SPÓR O PRAWO DO NA WRÓCENIA - Jan Nowak-Jeziorański (albo czy Wi

Wielki Post to czas pokuty i nawrócenia dla katolików, prawosławnych, a nawet niektórych protestantów. Przypominam tekst Jana Nowaka-Jeziorańskiego z „”Polski z Oddali” tom II 1956-1976. Przy okazji stawiam też pytanie. Czy na nawrócenie i przebaczenie zasługuje np. Wisława Szymborska? Czy kiedykolwiek o takim nawróceniu mówiła? Nie dotyczy to konkretnie Szymborskiej, jej postać jest tylko przykładem.

"SPÓR O PRAWO DO NA WRÓCENIA

Nie pamiętam, w którym roku odwiedził mnie w Monachium Leopold Tyrmand. Od lat władze PRL odmawiały mu paszportu. Protestowaliśmy przeciw temu przy wielu okazjach, więc pisarz wydostawszy się w końcu z kraju, przyjechał do Monachium, by podziękować nam za interwencje. W rozmowie wyłoniła się jednak zasadnicza różnica poglądów. Tyrmand miał nam za złe wy­stępowanie w obronie ludzi, którzy źle się zapisali w okresie stali­nowskim, a z partią zerwali dopiero po Październiku. Krytykował nadawanie pozytywnego rozgłosu takim ludziom, jak Leszek Kołakowski, Jan Kott, Wiktor Woroszylski. Uważał to za nie­sprawiedliwość wobec takich jak on sam, którzy w najgorszym okresie wybrali biedę i milczenie, a nie pisanie pod dyktando. Oponował przeciw temu, bo, jak twierdził, Wolna Europa re­klamując jednych, a przemilczając innych, narzucała opinii w kraju pewną hierarchię wartościowania ludzi

Odpowiedziałem mu wersetem z Ewangelii: "Większa w niebie radość z jednego nawróconego niż z dziesięciu sprawiedliwych". Powołałem się na ten werset, ponieważ motyw ten wraca w Ewan­gelii uporczywie: w opowieści o Marii Magdalenie i o Synu Marnotrawnym, o przebaczeniu łotrowi na krzyżu, w nakazie przebaczania nie siedem, ale siedemdziesiąt siedem razy. Używając języka naszych czasów - mówiłem - św. Paweł współpracował z żydowską bezpieką, biorąc udział w mordowaniu i prześladowa­niu pierwszych wyznawców Chrystusa. Gdyby został odrzucony przez Apostołów - nie byłoby chrześcijaństwa

Ponieważ racje natury moralno-religijnej nie przemawiały Tyr­mandowi do przekonania, sięgnąłem do argumentów politycznych. Jesteśmy w stanie wojny z czerwonymi. W czasie wojny nie otwiera się ognia do żołnierzy nieprzyjaciela, którzy chcą przejść na naszą stronę. Przeciwnie, należy ich do tego zachęcać. Dla wroga to nie tylko strata ludzi, ale i klęska moralna

Im dłużej dowodziłem, tym bardziej irytował się mój rozmówca. Niemoralne, jego zdaniem, było nagradzanie ludzi, którzy jeszcze niedawno biegali z czerwonym krawatem i śpiewali hymny po­chwalne na cześć Stalina

Usiłowałem go przekonać, że zamykanie drogi odwrotu wybit­nym jednostkom, które często kosztem dużych wyrzeczeń osobis­tych zmieniają poglądy, byłoby największą przysługą oddaną przeciwnikowi. Tyrmand nie dał się przekonać

Nie był bynajmniej odosobniony w swym poglądzie, że na­wróconych komunistów należy przepędzać do .końca ich życia. Ja osobiście wierzyłem, że nie może być wolności sumienia tam, gdzie nie ma prawa do nawrócenia. Swoboda przekonań oznacza także swobodę ich rewizji. A bez swobody przekonań nie ma demokracji."

 

----------------------------------------------------------------------------------- 

 Post Scriptum

 

Wisława Szymborska

 

    Ten dzień 

o śmierci Józefa Stalina

Jaki rozkaz przekazuje nam

na sztandarach rewolucji profil czwarty?

 - Pod sztandarem rewolucji wzmacniać warty!

Wzmocnić warty u wszystkich bram!

Oto Partia - ludzkości wzrok.

Oto Partia: siła ludów i sumienie.

Nic nie pójdzie z jego życia w zapomnienie.

Jego Partia rozgarnia mrok.

Niewzruszony drukarski znak

drżenia ręki mej piszącej nie przekaże,

nie wykrzywi go ból, łza nie zmaże.

A to słusznie. A to nawet lepiej tak.

  

Czy rację miał Jan Nowak-Jeziorański , czy rację miał Leopold Tyrmand? Paweł nigdy nie ukrywał, że był prześladowcą chrześcijan, Dzieje i Listy nie wybielają Pawła. Ale dalsze jego losy świadczą same za siebie. Czy Szymborska zasłużyło na przebaczenie? Czy o takie przebaczenie kiedykolwiek występowała?

pozdrawiam

Bernard