Film przedstawia mroczną wizję organizacji kontynentu pod niemiecką hegemonią, ukrytą pod hasłem „Das Neue Europa” (Nowa Europa) w latach 1941-1943.
Główne punkty streszczenia:
- Geneza i cel: Koncepcja zrodziła się w umysłach hitlerowskich dygnitarzy (m.in. Heinrich Himmler, Joachim von Ribbentrop, Joseph Goebbels) w okresie apogeum potęgi III Rzeszy. Goebbels wykorzystał mglistą formułę jako propagandę mającą dawać sojusznikom wizję Europy po ewentualnym niemieckim zwycięstwie.
- Wizja Himmlera i Rzesza Wielkogermańska: Himmler w ramach swojego „całościowego planu osiedleńczego” (1942) dążył do masowej kolonizacji zajętych ziem w Europie Wschodniej (Polska, Czechy, Ukraina, kraje bałtyckie) połączonej z eksterminacją Żydów i planami germanizacji. Marzyła mu się także Rzesza Wielkogermańska, która miałaby objąć wszystkie ziemie germańskie (kraje skandynawskie, Holandia, Flandria).
- Koncepcje Ribbentropa: Minister Spraw Zagranicznych Rzeszy, Joachim von Ribbentrop, rozwijał ideę „Stanów Zjednoczonych Europy” pod egidą Niemiec i Włoch. Dyskutowano wówczas o wspólnej walucie (niemiecka marka), zniesieniu paszportów i barier celnych. Historycy jednak przestrzegają przed porównywaniem tych idei do powojennej integracji europejskiej, podkreślając brutalną niemiecką dominację.
- Rola Hitlera: Adolf Hitler celowo nie precyzował koncepcji Nowej Europy, aby uniknąć sprzeciwu i roszczeń sojuszników w trakcie wojny. Prywatnie gardził kolaborantami i pan-europejskimi pomysłami, uważając ideologię narodowo-socjalistyczną za czysto niemiecką, a jego celem było panowanie Niemiec nad całym kontynentem.
- Zmiana narracji: Po niepowodzeniu pod Moskwą i przedłużaniu się wojny (koniec 1941 r.) Hitler zakazał Ribbentropowi głoszenia koncepcji pan-europejskich. Slogan „Neue Europa” był później wykorzystywany przez propagandę głównie po to, by podtrzymać morale sojuszników, którzy mieli coraz więcej wątpliwości co do wygranej.
- Losy sojuszników: Sojusznicy III Rzeszy, tacy jak Rumunia, coraz głośniej wyrażali zaniepokojenie brakiem konkretów. Ostatni projekt Ribbentropa z końca 1942 r., który intrygująco przewidywał miejsce dla niepodległego państwa polskiego i czeskiego, został natychmiast odrzucony przez Hitlera.
- Formy okupacji: Werner Best, bliski współpracownik Himmlera, sklasyfikował cztery kryteria niemieckiego zarządzania kontrolowanymi terenami, od ograniczonej kontroli (Dania) po zarząd kolonialny (Polska w Generalnym Gubernatorstwie i Rosja Sowiecka), charakteryzujący się totalną eksploatacją i zniewoleniem ludności.
Film podsumowuje, że wraz ze zbliżającą się klęską Niemiec, te mroczne plany uporządkowania Europy odeszły w zapomnienie.
Czyżby?
Dzisiaj Führerin Europy zachowuje się tak samo jak Hitler, jakby nie znała historii (a może ją zna i nieudolnie kopiuje). Ale to znaczy, że Niemcy niczego się nie nauczyły i jadą w starych koleinach, powtarzając stare błędy, chcą przemocą podbijać Europę. I trzeba będzie ich znowu zbombardować, aby się uspokoili.
Inne tematy w dziale Polityka