Planując rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej, musisz podjąć szereg decyzji dotyczących wyboru formy prawnej, sposobu opodatkowania oraz modelu biznesowego. Każdy z tych elementów ma wpływ na poziom formalności, zakres odpowiedzialności, sposób rozliczania z fiskusem, a w szerszej perspektywie także na sukces przedsięwzięcia w szybko zmieniającym się otoczeniu rynkowym.
JDG czy spółka? Przewodnik po formach prawnych dla początkujących przedsiębiorców
Najpopularniejszym wyborem wielu osób startujących z biznesem jest jednoosobowa działalność gospodarcza (JDG) – głównie ze względu na prostotę założenia i prowadzenia. To idealne rozwiązanie dla freelancerów, konsultantów czy małych sklepów internetowych. Działalność jednoosobową możesz założyć w kilka chwil przez internet samodzielnie lub z bezpłatną pomocą profesjonalnego księgowego od ING – na spotkanie możesz umówić się tutaj: https://firmove.pl/zakladanie-firmy.
Więcej o tym, jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą, przeczytasz tutaj: https://firmove.pl/aktualnosci/biznes/zalozenie-firmy/jak-zalozyc-jednoosobowa-dzialalnosc-gospodarcza.
W tym modelu prowadzisz prostą księgowość, płacisz podatki i składki ZUS, a przede wszystkim samodzielnie decydujesz o rozwoju biznesu. Ale uwaga – JDG oznacza także pełną odpowiedzialność majątkiem prywatnym za zobowiązania firmy. To kluczowa różnica w stosunku do spółki z o.o., gdzie odpowiedzialność jest ograniczona do wysokości kapitału zakładowego. Jeśli zatem planujesz działalność o wyższym ryzyku finansowym, rozważ spółkę, mimo że wymaga ona większych formalności, a koszty założenia są wyższe (minimum 5000 zł kapitału zakładowego).
Istnieje jeszcze inna opcja – działalność nierejestrowana, która pozwala na prowadzenie biznesu bez formalnej rejestracji w CEIDG. Dotyczy to głównie działalności o niewielkiej skali, np. sporadycznego świadczenia usług czy sprzedaży wytwarzanych własnoręcznie produktów, przy czym przychody nie mogą przekroczyć określonych limitów (w 2025 r. jest to 3 499,50 zł miesięcznie). Działalność nierejestrowa wymaga jedynie zgłoszenia do urzędu skarbowego i płacenia podatków, ale nie wiąże się z obowiązkiem opłacania składek ZUS. To rozwiązanie sprawdza się idealnie dla osób testujących pomysł biznesowy lub prowadzących działalność jako dodatkowe źródło dochodu.
Opodatkowanie dla początkujących – ryczałt, skala czy podatek liniowy?
Po wyborze formy prawnej przychodzi czas na jedną z najważniejszych decyzji finansowych, dotyczącą sposobu rozliczania się z fiskusem. W 2025 roku przedsiębiorcy mają do wyboru trzy formy opodatkowania, z których każda ma swoją specyfikę.
- Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to często najkorzystniejsza opcja dla działalności usługowych z niskimi kosztami. Stawki wynoszą od 2% do 17% w zależności od branży. Przykładowo, programiści płacą 12%, freelancerzy z branży kreatywnej 15%, a przedstawiciele wolnych zawodów np. adwokaci czy doradcy podatkowi 17%. Ważne jest jednak to, że ryczałt nie pozwala na odliczanie kosztów uzyskania przychodu.
- Skala podatkowa (12% do 120 000 zł dochodu, 32% od nadwyżki) sprawdzi się, gdy masz wysokie koszty prowadzenia działalności. Możesz odliczać wszystkie uzasadnione wydatki biznesowe – od tych na wynajem biura, przez te na materiały biurowe, aż po te na podróże służbowe. Kwota wolna od podatku wynosi 30 000 zł rocznie. Skala umożliwia też korzystanie z ulg oraz rozliczanie się wspólnie z małżonkiem, co sprawdza się przy umiarkowanych dochodach.
- Podatek liniowy (19% niezależnie od wysokości dochodu) to dobry wybór głównie dla tych, którzy mają wyższe zarobki. Nie daje możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem, a dostęp do ulg podatkowych jest ograniczony.
Budowa modelu biznesowego, czyli kto, co, jak i za ile
Model biznesowy to po prostu plan: jak chcesz zarabiać na swojej firmie i jakie potrzeby klientów zaspokajasz. Punktem wyjścia powinna być analiza potrzeb i wyzwań Twoich grup docelowych – dopiero wówczas możesz zdefiniować, które aspekty Twojej oferty realnie przyciągną i zatrzymają odbiorców. Zadaj sobie pytania:
- co oferujesz i jaki problem klienta rozwiązujesz,
- jak i komu sprzedajesz – czyli kto jest Twoim klientem i jak do niego
- docierasz,
- ile na tym zarabiasz oraz jakie masz koszty.
Przemyśl, czego naprawdę potrzebują Twoi potencjalni klienci i co możesz im dać lepszego niż inni. Potem ustal, za co mogą zapłacić i jaki system najlepiej się sprawdzi (np. abonament, płatność jednorazowa, opłata za usługę). Testuj różne pomysły, rozmawiaj z klientami i nie bój się zmieniać planów – model biznesowy, który elastycznie odpowiada na potrzeby rynku i klientów, to najlepszy fundament do rozwoju nowoczesnej firmy. Więcej biznesowych porad znajdziesz tutaj: https://firmove.pl/.
