Na pohybel Targowicy z Brukseli: Prawdziwa Arystokracja

Rudy D.T. &Consortes J.L. >. walczy jak "LEW" przeciw Prawdzie Smoleńskiej.

Ostatnio w Gdańsku na Cmentarzu Srebrzysko

Niech poczytają jak zachowuje się prawdziwa Arystokracja która ma w sercu Honor i Miłość do Ojczyzny.

http://www.tmzz.org.pl/alicja-ancarcrona-habsburg-ksiezna-partyzant,2,23.html

Helena Chłopczyk

ALICJA HABSBURG KSIĘŻNA - PARTYZANT

Alicja Habsburg primo voto Badeni z domu Ankarcrona urodziła się 18.12.1889 r. w Нёlё w Szwecji. Alicja była córką pierwszego łowczego dworu szwedzkiego, Oskara An­karcrona i Elżbiety z domu Carleson. Dorastała w otoczeniu rodzeństwa. Małżeństwo Ankarcrona miało czworo dzieci: Gustawa zmarłego w młodym wieku, córki Werę i Ali­cję, oraz najmłodszego syna Wiktora. Rodzina mieszkała najpierw w majątku Тullgarn, następnie w majątku Runsa, posiadając jednakowoż mieszkanie w Sztokholmie przy ulicy Strandvagen.

Jedną z pierwszych uroczystości jaką zachowała w pamięci była uroczystość złotego wesela dziadków ze strony ojca w pięknym zamku Тцrсho1m w Sudermanii. Dziadek Wiktor Ankarcrona był pierwszym nadłowczym dworu, a babka Ebba Bielke pochodziła ze Stu­refors i należała do dwójki ostatnich żyjących przedstawicieli rodu Sture. W uroczystości wziął udział król Oskar z córką Wiktorią.

Jak wszystkie młode dziewczęta z jej sfery została wprowadzona w życie towarzyskie ma­jąc lat dziewiętnaście, wtedy też została przed­stawiona u dworu. Alicja miała beztroskie dzie­ciństwo i młodość, czas wypełniały bale, festy­ny i jazda konna.

Biorąc udział w popisie jeździeckim w Djurgarden (zwierzyniec) w stroju z epoki Gu­stawa III, poznała Ludwika Bаdeniego, który był radcą legacji przy ambasadzie Austro – Węgier­skiej. Młodą i niedoświadczoną dziewczynę za­fascynował południowy urok Badeniego. Był człowiekiem zamożnym, wydawał na cześć Ali­cji bale. Po oświadczynach hr. Badeni zorgani­zował wycieczkę stateczkiem po archipelagu wysepek, na których położony jest Sztokholm, przy czym stateczek cały ubrany był kwiatami. Hans Rosen pisał tak w swojej książce: "... Te festyny wydawał Badeni przede wszystkim na cześć Alicji Ankarcrona. Miała 22 lata, nie można było oderwać od niej oczu gdy lekkim krokiem przemierzała salę – była nieopisa­nie piękna i poruszała się z niezwykłą gracją. Miała ładny owal twarzy otoczony blond lokami, a z oczu promieniowała radość życia. Jej czarujące odbicie od czasu do czasu znajdowało się w gazetach. Kiedy jesienią w r.1911 wyszła za mąż za hrabiego Badenie­go, wielu uważało, że szkoda, że taka piękność opuszcza kraj".

Na wiosnę 1911 roku przeszła na katolicyzm, w tym samym roku odbył się ślub w kościele katolickim przy Norra Smedjegatan. Po ślubie dziadek wydał obiad w aparta­mentach namiestnikowskich zamku sztokholmskiego.

Młoda para udała się w podróż poślubną przez Berlin do Rzymu. W drodze powrotnej zatrzymali się w Wiedniu, gdzie mieszkała matka hr. Badeniego Maria Badeni, z domu Skrzyńska. Ojciec pana młodego były premier austro – węgierski nie żył już od kilku lat.

Po krótkim pobycie w majątku w Busku pod Lwowem, zamieszkali w Brukseli, gdzie Badeni został radcą ambasady poselstwa austro – węgierskiego, najpierw w hotelu, a póź­niej w pałacyku przy Avenue Louise. Alicję zachwyciła Bruksela i jej bogate życie towa­rzyskie. Tam też późną jesienią 1912 roku, urodził się ich syn Kazimierz.

Badeni rozchorował się w kilka tygodni po urodzeniu syna i za poradą lekarza został przewieziony do Bonn. Alicja pozostawała nadal w Brukseli mając oparcie w licznych przyjaciołach takich jak np. księstwo de Ligne i wśród licznych znajomych z arystokracji i kręgu dyplomacji.

