Słowo dnia – naftalina. Bo Ewka rzekła: „Czuć od was naftaliną”. Co to w istocie znaczy? Z praktyki wiadomo, że zapach naftaliny, używanej do syntezy środków przeciwko molom (bo aromat), dotyczy odzieży zimowej wiszącej w szafie od wiosny do jesieni – a więc niemodnej już, bo zeszłorocznej. Odzieży modnej, tegorocznej nie czuć naftaliną. Ale przecież sama naftalina to środek stosunkowo świeżej daty. Można powiedzieć, że niemal nowoczesny. Nasi pradziadowie, jeśli mieli szuby podbite futrem, albo kożuszkowe czamarki czy wełniane opończe, do walki z molami używali tytoniu, przywiezionych z Ziemi Świętej albo kupionych od Żyda deszczułek cedrowych lub, wzorem Francuzów – lawendy. Naftalina to dziecko nowoczesności i przemysłu chemicznego. Co to właściwie jest naftalina? Jest - ci ona (dla męskich szowinistów: zwana także w rodzaju męskim naftalenem) policyklicznym arenem. Czyli węglowodorem aromatycznym o wzorze sumarycznym C10H8. Ale... i tu niespodzianka – wymiar ma także kosmiczny. Jakieś 10 lat temu grupa astrofizyków z Instituto Astrofísica de Canarias (IAC) ogłosiła odkrycie kationów naftalenu w konstelacji Perseusza, w kierunku gwiazdy Cernis 52, w bliskim sąsiedztwie Ziemi (ok. 700 lat świetlnych). Oznacza to spore prawdopodobieństwo, że materiał z którego uformował się Układ Słoneczny mógł zawierać kluczowe cząstki prebiotycznej zupy pierwotnej, z której miało powstać życie na Ziemi. Teraz wystarczy poszukać w kosmosie aminokwasów. Od aminokwasów do białek już niedaleko. A białko to białko, potrafi być dzikie...
Ale porzuciwszy te nadzieje na życie w kosmosie warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną kosmiczną właściwość poczciwej naftaliny: testy laboratoryjne, potwierdzone później przez analizy astrofizyczne, pozwoliły na ustalenia, że jest ona (razem z kolegami - innymi policyklicznymi arenami) odpowiedzialna za powstawanie tzw. linii rozmytych, czyli "wygaszania" bardzo licznych częstotliwości widm spektralnych. Dotąd substancje powodujące to zjawisko pozostawały nieznane.
Tak więc stwierdzenie, że ktoś pachnie naftaliną niekoniecznie znaczy niedzisiejszość. Naftalina jest w kosmosie. A kosmos to przyszłość. Ponadto trzeba pamiętać, że naftalen sublimuje. Pył i pary naftalenu tworzą mieszaniny wybuchowe z powietrzem. Pary są cięższe od powietrza i gromadzą się przy powierzchni ziemi oraz w dolnych partiach pomieszczeń.
Uważajmy zatem w towarzystwie osób, od których czuć naftaliną. Zwłaszcza tych niewysokich.
