Koncepcja przywrócenia żeglugi morskiej przez Zalew Wiślany nie jest koncepcją nową. Jednak wcześniej nie było takiej determinacji, z jaką mamy do czynienia teraz. To, czy będzie to inwestycja zadowalająca pod względem ekonomicznym, będzie można ocenić po kilku latach aktywnej eksploatacji, kiedy będzie znana krzywa kosztów utrzymania żeglowności oraz wynik finansowy tej przeprawy.
Chciałbym przedstawić tu dwie, dostępne w internecie wizualizacje tego przekopu.
Ta starsza została wykonana w 2016 roku.
Widzimy tutaj ogólny kształt tej przeprawy oraz organizację ruchu lądowego na skrzyżowaniu z drogą wodną. Morze Bałtyckie oraz Zalew Wiślany są połączone przekopem ze śluzą. Znaczna szerokość przeprawy pozwala na zacumowanie statków w oczekiwaniu na możliwość pokonania śluzy. Ta jest przygotowana na szerokość dla jednego statku o szerokości maksymalnej 20 m. Trzeba też pamiętać o ograniczeniu zanurzenia do 4,5 m z uwagi na głębokość rzeki Elbląg, która zapewnia dopłynięcie do portu w Elblągu.
Wrota śluzy są tutaj skrzydłowe a dwa mosty - przed i za śluzą przewidziano jako mosty podnoszone. Przewidziane jest również śluzowanie statku na wyrównanie poziomu wody w Zalewie Wiślanym oraz w Morzu Bałtyckim.
rok 2016
https://www.youtube.com/watch?v=lmbdvZi5w88
Jeżeli ktoś ogląda filmowe relacje z placu budowy, od razu zwróci uwagę na różnice między wstępną koncepcją a projektem przyjętym do realizacji. Przede wszystkim zmieniono szerokość drogi wodnej przed i za śluzą. Jego szerokość pozwala na swobodną żeglugę oraz cumowanie statków w granicach przekopu w stopniu większym, niż koncepcja sprzed dwóch lat.
Duża szerokość odcinka od Morza Bałtyckiego oraz od Zalewu Wiślanego stożkowo zmniejsza się do szerokości samej śluzy - dostępnej dla statków o długości do 100 m i maksymalnej szerokości 20 m przy maksymalnym zanurzeniu 4,5 m.
Śluza jest zlokalizowana w środku przekopu. Gdybym miał wpływ na kształt tej inwestycji, samą śluzę umieściłbym w linii jednego z brzegów przekopu - by uzyskać miejsce na ewentualną budowę nowej śluzy dla szerszych statków - ale prawdopodobnie nie przewiduje się żeglugi tak dużych statków z uwagi na parametry drogi wodnej w części śródlądowej.
W stosunku do wcześniejszej wersji, zmieniono mosty podnoszone na mosty obracane w chwili przepływu statku. Zmieniono też wrota śluzy - zamiast wrót otwieranych dwustronnie, zastosowano podwójne zasuwy przesuwane na szynach umocowanych w dnie śluzy.
Możemy też dostrzec różnicę w układzie lądowej sieci drogowej wiodącej na mosty. Ale bardziej widoczną różnicą jest tutaj niwelacja terenu obsługującego śluzę względem wysokości nabrzeża samej śluzy. Być może dlatego sama śluza znajduje się w środkowej części wykopu - co mogło obniżyć koszt wykonania skarp przekopu. Należy pamiętać, że sam przekop jest wykonany w piaszczystym podłożu pochodzenia wydmowego - co wymaga dodatkowego umocnienia gruntu znacznie głębiej, niż poziom faktycznego poziomu dna śluzy.
Wizualizacja z roku 2018 przedstawia koncepcję przekopu znacznie dalej, niż ta z 2016 roku. Są tu dodatkowo ukazane poszczególne etapy prac - nie tylko w obrębie samego przekopu Mierzei Wiślanej, ale też pokazuje pewne koncepcje przebiegu kanału przez Zalew Wiślany i rzekę Elbląg do portu w Elblągu. Tu mamy do czynienia z ogromem prac pogłębiających w granicach kanału żeglugowego, ponieważ głębokość Zalewu Wiślanego pozwala na zanurzenie jednostek pływających do 2,5 m.
Wizualizacja z 2018 roku również uwzględnia wykonanie specjalnej wyspy z docelowym przeznaczeniem jako siedlisko dla ptaków, bowiem przekop spowodował usunięcie części szuwarowej z Zalewu Wiślanego. Konstrukcja tej wyspy opracowana jest tak, by zgromadzić tu znaczną część piasku z obszaru przekopu a także materiału z prac pogłębiających przyszły kanał żeglugowy do portu w Elblągu.
i kolejna... z roku 2018
https://www.youtube.com/watch?v=wYwFVYxXWV4