W związku z wybuchem I wojny światowej przewiozła męża do kliniki w Tulm nad Dunajem w bezpośredniej bliskości Wiednia, gdzie zamieszkała razem z synem. Ludwik Badeni zmarł w 1916 roku. Młoda wdowa była często zapraszana do pałaców wiedeńskiej arystokracji, poznała także aktorkę Katarzynę Schratt wieloletnią przyjaciółkę cesarza Franciszka Józefa. Lubiła biżuterię, stroje, życie towarzyskie.

Swojego drugiego męża poznała jesienią 1915 roku, na herbacie u hr. Fanny Byland, na której znalazła się

przypadkowo wracając z miasta, gdzie kupowała zabawki dla Kazi­mierza. Ubrana była skromnie, w niebieskiej sukience, na głowie miała mały toczek przy­brany białymi margerytkami. To była miłość od pierwszego wejrzenia. Zanim zdążyła wrócić z herbatki czekał na nią w mieszkaniu przy Reisenrstrasse bukiet wraz z listem. Od tego czasu arcyksiążę Karol Olbracht Habsburg odwiedzał ją, a po jego wyjeździe na front, otrzymywała codziennie bukiet czerwonych róż.

W listopadzie 1915 roku, Alicja wyjechała z synem na kilka tygodni do St. Moritz do Szwajcarii. Po powrocie do Wiednia postanowi­ła, ze względu na sytuację zaopatrzeniową oraz

 trudności finansowe, przenieść się do majątku Badenich do Buska, który stanowił własność Kazimierza.

Rezydencja w Busku umeblowana staroświeckimi meblami była bardzo ponura, do­piero po wojnie, została według jej gustu przebudowana i urządzona. W majątku tym znajdowała się wielka stadnina koni.

Alicja zaskoczona była straszliwą biedą robotników rolnych w dobrach Badeniego.

Zastanawiała się, że teść, który był namiest­nikiem Galicji i tak wiele zdziałał dla kraju, tak mało dbał o ludzi sobie podległych. W latach 1919-1920 sprzedała całą biżuterię jaką otrzymała od Ludwika Badeniego aby popra­wić warunki mieszkaniowe ludności zatrud­nionej w tych dobrach oraz zakupić maszyny rolnicze.

Na usilną prośbę Karola Olbrachta wyje­chała latem 1918 roku do Wiednia – tam zastał ją upadek monarchii i wybuch rewolucji. Z tru­dem udało jej się wydostać z Wiednia i po licz­nych perypetiach dotrzeć do Lwowa. We Lwo­wie przeżyła oblężenie miasta przez nacjonali­stów ukraińskich. W swym pamiętniku z po­dziwem wspomina bohaterstwo młodocianych obrońców miasta "Orlęta Lwowskie". Po 10 dniach zaniepokojona o los syna przebywają­cego w Busku, przedarła się na linię frontu, który biegł wówczas ulicą Pocztową we Lwowie i dojechała do Buska. Tаm przeżyła napad Kozaków i chłopów ukraińskich i chociaż pałac wyrabowano, a bydło uprowadzili chłopi, to właścicielce nie stało się nic złego.

W roku 1919 stacjonowali w Busku żołnierze polscy, w tym czasie odwiedził ją na krótko Karol Olbracht, który z uwagi na walki i spustoszenie majątku, zabrał ją z dziec­kiem i niańką i przewiózł do Krakowa do siostry Renaty zamężnej z ks. Hieronimem Radziwiłłem.

Po kilku dniach pojechała na zaproszenie swoich przyszłych teściów do Żywca. Na skrzyżowaniu dróg w pobliżu Żywca. Oczekiwała ją w swoim powozie arcyksiężna Maria Teresa, matka narzeczonego, który oczekiwał ich przybycia na ganku pałacu w Żywcu.

Po przyjeździe wydano obiad, w którym wzięli udział najbliżsi członkowie rodziny i kilku zasłużonych obywateli miasta Żywca. Po tym nastąpiły zaręczyny w czasie których Alicja otrzymała wiele pięknej biżuterii.

Po zakończeniu kampanii wojennej 18 listopada 1920 roku wyszła za mąż za Karola Olbrachta. Ślub odbył się w kaplicy zamkowej w Żywcu przy udziale członków rodziny Habsburgów. Ze Szwecji przybyli brat Wiktor i siostra Wera. Karol Olbracht był w mun­durze polskiego oficera, Alicja miała na sobie bardzo ładny jasnoszary kostium, wykona­ny w domu mody Spitzera w Wiedniu.

Karol Stefan wygłosił bardzo piękne przemówienie zakończone tradycyjnym 100 lat. W podróż poślubną młoda para pojechała do Zakopanego, potem na jakiś czas do Buska, następnie osiedli w Żywcu.

