąpienie litery "s" w układzie liter "si".
Brak wyraźnego odróżnienia układu liter "si" od litery "s" czyni książkę bezwartościową jako elementarz. Jeśli brak ten jest skutkiem nieznajomości pisowni polskiej w zakresie wiązania układów dwuliterowych z głoskami, to być może książka "Nasz elementarz. Podręcznik do szkoły podstawowej. Część 1" jest pierwszym w dziejach nauczania języka polskiego elementarzem półanalfabetycznego autorstwa. W Polsce rozróżnienie głoski zapisywanej układem liter "si" od głoski oznaczanej literą "s" starannie objaśniał już przed 570 laty Jakub Parkosz (piszący "ssz" zamiast "si", "ssziano" zamiast "siano"). Do warszawskiego Ministerstwa Edukacji Narodowej najwyraźniej jeszcze nie dotarły krakowskie ustalenia językoznawcze sprzed ponad pół tysiąca lat.
Autorski półanalfabetyzm został przez Ministerstwo względnie (2014 r.) wysoko wyceniony: jedna z autorek "za przygotowanie wszystkich czterech części otrzyma 134 792 zł (brutto)", a druga: "odpowiedzialna za część przyrodniczą, 18 681 zł (brutto)". "Odpowiadając na pytania dotyczące braku wyboru autora podręcznika w przetargu, J(...) K(...)-R(...) wyjaśniła: - Pozwala nam na to prawo. Decyzję w tym zakresie konsultowaliśmy z Urzędem Zamówień Publicznych" (http://www.reformaprogramowa.men.gov.pl/index.php/aktualnosci/wizyty-krajowe-i-zagraniczne-ministra/1013-pierwsza-czesc-darmowego-podrecznika-gotowa). Poniesiony koszt jest jednak bez znaczenia w zestawieniu z kosztami szkód, które może wywołać stosowanie w nauczaniu czytania i pisania podręcznika sprzecznego z zasadą alfabetyczności polskiej pisowni.
http://archi.wiki.praw.pl/2kiux5yt2sp
