‘Surrender’ is French.

Like Henry V and Elizabeth I, Winston Churchill, at a time of great peril to England, addressed the moment in the country’s ancestral tongue. In 1940 he told apprehensive Britons, ‘We shall fight them on the beaches, we shall fight them on the landing grounds, we shall fight them in the fields and in the streets, shall fight them in the hills: we shall never surrender’. Every word is Old English save one: ‘surrender’ is French.

 

Melvyn Bragg ( w ksiazce ‘Great British Wit’ by Rosemarie Jarski )

 

Tak samo jak niegdys Henryk V czy Elzbieta I, Winston Churchill, kiedy Anglii grozilo wielkie niebezpieczenstwo, zwrocil sie do rodakow w jezyku przodkow. W 1940 roku powiedzial do zaniepokojonych Brytyjczykow:

‘We shall fight them on the beaches, we shall fight them on the landing grounds, we shall fight them in the fields and in the streets, shall fight them in the hills: we shall never surrender’( _ )

( "Będziemy walczyć na plażach, będziemy walczyć na lądowiskach, będziemy walczyć na polach i na ulicach, będziemy walczyć na wzgórzach, nigdy się nie poddamy"). Kazde slowo pochodzi ze staro-angielskiego, z wyjatkiem jednego: “surrender”( poddac sie ) jest slowem francuskim.

 

Gwoli wyjasnienia:

Melvyn Bragg to znany brytyjski dziennikarz radiowy. Osobiscie goraco polecam jego czwartkowe programy nt. historii idei w serii In Our Time (BBC Radio 4) , do sciagniecia jako podcast w mp3. 

W cytowanym fragmencie zwraca on uwage na znamienny fakt jezykowy. Aczkolwiek wspolczesna angielszczyzna zawiera wiecej slow pochodzenia francuskiego niz germanskiego ( Old English ), to jednak bedace w wiekszosci jednosylabowcami te ostatnie wciaz stanowia niezbedny substrat jezyka. Slowa jednosylabowe brzmia czestokroc bardziej dobitnie, stad tez zapewne ich uzycie w slynnym przemowieniu Churchilla ( cytowane zdanie moznaby slowo w slowo przelozyc na jezyk uzywany na wyspach przed najazdem normanskim 1066 ). Jedynym wyjatkiem jest dwusylabowe, pochodzace z jezyka francuskiego ( byc moze w jego normanskiej odmianie ) slowo “surrender” ( = poddac sie ).

Mimo woli, z objasnienia Melvyna wyszedl znakomity dowcip. A moze nie dowcip, tyko trafne spostrzezenie?