Para książęca miała czworo dzieci:

Karola Stefana - ur. 29.10. 1921 r. w Balicach

Marię Krystynę - ur. 08. 12. 1923 г. w Żywcu

Renatę Marię - ur. 13. 04. 1931 r, w Żywcu

Olbracht Maksymilian zmarł na dyfteryt w wieku lat dwóch.

Alicja po urodzeniu pierwszego syna, Karola Stefana otrzymała od teściów diadem i kolię z brylantów i szmaragdów należących do rodowych klejnotów tej linii Habsburgów. Garnitur ów podarował niegdyś Napoleon Marii Ludwice z okazji narodzin króla Rzymu – "Orlątka". Niestety klejnoty sprzedane po wojnie w Ameryce, mimo ich historycznej wartości, zostały przez jubilera rozebrane i sprzedane w częściach.

Po śmierci rodziców arcyksiążę Karol Olbracht został bardzo zamożnym człowie­kiem. Żona otrzymywała 10 000 zł miesięcznie, z których pokrywała poza osobistymi wydatkami koszty modernizacji wnętrz pałacowych, pomieszczeń dla służby, oraz przeró­bek na terenie parku. Prowadziła szeroką działalność charytatywną podnosząc zdrowot­ność i szkolnictwo swoich dobrach, ponadto nigdy nie odmawiała pomocy potrzebują­cym, a zwracającym się do niej.

Zajmowała się upiększaniem siedzib w Busku i Żywcu, według własnego gustu. Mię­dzy innymi każdy apartament gościnny otrzymał łazienkę z wyposażeniem zakupionym w Londynie i w kraju. Szczególnym zainteresowaniem darzyła pracę ogrodników w parku, inspirując i projektując zmiany. Jako Szwedka miłowała szczególnie piękno przyrody, a park żywiecki nabrał pod jej okiem nowego blasku.

Prawie cesarski ceremoniał panujący w zamku w Żywcu za życia teściów, został znacznie uprosz­czony, choć sporo zeń jeszcze podczas rzadszych już przyjęć pozostało.

Para arcyksiążęca obracała się w kręgach ary­stokracji europejskiej. W Żywcu, z wyjątkiem sezo­nu łowieckiego, nie przebywało wielu gości. Czę­sto podróżowano do Paryża, Wiednia i Szwecji. W czasie jednego z pobytów w Wiedniu arcyksiążę zakupił do białego dworu w Wieprzu "Lipizanery" ze stadniny w pobliżu Piber jako że wielką namięt­nością arcyksiężnej od dzieciństwa były konie. W Austrii spotykali się z arcyksięciem Eugeniuszem wielkim mistrzem zakonu niemieckiego, młodszym bratem teścia, szczególnie zaś przyjaźnili się z ar­cyks. Rose – Marie i Hubertem Salwatorem z Per­senburg. Innym celem wyjazdu do Paryża był ślub siostrzeńca ks. Dominika Radziwiłła (syna Renaty) z ks. Eugenią Grecką. Ślub ten odbył się w kościele Inwalidów, a przyjęcie wydane przez rodziców panny młodej w ich własnym pałacu. W uroczystości tej wzięli udział przedsta­wiciele najwyższej arystokracji europejskiej. Para książęca dwukrotnie odwiedzała byłą cesarzową Zytę wdowę po cesarzu Karolu w Steneckerzel w Szwajcarii.

1 września 1939 roku rozpoczęła się II wojna światowa. Córki wysłano do Warszawy, a 2 września arcyksiążę przyłączył się do armii polskiej.

Ostatni obiad jak opisuje arcyksiężna, "spożywaliśmy sami w wielkiej sali jadalnej, ze ścian spoglądały portrety rodziny Habsburgów, na stole w kandelabrach płonęły świece –to było pożegnanie. "

3 września przybyły do zamku wojska polskie wycofujące się z Węgierskiej Górki. –Po nocnej strzelaninie żołnierze polscy opuścili rano zamek, a w kilka godzin później zjawiło się w zamku Gestapo.

W pierwszych dniach wojny pełna niepokoju o dzieci i męża udała się arcyksiężna do Buska, gdzie ustalono wcześniej punkt zborny, nie zastała już nikogo, gdyż w międzyczasie arcyksiążę z córkami powrócił do Żywca. To co zobaczyła w Busku przypomniało jej epizod z czasów I wojny światowej kiedy targana niepokojem o dziecko za wszelką cenę doń dążyła. Po powrocie do Żywca, Alicja Habsburg dowiedziała się, że mąż jej kilka dni przed jej przyjazdem został aresztowany i wywieziony do Cieszyna. Prośba o pomoc u książąt pszczyńskich została odrzucona. Próba dotarcia do Gestapo za pośrednictwem hr. Thun (z Kończyc) nie dała rezul­tatu. Arcyksiężna nie ustawała w staraniach dotarcia do męża. Po dłuższych staraniach przeku­pieni przez hr. Annę Thun strażnicy ułatwili arcyksiężnej spotkanie z mężem. Karol Olbracht Habsburg przebywał w więzieniu cieszyńskim od 09. 11. 1939 do 23.08. 1941 r.

