Obywatel leming

Bloger platos jako kolejny z wielu autorów Salonu24 postanowił podzielić się z nami złością na grupę Polaków nazywaną „lemingami”.

Bloger platos jako kolejny z wielu autorów Salonu24 postanowił podzielić się z nami złością na grupę Polaków nazywaną „lemingami”.

Platos zarzucił lemingom egoizm, uleganie „fałszywej propagandzie liberalnej”, brak społecznej solidarności, intelektualną miałkość oraz jeszcze wiele innych negatywnych cech. Zdaniem blogera, lemingi są „kamieniem u nogi społeczeństwa”.

Niestety, diagnozy platosa są pod wieloma względami błędne. Dla sytuacji zaistniałej w Polsce nie ma znaczenia indoktrynacja „fałszywą propagandą liberalną” (na marginesie – co to znaczy „fałszywa propaganda”?). W innych krajach Zachodu społeczeństwa zabrnęły w „zgniły” liberalizm jeszcze dalej, a mimo to obywatele potrafią tam zadbać o swoje polityczne interesy.

Także narzekania na „egoizm” nie mają sensu. Jest naiwnością wierzyć, że ludzie kierują się czymś innym, niż swymi prymitywnymi zachciankami. Owszem, wyższe wartości mają znaczenie, ale ich realizacja służy uzyskaniu przez ludzi komfortu psychicznego. Czy więc chcemy by było nam dobrze w głowach, czy w brzuchach, zawsze chodzi o egoizm. Co najwyżej czasem warto realizować wspólne zachcianki z większą grupą ludzi. Stąd właśnie, z walki o zasoby, wzięła się polityka.

Niesłuszne jest również przekonanie o „samotności” lemingów. Jak zresztą zauważa sam platos, dla lemingów istotne jest uznanie innych członków swej grupy. W takim mechanizmie nie ma nic dziwnego. Na takim zachowaniu w większości krajów polega prowadzenie polityki. To raczej osoby deklarujące się jako przeciwnicy lemingów mają poważny problem z grupową identyfikacją. Najlepszym (i niezbyt oryginalnym, za to wręcz już symbolicznym) przykładem są prawicowi blogerzy, gotowi do kłótni i rozłamów z najbłahszych powodów. Nic dziwnego, że karne lemingi osiągają sukcesy – mimo iż zapewne nawet o tym nie myślą.

***

Nie, pojawienie się w naszym państwie gigantycznej grupy lemingów to efekt nieco innego, specyficznego procesu. Już od początku lat dziewięćdziesiątych media oraz różne tzw. autorytety kreowały obraz polskiej polityki jako gniazda zepsucia i głupoty. Nie miało znaczenia, iż polityka w krajach o ugruntowanej tradycji demokratycznej wygląda czasem wcale nie lepiej niż w Polsce. O tym się nie mówiło, wypleniając zresztą wśród Polaków wszelkie zainteresowanie sprawami międzynarodowymi. Ważne było tylko bagno, w jakie rzekomo zamieniła się nasza scena publiczna.

Proces ten gwałtownie przybrał na sile po wyborczym zwycięstwie PiS. Za oznakę dobrego tonu uznano wówczas kpiny z prezydenta, premiera, rządu, Sejmu i całej klasy politycznej. Owszem, z takiego Donalda Tuska śmiano się mniej (nikt go jakoś nie nazywa kurduplem, mimo iż ma tyle wzrostu, co Lech Kaczyński), ale ogólnie stratni byli wszyscy politycy.

Tyle tylko, iż obecna władza Platformy nie wymaga od obywateli poważnej postawy. PiS chciał zmieniać kraj, robić rewolucję – a to wymagało zaangażowania Polaków. Niestety, ci na oferty reform odpowiedzieli dzikim chichotem.

Tymczasem Platforma ma Polaków dokładnie w tym samym miejscu, gdzie oni mają klasę polityczną. Nic od nich nie wymaga. Niech sobie chichotają i mówią, ze wszyscy politycy to dziwki i złodzieje. A czym mniej się interesują polityką – tym lepiej. Bez społecznej kontroli można dokonywać wszelkich działań i nie obawiać się o konsekwencję. Potem do wyborów pójdą ci, których nadal uda się przestraszyć Kaczorami – i będzie ok.

***

Jeśli chcemy powstrzymać lemingi, to możemy to zrobić tylko własną, ciężką pracą. W realu, a nie pisząc na blogach. Należy zakładać stowarzyszenia, znajdować różne pola działania – budować społeczeństwo aktywnych i silnych obywateli.

Może nawet nie będą mądrzejsi i szlachetniejsi – to naprawdę nie jest ważne, by zamieniać leminga w świętego. Ważne, by potrafili dbać o swoje interesy i nie pozwalać się wykorzystywać. Tylko tyle – i aż tyle.