Wysłałem list o następującej treści:
Szanowna Pani Rzecznik,
W 1999 roku wprowadzono reformę emerytalną, która w różnicowanym zakresie obejmowała płatników składek na ubezpieczenia społeczne. Urodzeni przed 1 stycznia 1949 r. mieli otrzymywać emerytury ustalane zgodnie z zasadami sprzed wprowadzenia zmiany Systemu Ubezpieczeń Społecznych. Urodzeni po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r., zostali objęci nowym systemem z możliwością dokonania wyboru: czy ulokować całość swojej składki w I filarze, czy też zainwestować jej część w otwartym funduszu emerytalnym w ramach II filaru. Natomiast osoby urodzone po 31 grudnia 1968 r. zostały objęte obowiązkowo nowym systemem, a ich składka została podzielona między I i II filar.
Większość osób mających wybór między I filarem w całości, a podziałem składki -urodzonych między 1949 a 1968 - wybrała podział między ZUS a OFE, kierując się dwoma czynnikami: przede wszystkim prawem do dziedziczenia składek w II filarze w okresie ich opłacania oraz potencjalnie wyższą rentownością w stosunku do stopy waloryzacji w I filarze. Natomiast mniejszość, która zdecydowała się na pozostanie w całości w I filarze w ZUS, zrezygnowała z jednoznacznego przywileju związanego z dziedziczeniem składek z obawy przed ryzykiem poniesienia straty w otwartych funduszach emerytalnych lub też z większego zaufania do ZUS, jako instytucji państwowej.
Wprowadzona w ubiegłym roku korekta systemu emerytalnego, polegająca na ograniczeniu składki przekazywanej do OFE z 7,3% do 2,3% wynagrodzeń w 2011 (a docelowo do 3,5%) i proporcjonalnym zwiększeniu składek do ZUS, była przymusowa dla wszystkich uczestników otwartych funduszy emerytalnych. Ustawodawca, zdając sobie sprawę z ewidentnych przewag II filaru nad kontem w I filarze (w postaci prawa do dziedziczenia środków, a także potencjalnie wyższej stopy zwrotu od stopy waloryzacji), uwzględnił interes członków OFE, szczególnie osób podejmujących świadomy wybór między uczestniczeniem w dwóch filarach, bądź tylko w ZUS (urodzonych między 1949 a 1968). Dlatego też dla członków OFE zdecydowano się na utworzenie specjalnego (uprzywilejowanego) subkonta ZUS w II filarze, z takimi samymi zasadami dotyczącymi dziedziczenia środków, a także ze stopą waloryzacji określoną na podstawie wzrostu gospodarczego, przy zachowaniu nieujemnej stopy waloryzacji – potencjalnie tak samo wysokiej jak w OFE bez ryzyka poniesienia straty.
W efekcie subkonto ZUS w II filarze oferuje jednoznacznie korzystniejsze warunki od konta w I filarze. Powstaje w związku z tym wątpliwość o to czy wprowadzone zmiany zachowują równość interesu (praw) uczestników OFE oraz ubezpieczonych urodzonych między 1948 a 1969 rokiem, którzy zrezygnowali z uczestnictwa w funduszach emerytalnych z obawy przed ryzykiem poniesienia straty (ujemnej stopy zwrotu) a także z większego zaufania do ZUS, godząc się równocześnie z tym, że środki gromadzone na koncie w I filarze nie są dziedziczone – z jednoznaczną stratą w stosunku do OFE.
Jeżeli w maju 2011 roku utworzono subkonto w ZUS, w którym ubezpieczony nie jest narażony na ryzyko poniesienia straty (ujemnej stopy waloryzacji), jest ono prowadzone przez tę samą instytucję co konto w I filarze (przez instytucję państwową) oraz oferuje ubezpieczonemu prawo do dziedziczenia, to wydaje się, że powinno ono przysługiwać wszystkim osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 roku - także tym osobom, które w 1999 roku zdecydowały się przekazywać do ZUS całość składki.
W związku z tym zwracam się do Pani Rzecznik z prośbą o przeanalizowanie powyższej kwestii (nierówności praw) i o ewentualną inicjatywę mającą na celu zapewnienie dostępu do subkonta ZUS w II filarze (jednoznacznie uprzywilejowanego w stosunku do konta w I filarze) dla wszystkich osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku.
Z poważaniem
Maciej Rogala
Inne tematy w dziale Gospodarka