Tymczasem dobra żywieckie obłożono sekwestrem. Do pałacu przybył zarządca, czło­nek S.A., zaczął się okres plądrowań, rewizji i kradzieży. Na Alicję i jej córki nałożono areszt domowy, mieszkały w dwóch wydzielonych pokojach, zaczęto poszukiwać biżute­rii, zwłaszcza historycznego garnituru – daru Napoleona. Biżuterii nie znaleziono, arcy­księżna napisała w swoim pamiętniku "... nie zdradziłam schowka. Miała ta biżuteria war­tość historyczną. Gdy przesłuchania stawały się coraz trudniejsze powiedziałam, że biżu­terię przewieziono do Ameryki na krótko przed wybuchem wojny. Sama myśl, że mogłaby ją nosić któraś z kreatur z kręgu Goeringa, była dla mnie męczarnią."

Po jakimś czasie Hauptsturmfiihrer Schweim, szef cieszyńskiego Gestapo, uchylił areszt domowy i zmienił taktykę pragnąc nakłonić Alicję do zmiany stosunku do nazistowskich Niemiec – była przecież nordyczką. Nic z tego jednak nie wyszło.

Po przeniesieniu i wyjeździe Schweima, Alicja uzyskała zezwolenie na widywanie się z mężem pod nadzorem Gestapo. Mimo nadzoru, udało się jej przemycić mężowi do wię­zienia, aby podtrzymać go na duchu, jedno z przemówień Churchilla.

Czy związanie się Alicji Habsburg z ruchem oporu podyktowane było jej własnymi kłopotami okupacyjnymi?

W jej pamiętniku znalazły się wstrząsające opisy egzekucji na Polakach, których była świadkiem i które opisała bardzo dokładnie.

Pewnej nocy (w obecności księdza Stanisława Słonki i dwóch członków Z. W. Z. przekształconego później w A. K.) złożyła przysięgę w domku ogrodnika w parku, którą odebrał jeden z członków tajnej organizacji (Wenancjusz Zych). Zaprzysiężona otrzymała pseudonim "Alicja" nr 3056 – stopień szeregowiec. Zadaniem Alicji było prowadzenie nasłuchu obcych radiostacji (za co groziła kara śmierci), dla potrzeb biuletynów organiza­cyjnych Z. W. Z. Nasłuch odbywał się w różnych piwnicach na terenie Żywca. Ponadto tłumaczyła na język angielski komunikaty o akcjach sabotażowych oraz doniesienia o eksterminacji ludności polskiej.

Mimo nadzwyczajnych środków ostrożności, kontakty z miejscową ludnością nie uszły uwagi Gestapo, które uważało, że bierny opór byłej właścicielki daje zły przykład miej­scowej ludności, a dość długie rozmowy w czasie spacerów z polską obsługą budzą wąt­pliwości co do ich treści.

Końcem sierpnia 1940 roku, na polecenie szefa Gestapo z Cieszyna przewieziono Alicję Habsburg z córkami i nianią Polcią (p. Stemalska) do Wisły i umieszczono w drew­nianym domku, a właściwie walącej się ruderze. Domek pozbawiony był wody i sanitaria­tów, ale stał na uboczu, co ułatwiało kontakty z partyzantami. Alicja zajmowała się teraz przewożeniem meldunków do punktu kontaktowego w jednym ze sklepów w Cieszynie. Wyjazdy odbywały się pod pozorem odwiedzin męża. Zimna krew, odwaga i szczęście, uratowały jej kilka razy życie podczas rewizji w pociągu.

Mieszkając w Wiśle mogła względnie łatwo pojechać w głąb Rzeszy. W listopadzie 1940 roku, udało się jej dotrzeć do Berlina i nawiązać kontakt z poselstwem szwedzkim, na czele którego stał pronazistowsko nastawiony Sven Hedin. 21 listopada rozmawiała Alicja z Hedinem w hotelu Kaiserhof w sprawie interwencji u Himlera. Po porozumieniu się z rządem szwedzkim i na prośbę Gustawa V złożył on wizytę Himlerowi. Na skutek tej interwencji i częściowo króla włoskiego Umberto, przewieziono Karola Olbrachta do sa­natorium dr Sinna w Neubabelsbergu koło Berlina. Z pobytu w sanatorium Karol 0l­bracht wrócił 13 grudnia 1941 roku. Został zwolniony z więzienia i zamieszkał z żoną i córkami w Wiśle.

