Powoli rozpoczynam – po zasygnalizowaniu parateatru i logiki – tag „społeczeństwo”. Mimo tego, że na blogu Łukasza Fołtyna podałem, że jako pierwszy będzie tekst o Raporcie Sekretarza Generalnego UNESCO Federico Mayora „Przyszłość świata”, który określiłem kiedyś „Etyką XXI wieku” – zacznę od zupełnie innej strony. Dwa tagi na raz: społeczeństwo i filozofia.
Etyka a filozofia: sztuka postępowania a sztuka myślenia
Trudno rozmawiać o „Etyce XXI wieku” dopóki nie będzie się rozporządzać jakimś obrazem świata, nauki, oraz horyzontem myślenia na najbliższe 20-30 lat. Specjalistami od takich szerokich panoram byli przeważnie „filozofowie” a właściwie „philosophes” trzymając się określenia tego silnego nurtu myślenia Oświeceniowego. Nie wszyscy z nich byli akademickimi filozofami, wręcz przeciwnie – mieli za to dowcip, dobre pióro, i tę znakomitą umiejętność atakowania i podważania sztywnych dogmatyków naukowych, która wywołuje w nas zdrowy śmiech. Nurt Oświecenia trwa nadal, również w mutacjach jak np. Drugie Oświecenie Jeremy’ego Riffkina uwzględniające wymogi ekologii i kontynuujące filozofię pokoju I. Kanta. Ale jak wygląda obraz współczesnej filozofii jeśli zestawimy ją z obrazem współczesnego świata i wyzwaniami jakie stawia wobec myślenia stan społeczeństw mieszkających i żyjących na kuli ziemskiej? Jednym z papierków lakmusowych udzielających odpowiedzi na takie pytanie są dni filozoficzne UNESCO, gdyż ta agenda ONZ ma bardzo dobrze zdefiniowane realne potrzeby społeczeństw.
Palermo 20-21 listopad: Światowy Dzień Filozofii „Prawa i władza”, „Rights and Power”
Wczoraj po dziesięciu filozoficznych panelach zakończył się Philosophy Day w Palermo. Co ciekawe każdy panel miał za swojego patrona jakiegoś myśliciela, byli nimi: Tagore, Leopardi, Senghor, Arendt, Awerroes. Dla osób niezorientowanych podaję, że Rabindranath Tagore (1861-1941 był pierwszym indyjskim laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, Giacomo Leopardi (1798-1837) – włoskim poetą, Leopold Senghor (1906-2001) – senegalskim poetą i politykiem, Hannah Arendt (1906-1975) – emigrantką, po internowaniu jej w 1940 r. w Niemczech i autorką „Korzeni totalitaryzmu”, Awerroes (1126-1198) – arabskim filozofem i teologiem z Kordoby, dzięki któremu Europa zna Arystotelesa.
Wysoka pozycja Rabindranatha Tagore
Charakterystyczne dla Philosophy Day było rozpoczynanie sesji do i popołudniowej w „Tagore Room”. Wynika z tego, że ten wybitny poeta, filozof, autor dwóch hymnów państwowych Indii i Bangladeszu i założyciel uniwersytetu Visva Bharati dla dialogu Wschód-Zachód, cieszy się nadal olbrzymim prestiżem. 100 lat temu Tagore prowadził na terenie własnej posiadłości założoną przez siebie szkołę dla trudnych chłopców, komponował muzykę, pisał poezje i filozoficzne komentarze do wedyzmu. Projekt naukowy, dokumentacyjny i dydaktyczny Visva Bharati University obejmujący kilkanaście stref kulturowo-filozoficznych można jedynie podziwiać. Postać Tagorego szukającego dróg pokoju po I wojnie światowej poprzez zrozumienie różnorodnych kultur, religii i studiów nad nimi w międzynarodowych zespołach – przypomina o konieczności cierpliwego szukania dróg zrozumienia i szacunku do siebie w dzisiejszym świecie konfliktów. Pokazuje też jedność świata i imperatyw głębokich interdyscyplinarnych studiów dla wzajemnego zrozumienia.
Awerroesa wygnano z Kordoby za poglądy filozoficzne, Arendt była internowana przez nazistów i emigrowała z Niemiec do USA, Tagore zajął się dziećmi ulicy w okresie spacyfikowania i eksploatacji Indii przez kolonializm angielski, Senghor dojrzałe lata spędził w kolonialnym a następnie już niepodległym Senegalu. Myślenie można uprawiać zawsze...nawet w obozie internowania.
Kolokwia i seminaria w siedzibie UNESCO 19 – 21listopad. Akcje na świecie. Brak Polski.
