Polska jest państwem o tysiącletniej historii. Jednakże co innego państwo, a co innego naród. Przez wieki większa część mieszkańców Polski stanowili chłopi. Ich wolność była mocno ograniczona, a wpływ na politykę – żaden. Jak wiemy, taki stan rzecz funkcjonował aż do drugiej połowy XIX wieku.
Polska szlachta walczyła na wojnach i organizowała powstania, a zza swoich pługów przyglądali się temu obojętni „tutejsi”. Pod koniec XIX wieku wystarczyła stosunkowo niewielka grupa aktywistów, by ze żmudzkiego chłopstwa stworzyć współczesny litewski naród. Wystarczyłoby nieco przeciwdziałania ze strony polskich elit, by powstrzymać ten proces. Lecz Polacy – a przez termin „Polacy” rozumiem wyłącznie grupę szlachty i mieszczan ewoluujących w inteligentów oraz przedsiębiorców – nie potrafili zadbać nawet o narodowy rozwój ludności na Mazowszu lub w Małopolsce. Smutnym dowodem tego faktu była chociażby rabacja galicyjska.
Współczesny polski naród zaczął się kształtować dopiero w okresie II RP, a może nawet i później – podczas II wojny światowej. Dopiero zetknięcie z brutalnym wrogiem stworzyło pewne poczucie narodowej jedności. Równocześnie zaś dokonała się hekatomba dawnych Polaków. Z jednej strony eliminacja elity była planowanym działaniem Niemców i Rosjan, a z drugiej – po prostu to potomkowie szlachty posiadali najwięcej chęci do walki. Niestety, patriotyczny zapał przyczynił się do poniesienia przez elity dodatkowych strat.
W ten sposób dawni Polacy przestali istnieć, a ich resztki wtopiły się w nowy naród. Naród złożony z tych, którzy przeżyli – czyli chłopów. Oni zapełnili zrujnowane miasta i (wspierani komunistyczną polityką) stanowiska zajmowane wcześniej przez wyniszczonych dawnych Polaków. Nowi Polacy, wbrew planom komunistów, przejęli w dużym stopniu kulturę i tradycję swych poprzedników. Jednakże nie mogli przejąć ich charakteru.
Zrozumienie tego faktu jest niezbędne dla właściwej oceny współczesnej polskiej rzeczywistości. Jeśli ktoś dziwi się, dlaczego dumny, niezłomny naród z taką łatwością dał sobie narzucić system PRL, a następnie III RP – oto odpowiedź. Polacy nie są już dzielnymi, walecznymi, buntowniczymi Sarmatami. Polacy są obecnie roztropnymi, ale pozbawionymi ikry potomkami pańszczyźnianych chłopów.
Na taki stan rzeczy nie można się obrażać, jak robi to w „Polactwie” Rafał A. Ziemkiewicz. RAZ pogardliwie nazywa nas narodem „fornali”. Owszem, tacy jesteśmy – i to w zdecydowanej większości. Lecz nasza historia sięga nie tysiąc, lecz ledwie sześćdziesiąt lat w przeszłość.
Dlatego właśnie jesteśmy w kluczowym momencie dziejów. Albo z tej masy wyzwolonych chłopów zbudujemy prawdziwy Naród, albo szybko roztopimy się między silniejszymi. Bo chłopa to różni od szlachcica, że ten drugi nie zniesie nad sobą pana. Chłop zaś pana potrzebuje.
Inne tematy w dziale Polityka