Działalność konspiracyjną Alicja ukrywała przed mężem i nieraz musiała wysilać całą swoją pomysłowość dla uzasadnienia wyjazdów, czyniła to po to, aby w razie wpadki mąż mógł szczerze powiedzieć, że o jej działalności konspiracyjnej nie wiedział. Nie chciała aby po dwóch latach więzienia ponownie tam wrócił.

W międzyczasie zastanawiano się w Berlinie, co dalej czynić z rodziną Habsburgów. Postanowiono odciąć ich od środowiska polskiego i w październiku 1942 roku Gestapo z Katowic przewiozło całą rodzinę do majątku Straussberg koło Weimam zarządzanego przez SS, gdzie pracowały w nieludzkich warunkach setki ludzi wywiezionych z Polski na przymusowe roboty. Rodzinie Habsburgów nie wolno było kontaktować się i rozmawiać z Polakami, nie wolno także było opuszczać tej miejscowości. Jednak wysłano stamtąd Krystynę na pensję prowadzoną przez zakonnice w Wiedniu. Renata przebywała u ciotki Ro­semary w Persenbeug. Arcyksiężnę skierowano do kopania buraków, lecz ona dumnie oświadczyła "... nie będę tego robić. Żadna praca nie hańbi, ale dla was pracować nie będę. Cały hitleryzm to jest masowa histeria niegodna wielkiego narodu... " A działo się to w tym samym czasie, gdy dwóch innych Habsburgów zmuszano w obozie koncentra­cyjnym do najbardziej poniżających prac. Na raport przesłany do Reichsfiihrera SS nade­szła odpowiedź, że "Alicja Habsburg nie nadaje się do pracy fizycznej."

10 kwietnia 1945 roku, zostali Habsburgowie wyzwoleni przez oddziały amerykań­skie i znaleźli się w obozie D. P. (Displaced Persone — osób bezdomnych), dla uwolnio­nych z pracy przymusowej i byłych więźniów. Stamtąd udało im się przedostać do Persen­beug do Austrii, gdzie u Huberta Salwatora Habsburga spotkali się z córkami.

Z uwagi na stan zdrowia męża, do Polski udała się Alicja sama. Po przyjeździe zaczęła się bieganina po wszystkich możliwych urzędach, by odzyskać choć część majątku, lecz starania spełzły na niczym. Skorzystała więc z rady znajomych i poleciała samolotem z Warszawy do Sztokholmu. Tutaj zamieszkała u swojej siostry Wery. Uzyskała audiencję u króla Gustawд V. Podziękowawszy za interwencję w czasie wojny, zwróciła się o pomoc w obecnej sytuacji. Już wówczas król zwrócił uwagę na brak możliwości pozytywnego załatwienia sprawy majątku. W tym okresie nastąpiło spotkanie z synem Karolem, przy­byłym właśnie z Anglii. Arcyksiężna nie widziała syna od lata 1939 roku.

Widząc brak perspektyw załatwienia spraw majątkowych wróciła do Polski po tygo­dniowym pobycie w Szwecji. Po kilku dniach pobytu w Warszawie i Krakowie udała się ponownie do Persenbeug i tam otrzymała list od rządu polskiego zapraszający do powrotu i zapewniający "warunki egzystencji".

Nie chcąc dłużej nadużywać gościnności Huberta i Rosemarie udali się oboje w drogę do Polski. Po przybyciu do Katowic nie mieli już grosza. Arcyksiężna od spotkanego znajomego pożyczyła 5 000 zł, aby móc zjeść śniadanie i udać się do Krakowa. W Krako­wie sprzedano kilka posiadanych parcel aby móc zwrócić zaciągnięte pożyczki. Mając pewną ilość gotówki zamieszkali w hotelu, a następnie w mieszkaniu przygotowanym przez księdza Gołąba pochodzącego z Żywca.

Latem 1948 roku, otrzymali Habsburgowie zezwolenie na paromiesięczny pobyt w Szwecji. W czasie pobytu arcyksiążę poddany został operacji okulistycznej i pobyt w Utservile u siostry Alicji Wery, przedłużył się.

Zmienione warunki w Polsce spowodowały odmowę odnowienia paszportu przez Ambasadę Polską w Sztokholmie. Alicja Habsburg udała się do Polski. W Krakowie otrzy­mała telegram o śmierci męża, który zmarł 17.03.1951 roku. Karol Olbracht ciężko chory oczekiwał na żonę, niestety pozwolenie na wyjazd otrzymała już po jego śmierci, na po­grzeb. W parę miesięcy później arcyksiężna wyjechała wraz z córkami na stałe do Szwe­cji.

Alicja zamieszkała w Sztokholmie. Pod literą H, w książce telefonicznej widniała w pierwszej linijce: Habsburg Alicja, arcyksiężna, Enkelbrechtsgatan nr 23.