Zakończyły się też kolokwium i seminaria poświęcone prawom człowieka w świecie różnorodnych kulturowo i edukacji filozoficznej w paryskiej siedzibie UNESCO. Na oficjalnym kalendarzu imprez odbywających się na całym świecie a podanych na oficjalnej stronie UNESCO na dzień 20 listopada - nie ma Polski, tak jak i polskich filozofów na panelach w Palermo. A są m.in.: Benin, Bułgaria, Kambodża, Kamerun, Kolumbia, Chorwacja, Kuba, Kongo, Egipt, Estonia, Finlandia, Grecja, Inonezja, Kenia, Mauritius, Meksyk, Mongolia, Nabimia, Nigeria, Peru, Filipiny, Serbia, Słowacja, Słowenia, Turcja, Urugwaj. Pomijając duży kalendarz niemieckich i amerykańskich imprez.
W Indiach obrady nt. poprowadzi uniwersalne miasto – Auroville (kliknij na strony polecane w „Miasto”) budowane i rozwijane na ideach Śri Aurobindo Ghosha (kliknij w „Filozof”) za przyczyną i determinacją jego życiowej towarzyszki Miry Richard (kliknij w „Mama”).
Ani w Palermo, ani w oficjalnym spisie uroczystości na świecie nie ma reprezentantów Polski. Na World Philosophy Day w 2006 w Dakarze też nie było polskiego reprezentanta.
A co tam Panie w Polsce? Parafrazując „Wesele” Wyspiańskiego
Czy można wobec tego zakończyć trochę z przekąsem: ot, taka to w Polsce filozofia. Pewnie, że tak. A nawet i inne zupełnie filozoficzne pytanie: czemu, a może nawet komu zawdzięczamy tę systematyczną nieobecność w filozoficznych gremiach na prestiżowym szczeblu? I mimo wszystko podać kalendarz polskich imprez, o których wiem, a o którym świat nie wie gdyż ich nie ma na oficjalnej stronie UNESCO:
-Polski Komitet ds. UNESCO wspólnie z Instytutem Filozofii i Socjologii PAN oraz Collegium Civitas organizuje 3 grudnia debatę "Wartości pod znakiem zapytania?" (sala w Collegium Civitas, PKiN XII p., godz. 17.00). W dyskusji panelowej wezmą udział: Agata Bielik-Robson, Andrzej Gniazdowski, Józef Niżnik, Zbigniew Stawrowski. Prowadzi Robert Piłat.
-Konferencja naukowa „Prawa człowieka w XXI wieku – zagrożenia, reagowanie, wyzwania” organizowana przez Instytut Stosunków Międzynarodowych Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu odbędzie się w dniu 10 grudnia b.r. Patronat: Ośrodek Informacji ONZ w Warszawie.
-Z mocno filozoficznego punktu widzenia należy wręcz podkreślić grudniowy koncert w Centralnym Domu Kultury w Warszawie na ul. Burakowskiej z okazji 60 rocznicy Deklaracji Praw, grają: Dezerter, Izrael, białoruski Gurzuff, Fun-Da-Metal, Bigger Boss Sound, Silverdread.
-Odbyła się już 25–27 września 2008 r. w Akademii Pomorskiej w Słupsku pod honorowym patronatem Ośrodka Informacji ONZ w Warszawie konferencja „60. rocznica Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka”. Organizowana przez Katedrę Filozofii Akademii Pomorskiej w Słupsku i Helsińską Fundację Praw Człowieka.
Na pytanie: a co zrobiłbyś „publicysto” w tych pięknych grudniowych dniach i jak uczciłbyś 60 lat Deklaracji Praw i World Philosophy Day? Odpowiem tak: do Przemyśla nie pojadę na jeden dzień (kalendarz mam ustawiony jeśli idzie o Przemyśl na czerwiec 2009) a Pałac Lubomirskich, w którym będzie konferencja znam od dzieciństwa, pójdę tam w lecie podziwiać kaczeńce! W Słupsku już po robocie...hm, hm, oczywiście: na koncert Izraela. Dawno chłopaków nie słyszałem, ostatni raz kilka miesięcy przed internowaniem!
Artykuł 1 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka:
„Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swoich godności i swych praw. Są oni obdarzeni rozumem i powinni postępować wobec innych w duchu braterstwa”.
Linkownia:
-Strona oficjalna UNESCO: kliknij w polecane strony na „Liceum dla Pracujących”.
-Portal UNESCO z informacją nt. World Philosophy Day 2008 i innymi informacjami: kliknij na: „Humanizm i Społeczeństwo”.
Inne tematy w dziale Polityka
