Czy społeczeństwo obywatelskie to społeczeństwo kapusiów?

„Uprzejmie informuję, że mój sąsiad od lat wynajmuje mieszkanie i nie płaci od tego podatku, bo sam siedzi za granicą” – tak zazwyczaj zaczyna się donos, którego autor, chcąc zainteresować sprawą, prosi skarbówkę o kontrolę. Liczba takich informacji z roku na rok rośnie." - informuje "Rzeczpospolita"

http://www.rp.pl/artykul/2,527656-E-mail-z-donosem-na-firme-lub-sasiada-.html

"Najczęściej „życzliwi” informują o przekrętach podatkowych sąsiadów, byłych małżonków i pracodawców lub konkurencyjnych firm. Listy piszą też księgowe i wspólnicy, a nawet prawnicy skarżący się na szkodliwe dla innych działania konkretnych firm."

– To nie ma nic wspólnego z obywatelskim donosem – uważa prof. Janusz Czapiński, psycholog społeczny. – To kulturowy odruch, w części interesowny, bo podyktowany zawiścią. Nie lubimy, gdy sąsiad kłuje nas w oczy majątkiem.

Innego zdania jest Magdalena Środa, która dzieli donosy ze względu na intencje. I tak, wg Środy -  jeśli ktoś składa donos, bo troszczy się o dobro wspólne i chce zapobiec korupcji, to takie zachowanie jest godne uznania. Jeśli ktoś chce po prostu dokuczyć bliźniemu, to nie jest to dobra motywacja.

Ale, niezależnie od motywacji, denuncjacja, bo tym właśnie jest donos, jest wg pani Środy zawsze pożądana:    "Jeśli jednak chodzi o skutki społeczne, to zawiadamianie odpowiednich instytucji np. o zachowaniach korupcyjnych jest niemal zawsze słuszne i pożądane, niezależnie od motywacji. W wielu krajach to podstawowy obowiązek obywatelski, bo nie da się walczyć z korupcją inaczej niż przez informowanie odpowiednich władz o jej przypadkach czy nawet tylko o podejrzeniach.Wzrost liczby takich donosów w Polsce może oznaczać wyższy poziom świadomości obywatelskiej i troski o dobro wspólne. Byłby to ważny przełom w narodowych tradycjach."

http://www.rp.pl/artykul/243943,527655-Czy-panstwo-powinno-zachecac-do-donosow.html

Donos jest zawsze donosem. - twierdzi Marek Król  i dodaje - Urząd skarbowy nie powinien dawać takich możliwości, a jeśli już są, to obywatele nie powinni z nich korzystać. To nie jest dobra metoda. Urzędy powinny mieć wypracowane inne skuteczne sposoby radzenia sobie z nadużyciami.Wiadomo, że wiele osób ma skłonność do donoszenia na innych, nawet gdy nie są do tego zachęcane. Jednak państwo nie powinno stwarzać sytuacji, w których mogą pokazać swoją podłą naturę.

Pani Magdalena Środa jest etykiem, postępowym rzecz jasna. Panią Magdalenę Środę informuję, że  z korupcją walczy się likwidując mechanizmy, które jej sprzyjają, a nie poprzez budowę społeczeństwa kapusiów.