 Mieszkanie na drugim piętrze domu w pobliżu par­ku Humlegdrd składało się z dwóch pokoi, przedpoko­ju i łazienki, bez kuchni. Kuchenka elektryczna stała w sypialni. Umeblowanie składało się z tego co poda­rowała rodzina. Jedynym wartościowym przedmiotem był niski kredens renesanso­wy z XVI wieku. Na małym stoliczku obok łóżka stały dwie fotografie: męża (zdję­cie podarowane w czasie I Wojny Światowej przed od­jazdem na front) i małego Olbrusia.

W roku 1946 Alicja Habsburg odznaczona została przez władze PRL Krzyżem Walecznych. Na wniosek Bora Komorowskiego otrzymała Honorową Odznakę za działalność w konspiracji. Plakietka imitująca czerwoną ceglaną ścianę z wytłoczoną literą V (Victoria) wręczona została arcyksiężnej w roku 1963, przez płk Witolda Szymaniaka, gen. Zdzisła­wa Przyjałkowskiego i byłego radcę legacji Wiesława Patka, w Sztokholmie.

Ostatnie lata ze względu na stan zdrowia spędziła w pensjonacie. Zmarła 26 listopada 1985 roku, przeżywszy lat 96. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 11. 12. 1985 r. w Sztok­holmie na cmentarzu Vastra Kyrkogoarden, celebrowane przez jezuitę Horunga z St. Kla­rа Kyrka. Spoczęła w grobie obok męża i wnuka.

https://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/zawsze-chcialam-tu-wrocic-nowy-jork-moze-sie-schowac-wspomnienie-o-arcyksieznej-z-zywca,286194.html

Arcyksiężna Maria Krystyna Habsburg zmarła 2 października w Żywcu w wieku 88 lat. Księżna przed 11 laty wróciła do Polski i zamieszkała w małym mieszkaniu w części dawnego pałacu Habsburgów. 2 października 2012 r. w Żywcu w wieku 88 lat zmarła arcyksiężna Maria Krystyna Habsburg, potomkini jednego z najpotężniejszych rodów Europy. Mieszkała w budynku Zespołu Szkół Drzewnych i Leśnych w Żywcu, w niewielkim apartamencie w pałacu, który niegdyś należał do jej rodziny. - Kończy się w zasadzie historia polskich Habsburgów - powiedział dla TVN24 lekarz księżnej Krzysztof Błecha. - Arcyksiężna Renata, siostra, mieszka już w Hiszpanii. Jej mąż jest Hiszpanem. (...) A księżna to była nasza, tutejsza - dodał. W Żywcu zmarła księżna Maria Krystyna Habsburg Księżna Maria... czytaj dalej » - Była to postać niepowtarzalna. Szlachetna, mądra i skromna. Wielka to strata, że odeszła do Pana - wspominał podczas pogrzebu jeden z żałobników. Pogrzeb, jak mówią mieszkańcy Żywca "naszej księżnej" zgromadził tłumy. Na uroczystościach pojawili się najwyżsi przedstawiciele lokalnych władz, kościoła i rodziny Habsburgów. Z Hiszpanii przyleciała jej młodsza siostra arcyksiężna Renata Habsburg. - Mam wyrzuty sumienia, bo dzień przed jej śmiercią miałam do niej zatelefonować, ale odłożyłam to na kolejny dzień, bo było już późno. I umarła - wyznała arcyksiężna Renata. Dzieciństwo w Żywcu W dwudziestoleciu międzywojennym pojawiła się w Żywcu polska gałąź żywieckich Habsburgów. To właśnie dziadkowie księżnej przyjęli w 1920 r. obywatelstwo polskie. Potem cała rodzina księcia była wychowywana w duchu polskim - wyjaśniła Dorota Firlej z Muzeum Miejskiego w Żywcu. Maria Krystyna Immaculata Elżbieta Renata Alicja Gabriela Habsburg-Lotaryńska, księżniczka von Altenburg, urodziła się 8 grudnia 1923 roku w Żywcu jako córka księcia Karola Olbrachta Habsburga oraz Szwedki Alicji Ancarcrona. Mam wyrzuty sumienia, bo dzień przed jej śmierci miałam do niej zatelefonować, ale odłożyłam to na kolejny dzień, bo było już późno. I umarła. Renata Habsburg, siostra arcyksiężnej Wychowana w duchu chrześcijaństwa i patriotyzmu w surowym carskim rygorze, z którym nie zawsze było jej po drodze. Spokojne życie żywieckich Habsburgów przerwała II wojna światowa, gdy arcyksiężna miała 16 lat. Naziści próbowali zmusić rodzinę do podpisania niemieckiej listy narodowościowej, jednak jej ojciec zdecydowanie odmówił. Słono za to zapłacił, gdyż po wojnie nie powrócił już do dóbr żywieckich. Później cała rodzina miała problemy z wyjazdem z Krakowa do Szwecji na pogrzeb Karola Olbrachta. Wyjazd do Szwecji Po zakończeniu wojny rodzinę Habsburgów represjonowały władze komunistycznej Polski - musieli uciekać z kraju. Wsiadając do samolotu lecącego do Szwecji arcyksiężna miała 25 lat. Myślała, że już nigdy nie wróci w swoje rodzinne strony. Ale wzięła ze sobą ziemię polską, by posypać nią jej grób. Po wyjeździe do Szwecji księżna postanowiła zostać zakonnicą. Wstąpiła do Zakonu Kawalerów Maltańskich. Od początku prowadziła działalność charytatywną. Na pomoc najuboższym przeznaczyła resztkę swojego majątku dla osób mieszkających w Żywcu. Legendarny diament Habsburgów na sprzedaż. Padnie rekord? 76-karatowy... czytaj dalej » "Bez polskiego obywatelstwa wolę być bezpaństwowcem" Mimo spędzenia 50 lat na obczyźnie księżna odmówiła przyjęcia obywatelstwa szwedzkiego oraz szwajcarskiego. Mówiła, że jeśli nie odzyska polskiego paszportu, to woli być bezpaństwowcem. - Gdy tylko upadła żelazna kurtyna i można było odzyskać obywatelstwo polskie, to ja zakrzyczałam "hip hip hura" i poszłam zaraz galopem na policję. Powiedziałam tam "ja teraz jestem obywatelką polską". Proszę zmienić z "bezpaństwowca", na "polski". I zmienili - wspominała w programie Ewy Drzyzgi arcyksiężna. Na pytanie dlaczego nie chciała mieszkać za granicą, odpowiedziała: "'Partia' to znaczy 'ojczyzna'. A ten kto nie kocha ojczyzny, ten nie jest wart być obywatelem tego kraju". Była to postać niepowtarzalna. Szlachetna, mądra i skromna. Wielka to strata, że odeszła do Pana jeden z żałobników Długa droga do domu W 2001 roku Maria Krystyna Habsburg przyjechała do Żywca na zaproszenie lokalnych władz. Szybko zrodził się pomysł, by umożliwić jej powrót na stałe. Pałac, który należał do jej rodziny, komunistyczne władze przekształciły na szkołę, która funkcjonuje do dziś. Mimo to udało się znaleźć w budynku jedno pomieszczenie, w którym arcyksiężna mogła zamieszkać. Wcześniej znajdowała się w tym pomieszczeniu kręgielnia. - Zawsze chciałam wrócić do Żywca. Żywiec to było dla mnie najpiękniejsze miejsce na świecie. Nowy Jork może się schować - mówiła arcyksiężna o miejscowości, w której żyła przed swoją śmiercią. Księżna skromnością, dobrocią, ale też ciętą ripostą szybko podbiła serca mieszkańców Żywca. Równie szybko stała się honorową obywatelką miasta. Brała udział w niemal wszystkich najważniejszych uroczystościach. - Nie było osoby, czy to z lewicy, czy z prawicy, gdzie rozmowa z księżną by nie pomogła. Księżnej się nie odmawia - przypomniała osoba z jej bliskiego kręgu znajomych. Zawsze chciałam wrócić do Żywca. Żywiec to było dla mnie najpiękniejsze miejsce na świecie. Nowy Jork może się schować. arcyksiężna Maria Krystyna Habsburg Uparta jak stado osłów Księżna też nie odmawiała. Mimo skromnych możliwości starała się pomagać potrzebującym. - Trafiała do ludzi. Była postrzegana z sympatią być może dlatego, że spodziewali się jakiegoś ogromnego dystansu, a tu nagle spotykali osobę zupełnie bez dystansu - dywaguje lekarz księżnej. - Mówiła, że jest uparta jak stado osłów. Nie jak osioł, ale jak całe stado. I rzeczywiście uparta była - wspominał Marię Krystynę Habsburg jej osobisty lekarz. (http://www.tvn24.pl)

https://podbeskidzieinfo.pl/uroczysty-pogrzeb-alicji-ankarcrona-i-arcyksiecia-karola-olbrachta-habsburga/

3 listopada 2018 roku ma się odbyć uroczysty pogrzeb Alicji Ankarcrona i arcyksięcia Karola Olbrachta Habsburga, których prochy władze zamierzają sprowadzić do Żywca. W listopadzie 2018 r. przypadnie 100. rocznica odzyskania niepodległości

– Mamy już ustaloną datę, kiedy chcielibyśmy zrobić uroczysty pochówek prochów rodziców księżnej Marii Krystyny Habsburg. Chcielibyśmy, żeby to się odbyło 3 listopada 2018 roku – poinformował burmistrz Żywca Antoni Szlagor. I dodał, że cały czas prowadzą czynności mające na celu ekshumację i sprowadzenie prochów. – Uzupełniamy dokumenty, odpowiadamy na pytania na przykład w jakich okolicznościach wyjechali z Polski – tłumaczył burmistrz Szlagor.

Pomysł sprowadzenia prochów Alicji Ankarcrona i arcyksięcia Karola Olbrachta Habsburga, którzy zostali pochowani na cmentarzu Norra Kyrkogården koło Sztokholmu, pojawił się pod koniec ubiegłego roku.

Inicjatywę z aprobatą przyjęła rodzina Habsburgów – Renata Habsburg Lorena de Zulueta i Karol Stefan Habsburg, czyli siostra i brat Marii Krystyny Habsburg – która wyraziła już formalną zgodę na sprowadzenie prochów.

Żywieccy Habsburgowie są blisko spokrewnieni z domem panującym niegdyś w Wiedniu, w tym z cesarzem Franciszkiem Józefem I. Mają wspólnego przodka, cesarza Leopolda II. Dobra żywieckie trafiły w ręce Habsburgów w 1838 r. Od Wielopolskich odkupił je arcyksiążę Karol Ludwik. W 1895 r. odziedziczył je arcyksiążę Karol Stefan Habsburg, który zapoczątkował żywiecką linię rodu. To oni wybudowali w mieście m.in. browar, współcześnie jeden z największych w Polsce, a także pałac.

Ostatnimi przedwojennymi właścicielami dóbr był arcyksiążę Karol Olbracht Habsburg z małżonką szwedzką księżną Alicją Ankarcroną. Oboje byli przywiązani do polskości; finansowali wiele przedsięwzięć kulturalnych, naukowych, towarzystw i organizacji społecznych. Karol Olbracht Habsburg, właściciel dóbr żywieckich, w 1918 roku, czując się Polakiem, zgłosił się ochotniczo do Wojska Polskiego, walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Po kampanii wrześniowej w 1939 r. gdyż nie podpisał volkslisty został za to aresztowany przez Niemców i torturowany (stracił oko, połowa jego ciała uległa paraliżowi). Z kolei jego żona Alicja Ankarcrona (z pochodzenia Szwedka) została internowana w Wiśle, gdzie utrzymywała kontakty m.in. z Armią Krajową. Za działalność w konspiracji została uhonorowana Krzyżem Walecznych. Niemcy stosowali wobec Habsburgów z Żywca represje. Zarekwirowali ich majątek. W 1946 r. schorowanego Karola Olbrachta jego żona przewiozła do Szwecji, gdzie mieszkali aż do śmierci.

http://pu.i.wp.pl

– Renata i Karol pragną wyrazić dwa uczucia: radość i wdzięczność – mówił podczas ubiegłorocznego wieczoru wspomnień o Marii Krystynie Habsburg Krzysztof Góralczyk, pełnomocnik rodziny Habsburgów.

Zgodę na przeprowadzenie ekshumacji muszą wydać władze szwedzkie. Burmistrz Szlagor podkreśla, że mogłaby się ona odbyć na przełomie października i listopada 2018 r. Karol Olbracht i jego żona spoczęliby wyremontowanej krypcie rodzinnej Habsburgów przy żywieckiej konkatedrze. Oprócz Marii Krystyny Habsburg spoczęli tam także dziadek księżnej, arcyksiążę Karol Stefan Habsburg (zmarł w 1933 r.), jej babcia Maria Teresa Habsburg (zmarła także w 1933 r.) oraz brat Olbracht Maksymilian (zmarł w 1928 r.).

Dodajmy również że inicjatywę sprowadzenia Habsburgów wspiera dyrektor browaru w Żywcu Jerzy Dwornicki.-Ci, którzy w sposób tak szczególny są zasłużeni dla miasta, spoczywają w Szwecji. Za jakiś czas nikt im nawet nie postawi znicza na grobie. Dlatego to bardzo cenna inicjatywa. Będę ją wspierał – powiedział dyrektor

-Zwróciliśmy się do ministra obrony narodowej, żeby to był pogrzeb wojskowy, bo arcyksiążę był pułkownikiem Wojska Polskiego. Mam nadzieję, że uda się to wszystko zrobić w zaplanowanym terminie, choć wiadomo, że diabeł tkwi w szczegółach – powiedział burmistrz Żywca. Tymczasem już 10 grudnia W Żywcu odbędzie się kolejny wieczór wspomnień o księżnej Marii Krystynie Habsburg.

https://d-nm.ppstatic.pl